Etiket: Dil Felsefesi

Michael Losonsky – Locke’tan Derrida’ya Dil Felsefesi (2024)

‘Locke’tan Derrida’ya Dil Felsefesi’, 20. yüzyıl felsefesinde dilin merkez sahneye yerleşmesi ve felsefi düşüncenin bu dönüşümle nasıl şekillendiği üzerine kapsamlı bir inceleme sunar.

Kitap, “dilsel dönüş” olarak adlandırılan bu hareketin kökenlerini, ana temalarını ve farklı filozoflar üzerindeki etkilerini derinlemesine analiz eder.

Yirminci yüzyıl felsefesinde “dilsel dönüş” olarak adlandırılan bu hareket, felsefenin geleneksel ilgi alanlarından (metafizik, epistemoloji) dilin incelenmesine doğru bir kaymayı ifade eder.

Bu dönemde filozoflar, dilin yapısı, kullanımı ve sınırlarının felsefi problemleri anlamak için anahtar olduğuna inanmışlardır.

Dilin, düşünceyi, deneyimi ve gerçekliği şekillendirmede oynadığı aktif rolü vurgulayan bu yaklaşım, felsefede yeni bir dönemi başlatmıştır.

Losonsky, dil ile gerçeklik arasındaki ilişkiyi farklı filozofların perspektiflerinden inceleyerek, dilin gerçekliği nasıl inşa ettiğini ve temsil ettiğini sorgular.

Wittgenstein’ın dil oyunları kavramını merkeze alarak, dilin sosyal bir eylem olduğunu ve anlamın bağlamsal olarak üretildiğini vurgular.

Dilin bilinç oluşumundaki rolünü ve dil aracılığıyla öznel deneyimlerin nasıl ifade edildiğini inceler.

Dilin, sosyal ve politik güç ilişkilerinde nasıl kullanıldığını ve ideolojilerin üretilmesinde nasıl bir rol oynadığını analiz eder.

Kitapta incelenen filozoflar:

Ludwig Wittgenstein: Dil oyunları, dilin sınırları ve dilin sosyal doğası üzerine yaptığı çalışmalarla dilsel dönüşün en önemli figürlerinden biridir.

Martin Heidegger: Dilin varoluşçu felsefedeki yeri ve dilin dünya ile olan ilişkisini inceler.

  1. L. Austin: Dil eylemleri teorisiyle dilin sadece bilgi ifade etmek için değil, aynı zamanda eylemleri gerçekleştirmek için de kullanıldığını gösterir.

Saul Kripke: Modal mantık ve isimsel referans üzerine yaptığı çalışmalarla dilin mantıksal yapısına dair önemli katkılar sunar.

Judith Butler: Dilin cinsiyet kimliğinin inşasında oynadığı rolü ve dil aracılığıyla normların nasıl üretildiğini inceler.

  • Künye: Michael Losonsky – Locke’tan Derrida’ya Dil Felsefesi, çeviren: Selami Atakan Altınörs, Vakıfbank Kültür Yayınları, felsefe, 408 sayfa, 2024

William G. Lycan – Dil Felsefesi (2022)

‘Dil Felsefesi: Güncel Sorunlar, Çözümler ve Tartışmalar’ öğrencileri özellikle dilsel fenomenlere odaklanarak yirmi birinci yüzyıl dil felsefesindeki ana meseleler ve teorilerle tanıştırıyor.

Yazar William G. Lycan, kitabı dört genel bölüme ayırıyor.

Birinci Kısım’da,

  • Gönderme ve göndermede bulunma,
  • Russell’ın Betimlemeler Kuramı,
  • Donnellan’ın Ayrımı, Anaforik İfadeler,
  • Özel Adlar: Betimlemeci Kuram, Searle’ün Küme Kuramı ve Nedenselci-Tarihselci Gönderme Kuramı gibi konuları,

İkinci Kısım’da,

  • Anlam Kuramları,
  • Doğruluk-Koşulu kuramları ve Doğrulamacılık,

Üçüncü Kısım’da,

  • Edimbilim ve söz edimleri,
  • Edimsöz gücü,
  • Sezdiri bağıntıları,

Dördüncü Kısım’da ise,

  • Anlatımsal dil ve değişmeceli dil,
  • İroni ve iğneleme ile çeşitli açıklayıcı dil biçimlerini,
  • Eğretileme’nin ne olduğu ve çoğu dinleyicinin bunu nasıl kolayca kavradığı,
  • Ve bunun gibi konular ele alınıyor.

Künye: William G. Lycan – Dil Felsefesi: Güncel Sorunlar, Çözümler ve Tartışmalar, çeviren: R. Levent Aysever, Say Yayınları, felsefe, 456 sayfa, 2022

Atakan Altınörs – 50 Soruda Dil Felsefesi (2012)

  • 50 SORUDA DİL FELSEFESİ, Atakan Altınörs, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, felsefe, 207 sayfa

 50SORUDA

’50 Soruda Dil Felsefesi’, okurunu, yaşamın orta yerinde yer alan bir olgu olan “dil” üzerine düşünmeye davet ediyor. Kitapta ilkin, dilin niteliğini düşünce, kültür ve varlık ile ilişkilerinde soruşturan felsefi soruları konu edinen Atakan Altınörs, ardından gelen bölümlerde de, felsefe tarihinde dil üzerine ortaya konmuş görüşleri, dönemler temelinde ele alıyor. Felsefenin dile yaklaşımı, dil fenomeni, dilin kökeni sorunu, anlam sorunu, Antikçağ felsefesinde dil, Ortaçağ felsefesinde dil, Yeniçağ felsefesinde dil, Yakınçağ felsefesinde dil ve Türkiye’de dil felsefesi alanında yapılan çalışmalar, kitaptaki kimi konular.