1960-1980 arasında Türkçe edebiyatta feminist hissiyat ve fikriyatın temelinin oluşturulmasına katkı sunmuş edebiyatçılar üzerine çok önemli bir inceleme.
Duygu Çayırcıoğlu, bu yazarların hayat verdiği metinlere odaklanarak bu durgun yılların kadın sözü, kadınların kadınlık durumu üzerine düşünmesi ve feminist düşünce açısından sanıldığı kadar çorak ve pasif geçmediğini gözler önüne seriyor.
Çayırcıoğlu, Türkiye’de feminizmin henüz adının anılmadığı, anılsa da olumsuz şekilde anıldığı bir dönemde, feminist duyarlılığın edebiyatta yol alan güçlü̈ dip dalgasına dikkat çekiyor bu kitapla.
Kadınların siyasal ve toplumsal hareketliliğinin, görünürlüğünün arttığı fakat özerk seslerinin henüz gür çıkmadığı 1960-1980 döneminde, edebiyat evreninde bir ön-feminizmin geliştiğini gösteriyor.
Nezihe Meriç, Sevim Burak, Sevgi Soysal, Leylâ Erbil, Adalet Ağaoğlu, Füruzan ve Tezer Özlü’nün eserlerinde, erkek egemenliğinin ve ataerkil aile kurumunun nasıl sorgulandığını görüyoruz.
Özel olanın gerçekten politik olduğunu ve kadınların hayatının nasıl daraltıldığını “canhıraş” tasvir eden bu eserler, aynı zamanda kadınların bu baskıya –bazen de “delilikle”- nasıl direndiklerini hikâye ediyorlar.
Sevgi Soysal, ‘Tante Rosa’yı “bütün kadınca bilmeyişlerin tek adı” diye tanımlamıştı.
‘Kadınca Bilmeyişlerin Sonu’ da, kadınca bilinçlenmenin hikâyesini anlatıyor.
- Künye: Duygu Çayırcıoğlu – Kadınca Bilmeyişlerin Sonu: 1960-1980 Döneminde Feminist Edebiyat, İletişim Yayınları, feminizm, 196 sayfa, 2022
Dipnotski 