Jacqueline Pauwels – Büyük Sınıf Savaşı (2019)

Jacqueline Pauwels’in Amerika Birleşik Devletleri’nin 2. Dünya Savaşı’ndaki rolünü irdelediği, bir yönüyle Amerika’nın gizli tarihi olarak dikkat çeken çalışması ‘Hayırlı Savaş Söylencesi’, bizde yakın zaman önce yayımlanmıştı.

Pauwels’in elimizdeki çalışması ‘Büyük Sınıf Savaşı’ ise, emperyalizm ve Büyük Savaş’ın ilişkisini, büyük sınıf savaşının en önemli durağı olarak Birinci Dünya Savaşı üzerinden izliyor.

Bu savaşı, kesinlikle bir sınıf savaşı, hatta “Büyük Sınıf Savaşı” olarak resmeden Pauwels, kitabına, 19. yüzyılın sosyoekonomik tarihindeki önemli gelişmeleri tasvir ederek başlıyor.

Yazar burada, Büyük Savaş’ın esasen soyluluğun, yani büyük toprak sahiplerinin ve özellikle sanayici ve bankacılardan oluşan büyük burjuvazinin ya da “üst orta sınıfın” bir ortakyaşam biçimi olan Avrupalı seçkinler tarafından istendiğini ve başlatıldığını ortaya koyuyor.

Pauwels ardından, 1914 yılının o muhteşem yazında sefil bir savaş neden ve nasıl çıktı sorusunun yanıtını arıyor.

Yazara göre sembolik olarak 1789’da başlayan on dokuzuncu yüzyılın Birinci Dünya Savaşı’nı yaratması gibi, Birinci Dünya Savaşı da İkinci Dünya Savaşı’nı, Soğuk Savaş’ı ve hatta günümüzdeki “Teröre Karşı Savaş”ı da içeren yirminci yüzyılı üretti.

Dolayısıyla kitap bu yönüyle 19. yüzyıl emperyalizminin nasıl Büyük Savaş’a yol açtığını ve 20. yüzyılda ve 21. yüzyılın başlarında emperyalizmin gelişmesi üzerinde nasıl bir iz bıraktığını da açıklamasıyla oldukça dikkat çekici.

  • Künye: Jacqueline Pauwels – Büyük Sınıf Savaşı, 1914-1918, çeviren: Çağdaş Sümer, Yordam Kitap, tarih, 491 sayfa, 2019

Jacques Pauwels – Hayırlı Savaş Söylencesi: İkinci Dünya Savaşı’nda Amerika (2017)

Amerika Birleşik Devletleri’nin 2. Dünya Savaşı’ndaki rolü, kendilerinin savunageldikleri gibi başından sonuna değin pirüpak mıydı, yoksa birbirinden kirli ilişkilerin ve ittifakların üzerine mi inşa edilmişti?

Jacques Pauwels’in elimizdeki kitabı, ikincisinin daha ağır bastığını gözler sermesiyle, bir anlamda ABD’nin gizli tarihi niyetine okunacak bir inceleme.

  • ABD’li vatandaşlar savaştan önce neden faşizme o denli yoğun yakınlık duyuyordu?
  • ABD’li büyük kartellerin Nazilerle ilişkileri neydi?
  • Amerika neden Nazilere karşı harekete geçmede neden bu kadar geç davrandı?
  • Amerikalıların Dresden’i kentini yerle bir etmesinin altındaki nedenler nelerdi?
  • Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarının asıl amacı neydi?
  • Soğuk Savaş’ın ortaya çıkmasında, Amerika’nın bu savaştaki çelişik tutumunun payı neydi?

Pauwels bu ve bunun gibi birçok soruya yanıt ararken, ABD’nin dünyanın ikinci büyük savaşındaki rolünü çok yönlü bir bakışla aydınlığa kavuşturuyor.

  • Künye: Jacques Pauwels – Hayırlı Savaş Söylencesi: İkinci Dünya Savaşı’nda Amerika, çeviren: Çağdaş Sümer, Yordam Kitap, tarih, 368 sayfa, 2017

G. E. de Ste. Croix – Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi (2014)

Marksist tarih çözümlemesinin temel kategorilerini kullanarak Antik Yunan-Roma dünyasının 1100 yıllık tarihini sınıf mücadeleleri ekseninde anlatan bir kült kitap, bir klasik.

Croix’e ödül getirdiği gibi, sosyolojide de bir dönüm noktasına işaret eden kitap, tarihi ezilenlerin penceresinden okuyor.

  • Künye: G. E. de Ste. Croix – Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi, çeviren: Çağdaş Sümer, Yordam Kitap

Eugen Weber – Köylülerden Fransızlara: Fransa Kırsalının Modernleşmesi, 1870-1914 (2017)

Fransa’da 1789 Devrimi’nden sonra modern ulus devlet ve Fransız kimliği hangi aşamalardan geçerek oluştu?

