H. Bahadır Türk – Dipnotski

Kolektif – “Biz Erkekler” (2025)

“Biz Erkekler” adlı bu önemli derleme, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren şekillenen siyasi, düşünsel ve edebi arenada üretilen erkeklik anlatılarını derinlemesine inceleyerek, ülkenin kimlik inşası sürecine farklı bir perspektiften bakmamızı sağlıyor. Kitap, Türkiye’nin modernleşme projesinin farklı ideolojik kanallarında yer alan önemli figürlerin –Kemalist modernleşmenin “yeni adam” idealini savunan yazarlardan İslâmcı düşüncenin önde gelen isimlerine, ırkçı-militarist milliyetçi çevrelerden “erkeklikten muaf” olduklarını iddia eden sol düşünürlere kadar geniş bir yelpazede– nasıl farklı erkeklik imgeleri inşa ettiklerini titizlikle analiz ediyor.

Kemalist modernleşmenin “yeni adam” figürünü idealize eden Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Peyami Safa, Ahmet Ağaoğlu ve İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu gibi yazarların eserlerinde, modern, Batılı değerlerle uyumlu, aktif ve idealize edilmiş bir erkeklik portresi çizilirken; Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu ve İsmet Özel gibi İslâmcı düşünürlerin metinlerinde ise geleneksel değerlere bağlı, manevi derinliği olan ve İslami kimliği ön planda tutan bir erkeklik anlayışı öne sürülüyor. Ömer Seyfettin, Nihal Atsız ve Esat Mahmut Karakurt gibi ırkçı-militarist milliyetçilerin eserlerinde ise kahramanlık, savaşçılık ve ulusal ideallere bağlılık gibi vurgularla şekillenen, sert ve otoriter bir erkeklik imgesi belirginleşiyor. Şaşırtıcı bir şekilde, Şefik Hüsnü, Zekeriya Sertel ve Hikmet Kıvılcımlı gibi sol düşünürlerin, en azından söylemsel düzeyde, geleneksel erkeklik rollerinden ve beklentilerinden uzaklaşma ve “erkeklikten muaf” bir kimlik inşa etme çabaları da bu derlemede inceleniyor.

“Biz Erkekler”, sadece farklı ideolojilerin nasıl farklı erkeklik temsilleri yarattığını göstermekle kalmıyor, aynı zamanda bu temsillerin modern Türkiye’nin siyasi ve kültürel manzarasını nasıl şekillendirdiğini de anlamamıza yardımcı oluyor. Bu zihin açıcı derleme, okuyucuyu farklı düşünce dünyalarına doğru bir keşif yolculuğuna çıkarırken, edebiyat, siyaset ve düşünce arasındaki karmaşık ilişkiyi de gözler önüne seriyor. Farklı ideolojilerin penceresinden sunulan erkeklik anlatılarının karşılaştırılması, modern Türkiye’nin kimlik arayışının ve toplumsal dinamiklerinin daha derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunuyor. Bu nedenle, “Biz Erkekler”, modern Türkiye’nin düşünce tarihine ilgi duyan herkes için okunması ve üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir kaynak niteliği taşıyor.

Aylin Özman, Selin Akyüz ve Gülşen Seven’in hazırladığı derlemede ayrıca Alev Çınar ile Beyza Çubukçu, Sercan Çınar, Aslı Çırakman, Ayşe Durakbaşa, Özlem Duva Kaya, Funda Gençoğlu, Murat Göç, Çimen Günay Erkol, Feyda Sayan Cengiz, İnci Özkan Kerestecioğlu, Nurseli Yeşim Sünbüloğlu, H. Bahadır Türk, Aslı Yazıcı Yakın ile Meriç Kükrer ve Sinan Yıldırmaz’ın yazıları yer aldı.

Künye: Kolektif – “Biz Erkekler”: Türkiye’de Siyaset, Düşünce ve Edebiyatta Erkeklik Anlatıları, derleyen: Aylin Özman, Selin Akyüz, Gülşen Seven, İletişim Yayınları, inceleme, 358 sayfa, 2025

Kolektif – İnşaat Ya Resulullah (2016)

Birikim dergisinde yayınlandığında ilgiyle karşılanan “İnşaat Ya Resulullah” başlıklı dosyada yer almış yazılar, bu kitapta bir araya getirilmiş.

İnşaat sektörünün gelişiminin dinamiklerinden Türkiye’de kentsel ranta, kapitalist kentleşme dinamiklerinden gecekondu kulelerine ve İslâmcı neo-liberalizmde inşaat fetişine, Türk muhafazakârlığının inşaat şehvetini gözler önüne seren ilgi çekici pek çok saptama, burada.

Kitaba yazılarıyla katkıda bulunan isimler şöyle: Mehmet Atlı, Osman Balaban, Tuncay Bilecen, Tanıl Bora, Ayşe Çavdar, Erbatur Çavuşoğlu, İhsan Eliaçık, Neşe Gurallar, Sinan T. Gülhan, Mehmet Penbecioğlu, Özgür Taburoğlu ve H. Bahadır Türk.

Künye: Kolektif – İnşaat Ya Resulullah, derleyen: Tanıl Bora, Birikim Yayınları

H. Bahadır Türk – Şirket ve Parti (2008)

‘Genç Parti ve “Yeni Siyaset”‘, H. Bahadır Türk’ün ‘Şirket ve Parti’ isimli bu kitabının alt başlığı.

Alt başlıktan da tahmin edilebileceği gibi Türk, Genç Parti’nin kendisinden çok, Türkiye siyasî arenasından rüzgâr gibi geçen partinin temsil ettiği siyaset yapma biçimini analiz ediyor.

Türk çalışmasının ilk bölümünde, Uzanlar’ın genel yapısı, yükselişi ve çöküş sürecini, Genç Parti’nin beş yıllık dönemde yaşadığı dönüşümlerle birlikte değerlendiriyor.

İkinci bölümde de, Genç Parti’nin nasıl bir ideoloji ve söyleme sahip olduğu, nasıl bir kitleye hitap ettiği ve liderinin özellikleri ve kendine has örgütsel yapısını inceliyor.

Künye: H. Bahadır Türk – Şirket ve Parti, İletişim Yayınları, siyaset, 304 sayfa

H. Bahadır Türk – Çoban ve Kral (2012)

ÇOBAN VE KRAL, H. Bahadır Türk, İletişim Yayınları, inceleme, 262 sayfa

H. Bahadır Türk, ilgi çekici çalışması ‘Çoban ve Kral’da, İslam medeniyeti içerisinde ortaya çıkmış siyasetnamelerdeki ideal yönetici imgesinin nasıl inşa edildiğine odaklanıyor. Kitapta ilkin, siyasetnamelerin türsel ve yapısal özelliklerine değiniliyor; siyasetnamelerde karşımıza çıktığı haliyle insan doğası, siyaset algısı, eril dil gibi temalar irdeleniyor. Çalışmanın devamında da, siyasetnamelerde tartışıldığı haliyle ideal hükümdarın temel özelliklerinin neler olduğu, siyasetteki belirleyici dinamiklerin neler olduğu, hükümdar ve tebaası arasındaki ilişkinin nasıl idealize edildiği gibi konular araştırılıyor.