Brian Clegg – Ne Olduğunuzu Düşünüyorsunuz? (2023)

Popüler bilim ustası Brian Clegg’in ‘Ne Olduğunuzu Düşünüyorsunuz?’u, sizi siz yapan şeyin biliminde okurlarını eğlenceli bir tura çıkarıyor.

Atom seviyesinden, yaşam ve enerjiye, genetikten kişiliğe kadar, sizi oluşturan milyarlarca parçacığın nasıl ortaya çıktığının peşine düşüyor.

  • Kesinlikle kraliyet soyundan geliyorsunuz, Avrupalı atalarınız varsa Charlemagne mutlaka sizin soy ağacınızda yer alıyor.
  • Vücudunuzdaki hidrojen, Büyük Patlama’dan hemen sonra, yaklaşık 13,5 milyar yıl önce yaratıldı.
  • Vücudunuzdaki elementler yaklaşık 125 £ değerindedir.
  • Bilinçli zihniniz, beyninizin yaptıklarının yalnızca küçük bir kısmıyla ilgilenir.
  • Sizi siz yapan şeyin yaklaşık yüzde 50’si genetik ve epigenetiktir; yine de genlerinizin yüzde 96’sını bir şempanzeyle (ve 60’ını bir muzla) paylaşıyorsunuz.
  • Sizi olduğunuz kişi yapan şeyin büyük bir kısmı (bir dinozorun soyundan gelmenin aksine) yaklaşık 65 milyon yıl önce gerçekleşen dünya üzerindeki kozmik çarpışmaydı.

‘Ne Olduğunuzu Düşünüyorsunuz?’, bizi biz yapan şeyin tam kalbine inen, bunu da aydınlatıcı ve eğlendirici bir üslupla yapan iyi bir çalışma.

  • Künye: Brian Clegg – Ne Olduğunuzu Düşünüyorsunuz?: Benzersiz Olmadığınızı Kabul Etmelisiniz, çeviren: M. Murtaza Özeren, Orenda Kitap, bilim, 248 sayfa, 2023

Brian Clegg – Kuantum Bilgisayarları (2022)

Bilgisayar teknolojisi son elli yıl boyunca çok hızlı gelişti.

Fakat öyle görünüyor ki mühendisler bir çipin üzerine artık daha fazla transistör sığdıramayacaklar.

Umudumuz, kuantum fiziğini elektroniğe daha yaratıcı biçimde uygulamakta.

Elektrik almadığı zaman bile bilgi saklayabilen yeni tip bellekler ya da eski yavaş bilgisayarınızı uçuran yeni tip (SSD) hard diskler ileride olacakların habercisi gibi.

Gücünü transistör sayısından değil kuantum garipliklerinden alan kuantum bilgisayarı bilgi arama veya güvenlik duvarlarını aşma işini çok hızlandıracak.

Ancak, bir kuantum bilgisayarı yapmak çok zor.

Tüm dünyada yüzlerce laboratuvar bu iş üzerinde çalışıyor olsa da, kuantum bilgisayarı geleneksel bilgisayarın performansını geçeceği noktaya daha yeni yeni yaklaşıyor.

Bu kolay okunan ve anlaşılan kitapta Brian Clegg kuantum bilgisayarı yapmak için kuantum fiziğinin hangi özelliklerinden faydalanmak gerektiğini ortaya koyuyor.

  • Künye: Brian Clegg – Kuantum Bilgisayarları: Süper Hızlı Bilgisayarlar Nasıl İnşa Edilecek?, çeviren: Gizem Gül, Say Yayınları, bilim, 144 sayfa, 2022

Brian Clegg – Kütleçekimi Dalgaları (2022)

Kütleçekimi dalgalarının 2015’teki keşfi, bilim dünyasında devrim yarattı.

Brian Clegg de, kütleçekimsel dalgalarının evrenin evrimi, kara delikler ve karanlık madde konusunda bize neler söyleyebileceğini irdeliyor.

