Kolektif – Barış Açısını Savunmak (2015)

Türkiye’nin Kürt sorununun çözümünde önemli bir eşik olan Çözüm/Barış Süreci’ne ne oldu?

Bu soruyu, ülkenin demokratikleşme sorununu bağlamında irdeleyen eldeki kitap, Türkiye Barış Meclisi’nin süreç hakkında düzenlediği bir konferansta yapılmış sunumlar ile bir raporu barındırıyor.

Kitapta ele alınan kimi konular şöyle:

  • Barış Süreci’ne giden yol, Müzakereler sürecinde hukukun işleyişi,
  • Barış sürecinin toplumsallaşması,
  • Barış Süreci ve geçmişle yüzleşme,
  • Dünya deneyimleri ışığında Kürt meselesi ve çözüm,
  • Bölgesel gelişmelerin Çözüm Süreci’ne etkileri,
  • Kadınların gözüyle çözüm süreci,
  • Çözüm Süreci’nde medyanın rolü ve tavrı,
  • Çözüm Süreci hakkında kamuoyundaki algılar,
  • Barış Süreci’nde sivil toplumun rolü,
  • Çözüm Süreci’nde kırılmalar,
  • Paramiliter yapıların silahsızlandırılması,
  • Güney Afrika ve Kuzey İrlanda deneyimleri üzerinden barış müzakerelerinin kurumsal yapısı…

Siyasetçi, akademisyen ve hukukçuların katkıda bulunduğu bu değerli çalışma, Çözüm Süreci’nin yanı sıra, Gezi’den yeni anayasa çalışmalarına dek Türkiye’nin genel demokratikleşme sürecine de ışık tutacak nitelikte.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Necmiye Alpay, Şemsa Özar, Hakan Tahmaz, Ahmet Faruk Ünsal, Arzu Yılmaz, Atilla Yayla, Ayşe Betül Çelik, Cuma Çiçek, Ebru Günay, Emel Ataktürk Sevimli, Evren Balta, Ferhat Kentel, Galip Dalay, Hakan Yılmaz, Harun Ercan, Levent Korkut, Maya Arakon, Mehmet Emin Ekmen, Murat Çelikkan, Nil Mutluer, Selma Irmak, Turgut Tarhanlı ve Yasemin İnceoğlu.

  • Künye: Kolektif – Barış Açısını Savunmak, hazırlayan: Necmiye Alpay ve Hakan Tahmaz, Metis Yayınları, siyaset, 368 sayfa, 2015

Cuma Çiçek – Ulus, Din, Sınıf (2015)

Cuma Çiçek’in bu kapsamlı çalışması, Kürt ulusal bloğu, Kürt dini bloğu ve Kürt ekonomik elitler bloğu gibi, Kürt kimlik inşasının üç aktörüne odaklanarak Kürt sorununu ulus, din, sınıf ve toplumsal cinsiyet perspektiflerinden derinlemesine incelemesi.

Uzun soluklu birebir görüşmelere dayanan kitap, uluslararası dinamikler ile küresel gelişmeleri de analizine yedirmesiyle önemli.

  • Künye: Cuma Çiçek – Ulus, Din, Sınıf, İletişim Yayınları

Kolektif – 1990’larda Kürtler ve Kürdistan (2015)

Bir konferansa sunulan bildirileri bir araya getiren bu kitapta, başta Türkiye başta olmak üzere Irak, Suriye ve İran’da, 1990’lar boyunca Kürtlerin dünyasında yaşanan önemli gelişme ve dönüşümleri, sosyal, siyasal ve kültürel boyutlarıyla analiz ediliyor.

Kürtçe ve Türkçe yazılmış makalelerden oluşan kitapta,

  • Kürtlerin, dünyanın farklı coğrafyalarındaki deneyimleri,
  • Devletin Kürtlere yönelik 1990’larda değişen savaş stratejileri,
  • Serhildanlar aracılığıyla kitleselleşen Kürt direnişi,
  • Kürt hareketinde önemli bir dinamik olarak gençler,
  • Kürtlerin siyasal ayaklanmasının kültürel direnişe dönüşümü,
  • Özgürleşme mücadelesinde Kürt kadın hareketi,
  • Kürt legal siyasal hareketinde 1990’lar boyunca yaşanan dönüşümler,
  • Ve bunun gibi pek çok önemli konu irdeleniyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Martin van Bruinessen, Nazan Üstündağ, Hamit Bozarslan, İsmail Shems, Ziwar Alomar, Naif Bezwan, Adnan Çelik, Cengiz Güneş, Ahmet Yıldırım, Engin Sustam, Ruken Alp, Sibel Öz ve Cuma Çiçek.

