Costas Despiniadis – İktidar Anatomicisi (2023)

Franz Kafka’nın eserleri üzerine yapılan çalışmalar son on yıllarda giderek genişleyen bir ilgiyle sürekli arttı.

Kaynaklarının genişliği ve yorumunun cesaretiyle ‘İktidar Anatomicisi: Franz Kafka ve Otorite Eleştirisi’ kitabı, yirminci yüzyılın en büyük yazarlarından biri hakkında etkileyici ve yeni bir bakış sunuyor.

Genel okuyucu kadar akademik okuyucunun da ilgisine hitap eden eser edebiyattan cinsiyet çalışmalarına, Yahudi çalışmalarına, modern tarihe ve siyasal teoriye kadar birçok disiplini kapsıyor.

Her ne kadar Kafka uzun yıllardır Batı edebiyatının parlayan yıldızı olsa ve yazılarına ilgi giderek artsa da henüz onun eserlerindeki iktidar eleştirisini yeterince odağına alan bir çalışma yapılmamıştır.

Kafka eserlerinin kurumsal eleştiride uzun süredir sessizlikle karşılanan anti-otoritaryen boyutu ilk defa bu kitapta inceleniyor.

Kitap, günlüklerinin dikkatli bir okumasının iskeletinde Kafka’nın 1909-1912 yılları arasında Praglı anarşist çevrelere aktif katılımını yeniden canlandırıyor.

Onun anarşist yazarlara yönelik derin ilgisini, Rus Devrimi’ne yönelik şüpheciliğini ve Ütopyacı Siyonizm ile ikircikli ilişkisini ele alıyor.

Kitapla ilgili iki değerlendirme:

“Bu kitap ender rastlanan bir olay: Kafka’nın yazılarının -kelimenin en soylu anlamıyla- politik bir yorumu. Daha da iyisi, ‘Dava’nın yazarına ilişkin konformist akademik düzyazının aksine, anarşist bir okumadır. Despiniadis takdire şayan bir yetenekle edebiyatı, felsefeyi ve çağdaş devrimci meseleleri bir araya getiriyor. —Michael Löwy, ‘Franz Kafka: Boyun Eğmeyen Hayalperest’ kitabının yazarı

“Costas Despiniadis, ilgi uyandıran çalışmasında Kafka’yı politik bir yazar olarak tartışıyor ve yazarın hayatını ve çalışmasını anarşist eleştiri merceğinden uyguluyor. Kafka’nın anarşist fikirlere olan yakınlığı ve Prag’daki anarşistlerle yakınlığı göz önünde bulundurulduğunda Despiniadis, Samsa, K. ve Josef K. gibi kahramanların uyumsuzluğunu ve iktidar yapılarına ve otorite figürlerine karşı radikal direnişlerini haklı, hatta kahramanca bir mücadele olarak yorumlar. . Freudcu, Lacancı, Marksist ve metafizik olanlar da dahil olmak üzere Kafka’ya tanıdık yaklaşımlarla çelişen Despiniadis, Kafka’nın kahramanına herhangi bir suçluluk veya ahlaki başarısızlık atfedilmesini reddeder, bunun yerine onun sistemik yozlaşma algılarını onaylar. Despiniadis’in ufuk açıcı analizi, keşfedilmemiş bir bölgeye götürüyor ve gelecekteki Kafka bilimi için yüksek bir çıta belirliyor.” —Dagmar Lorenz, Illinois Üniversitesi, Chicago, Amerika Kafka Derneği Başkan Yardımcısı

  • Künye: Costas Despiniadis – İktidar Anatomicisi: Franz Kafka ve Otorite Eleştirisi, çeviren: Eylem Akçay, Sümer Yayıncılık, inceleme, 160 sayfa, 2023

Nick Dyer-Witheford – Siber Proletarya (2019)

O süslü adı “enformasyon devrimi”yle teknoloji, dünya için tam bir yıkımla sonuçlandı.

Kongo’daki altın madenleri, Çin’de işçileri ölümüne çalıştıran fabrikalar, viraneye dönmüş Detroit mahalleleri, bu büyük yıkımın yalnızca buz dağının sadece görünen kısmını oluşturuyor.

Nick Dyer-Witheford da, sınıf iktidarı ve bilgisayarlaşma üzerine sıkı bir analiz sunduğu ‘Siber Proletarya’da, teknoloji sayesinde büyük sınıfsal eşitsizliklerin ve kutuplaşmaların elitler lehine nasıl yumuşatıldığını ortaya koyuyor.

Yaygınlaşan online gözetim ve yoğunlaşan robotlaşmanın ardındaki sınıf tahakkümünü gözler önüne sermesiyle dikkat çeken ‘Siber Proletarya’, bunun yanı sıra, bilişim teknolojisinin radikal hareketlerde yarattığı imkânlara da bakıyor.

Çalışma, Silikon Vadisi’nin yaşadığımız dünyayı nasıl kökten dönüştürdüğüne ve özellikle bugünün enformasyon teknolojisinin muhalif bir siyaset yaratma konusunda ne gibi potansiyeller sunduğuna yakından bakmak için iyi fırsat.

  • Künye: Nick Dyer-Witheford – Siber Proletarya: Dijital Girdapta Küresel Emek, çeviren: Eylem N. Akçay, Z Yayınları, siyaset, 288 sayfa, 2019

Kolektif – Türkiye’de Neoliberalizm, Demokrasi ve Ulus Devlet (2009)

‘Türkiye’de Neoliberalizm, Demokrasi ve Ulus Devlet’, 10. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi’ne sunulan bildirilerden yapılmış bir seçki.

Kitapta yer alan on altı makalede, Türkiye seçmeninin analizinden siyasi partiler ve mitinglere, azınlık aidiyetinden Türk milliyetçiliğine, sendikal hareketin siyasete etkilerinden feminizm tartışmalarına kadar birçok konu irdeleniyor.

Kitaba katılan isimler şöyle: Ali Eşref Turan, Ayşen Uysal, Filiz Kardam, Kurtuluş Cengiz, Özgür Bal-Uzun, İnci Özkan Kerestecioğlu, Fırat Korkmaz, Güven Gürkan Öztan, Eylem Akçay, Gamze Polatoğlu, Can Soyer, Kemal Dil, Fuat Man, Cemal İyem, Osman Savaşkan, Duygu Türk, Cem Eroğul, Serdar Öztürk ve Yasemin Akis.

  • Künye: Kolektif – Türkiye’de Neoliberalizm, Demokrasi ve Ulus Devlet, Yordam Kitap, siyaset, 320 sayfa