50 yıl süren araştırmalar 14 Eylül 2015’te meyvesini verdi, kütleçekimi dalgaları keşfedildi ve astronomide bir devrim gerçekleşti.

O güne dek, evrenin araştırılması elektromanyetik radyasyona (ışık, radyo dalgaları, X-ışınları…) bağlıydı.

Ama elektromanyetik radyasyonu durduran hiçbir engel, uzay-zamanın dokusunda yol alan kütleçekimi dalgalarını durduramıyor.

Bu nedenle optik ve radyo teleskoplardan sonra kütleçekimsel dalga teleskopları evrenin sırlarını keşfetmek için yürütülen çalışmalara büyük katkı yapacak.

İlk hedefler evrenin evrimi, kara delikler ve karanlık madde olacak.

Yirminci yüzyılın ilk yarısında kuantum mekaniği araştırılırken bunun ne işe yarayacağını hiç kimse bilmiyordu.

Fakat bugün, gelişmiş ülkeler, gelirlerinin yaklaşık üçte birini kuantum mekaniğine dayalı teknolojiler sayesinde elde ediyor.

Kütleçekimsel dalga araştırmalarının ileride bilim, teknoloji ve ekonomiye neler katabileceğini şimdiden kim bilebilir?

İşte Clegg’in çalışması, tüm bu sorulara heyecan verici yanıtlar vermesiyle dikkat çekiyor.

  • Künye: Brian Clegg – Kütleçekimi Dalgaları: Einstein’ın Uzay-Zaman Dalgaları Evrenin Sırlarını Nasıl Ortaya Çıkarıyor?, çeviren: Ege Can Karanfil, Say Yayınları, bilim, 168 sayfa, 2022

Brian Clegg – Karanlık Madde ve Karanlık Enerji (2020)

Evrendeki en büyük soru işaretlerinden biri olan karanlık madde ve karanlık enerji üzerine çok iyi bir giriş.

Brian Clegg, keyifle okunan bu uzay ve astronomi kitabında, karanlık madde ve karanlık enerji üzerine bilinmesi gereken her şeyi açıklıyor ve bunun yanı sıra, astronomi ile modern fiziğin temel konuları hakkında da bizi aydınlatıyor.

Karanlık madde ve karanlık enerji, evrenin bilim insanlarına sorduğu en zor ve en tuhaf bilmecelerden biridir.

Mesela gördüğümüz ve ölçebildiğimiz şeyler evrenin yalnızca % 5’ini oluşturuyor.

Geri kalan % 95’in varlığını ise, sadece etkilerinden dolayı, sadece matematiksel hesaplamalar yoluyla anlayabiliyoruz.

Dolayısıyla bilim insanlarının evrenin bu anlaşılamayan, kayıp, gizemli kısmına “karanlık madde” ve “karanlık enerji” adlarını vermesi şaşırtıcı değil.

İşte Clegg’in enfes çalışması da, bu gizemli konuyu bizim için daha anlaşılabilir kılmasıyla çok önemli.

  • Künye: Brian Clegg – Karanlık Madde ve Karanlık Enerji, çeviren: Sinan Köseoğlu ve Ege Can Karanfil, Say Yayınları, bilim, 160 sayfa, 2020

Brian Clegg – Kuantum Çağı (2016)

Kuantum fiziği olmasaydı madde olmazdı, ışık olmazdı, Güneş olmazdı ve hatta akıllı telefonlar bile olmazdı.

Brian Clegg’in bu rehber kitabı da, kuantum fiziği ve gündelik hayata etkisi hakkında eşsiz bir kaynak.

Kitap; atom, elektron ve foton gibi parçacıkların davranışları ve bilim insanlarının bunlara dair yaptıkları güncel çalışmalar hakkında aydınlanmak için birebir.

  • Künye: Brian Clegg – Kuantum Çağı, çeviren: Samet Öksüz, Say Yayınları