  • Künye: Kolektif – 1990’larda Kürtler ve Kürdistan, derleyen: Ayhan Işık, Bülent Bilmez, Ronayi Önen ve Tahir Baykuşak, Bilgi Üniversitesi Yayınları

Cuma Çiçek – “Süreç” (2018)

Türkiye’de Kürt sorununun aşılması konusunda büyük ümitler yaratan çözüm süreci, her kesimin kendince dile getirdiği farklı gerekçeler nedeniyle sona erdi.

Şimdilerde, çözümsüzlüğün büyük krizler yarattığı 1990’lı yıllara, hatta ondan da kötü günlere dönmüş bulunuyoruz.

İşte Cuma Çiçek de bu nitelikli incelemesinde, Türkiye’nin Kürt çatışmasını tarihsel ve en önemlisi de karşılaştırmalı bir perspektifle irdeliyor.

Dünya deneyimleri ışığında, Kürt çatışmasının dünü, bugünü ve yarınını sınır-ötesi bağlamda inceleyen Çiçek, çatışmanın çözümü ve toplumsal barış inşasını, başka bir deyişle, Kürt çatışmasında müzakereye dönüş imkânlarını tartışıyor.

Çiçek kitabında,

  • Devlet-içi çatışmaların ve barış arayışlarının küresel ölçekteki seyrini,
  • Bu tür çatışmaların ortaya çıkış, şekilleniş ve sonlanma biçimlerini belirleyen temel parametreleri,
  • Filipinler/Bangsamoro ve Endonezya/Açe deneyimleri,
  • Türkiye’deki Kürt çatışmasının geçmişi,
  • Kürt çatışmasının diyalog ve müzakere yolu ile sonlanmasına dönük ilk arayışların ortaya çıktığı 1990’lı yılların ilk yarısında başlayan ateşkeslerden 2008-2011 Oslo Süreci’ne kadar olan dönemi,
  • Ve son diyalog süreci olan 2013-2015 Çözüm Süreci’nde yaşananları derinlemesine irdeliyor.

Yazar kitabının devamında da, Kürt çatışmasının bugünü ve yarınına bakarak Türkiye’nin Kürt meselesi ve Kürt çatışmasının temel parametrelerini tarihsel bir perspektifle analiz ediyor ve başarısız diyalog girişimlerinden sonra müzakereye dönüşün imkânlarını ve sınırlarını tartışıyor.

  • Künye: Cuma Çiçek – “Süreç”: Kürt Çatışması ve Çözüm Arayışları, İletişim Yayınları, siyaset, 367 sayfa, 2018

Kolektif – Dünyada ve Türkiye’de Barış Süreçleri (2017)

Ekim 2016’da düzenlenen bir konferansta, Kolombiya, Filipinler ve Endonezya’da barış süreçlerinde aktif rol almış, müzakerelere katılmış kişilerin deneyimlerini bir araya getirmişti.

Bu çalışma ise, söz konusu konferansın ürünü olarak ortaya çıktı.

Kitapta,

  • Barış süreçlerinde ve canlandırılmasında sivil toplumun rolü,
  • Çözüm sürecinin toplumsallaştırılması,
  • Çözüm sürecinde üçüncü tarafların rolü,
  • Temel yasa hazırlığı,
  • Çatışmaların sona erdirilmesi,
  • Barışı bekleyen güçlükler,
  • Hakikat komisyonunun kuruluşu,
  • Ve müzakere süreçlerinde kapsayıcı uygulamalar gibi konular ayrıntılı bir şekilde tartışılıyor.

Kitapta, Türkiye’de Kürt Açılımı ile adlandırılan barış sürecine dair Cuma Çiçek imzalı kapsamlı bir analiz de yer alıyor.

Çiçek burada, Kürt çatışmasındaki uzlaşı arayışlarını, çözüm sürecindeki başarısızlığın ulusal ve uluslararası dinamiklerini ve diyalog ve müzakereye dönüşün imkânlarını irdeliyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Evren Balta, M. Nur Djuli, Pieter C. Feith, Sevtap Yokuş, Miriam Coronel Ferrer, Mohagher Iqbal, Hüseyin Oruç, Çerağ Esra Çuhadar, Kristian Herbolzheimer, Catalina Diaz, Helga Flamtermesky, Quintin Oliver, Thania Paffenholz, Roger Mac Ginty, Neophytos Loizides ve Cuma Çiçek.

  • Künye: Kolektif – Dünyada ve Türkiye’de Barış Süreçleri, derleyen: Ayşe Betül Çelik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, siyaset, 260 sayfa, 2017