Eugen Weber’in yalnızca Fransa değil, genel olarak Avrupa kıtasında modern devletin inşa süreçleri hakkındaki bu harikulade eseri, alan açısından altın değerinde.

Yazar burada, Fransız kimliğinin oluşumunda, 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra zorunlu eğitim, mecburi askerlik hizmetleri, kitle iletişim araçlarının kırsala girişinin etkili olduğunu kapsamlı bir şekilde gözler önüne sermekte.

Kitapta,

  • Paris Fransızcasının taşrada egemen oluşundan sonra, burada konuşulan farklı dillerin nasıl arka plana itildiği,
  • Fransa’da liberal merkez egemenliğinin, ulusal aidiyetle nasıl iç içe geçtiği,
  • Bu durumun taşrayı hem coğrafi hem de siyasi anlamda nasıl merkeze bağladığı,
  • Ve barbar, vahşi olarak görülen yerli halkların, bir nevi sömürgeleştirmeyle “uygarlığa” ve Fransızlığa nasıl asimile edildiği gibi, burada anlatamadığımız birçok konu irdeleniyor.

Çalışma uluslaşma, asimilasyon, modernleşme, sömürgeleştirme ve uygarlık kavramları üzerine düşünen her okurun kitaplığında bulunmalı.

  • Künye: Eugen Weber – Köylülerden Fransızlara (Fransa Kırsalının Modernleşmesi, 1870-1914), çeviren: Çağdaş Sümer, Heretik Yayıncılık, tarih, 776 sayfa

Ye. Agibalova ve G. Donskoy – Ortaçağ Tarihi (2017)

Materyalist tarih çalışmalarının iyi bir örneği olan ‘Ortaçağ Tarihi’, 5. yüzyıl ve 17. yüzyıl arasındaki gelişmeleri kapsamlı bir bakışla izliyor.

  • Feodal sistemin kuruluşu,
  • İslamiyetin doğuşu ve Arapların birleşmesi,
  • Feodal sistem ile birlikte zanaat ve ticaretin gelişimi, yine bu dönemde Batı ve Orta Avrupa’da şehirlerin büyümesi,
  • Hıristiyan Kilisesi’nin 11. ve 13. yüzyıllardaki muazzam gücünün arkasındaki etkenler,
  • Haçlı seferlerinin amaçları ve sonuçları,
  • Batı Avrupa’da merkezi devletlerin kuruluşu,
  • Bohemya’da Hussit hareketi,
  • Osmanlı İmparatorluğu’nun doğuşu ve gelişimi; Avrupa halklarının Türk istilacıya karşı verdikleri mücadeleler,
  • Coğrafi keşifler ile Avrupa’da feodal sistemde ilk gediklerin açılmaya başlanması ve Batı’nın korkunç sömürgecilik deneyimi,
  • İngiltere’de kapitalist gelişmenin başlaması,
  • Avrupa’da reform ve Almanya’da köylü savaşları,
  • Rönesans’ın Avrupa’da yarattığı büyük kültürel dönüşüm,
  • Ve Rönesans sürecinde ortaya çıkan İtalya, Almanya, Hollanda ve İspanya’nın büyük sanatçıları…

Çok sayıda resim, harita, tasvir ve tabloyla zenginleşmiş kitap, tarihi asalak sınıfların eylemlerinden ziyade bizzat emekçilerin mücadelelerine odaklanarak vermesiyle ayrıca önemli.

  • Künye: Ye. Agibalova ve G. Donskoy – Ortaçağ Tarihi, çeviren: Çağdaş Sümer, Yordam Kitap, tarih, 287 sayfa

Çağdaş Sümer ve Fatih Yaşlı (der.) – AKP ve Liberal-Muhafazakâr İttifak (2012)

 

  • AKP VE LİBERAL-MUHAFAZAKÂR İTTİFAK, derleyen: Çağdaş Sümer ve Fatih Yaşlı, Tan Yayınları, siyaset, 431 sayfa

‘AKP ve Liberal-Muhafazakâr İttifak’, hem liberal-muhafazakâr ittifakın tarihsel ve düşünsel kökenlerini geniş bir perspektifle ortaya çıkaran hem de bu ittifakın güncel siyasî yönelimlerini değerlendiren makalelerden oluşuyor. Buradaki makalelerde, başta Gülen hareketi olmak üzere cemaatlerin yeni düzen içindeki rolleri, AKP’nin dış politikasında yeni-Osmanlıcı perspektifin anlamı, yerelleşme başlığında somutlaşan liberal ve İslamcı siyasî projelerdeki ortaklaşma, liberal-muhafazakâr yaklaşımın Kürt sorununu “çözüm” denemesi ve Türkiye’de güvenlik aygıtlarının geçirdiği dönüşüm gibi güncel konular tartışılıyor.