Etiket: Hayalperest Kitap

Linda Nochlin – Beden Üzerine (2025)

Linda Nochlin’in bu kitabı, modern sanatın ve düşüncenin merkezinde yer alan “parça” kavramını beden üzerinden ele alıyor. Nochlin, özellikle 18. yüzyıldan itibaren bütünlüğün kaybının ve parçalanmış, sakatlanmış, fetişleştirilmiş beden temsillerinin moderniteyi anlamak için kilit metafor haline geldiğini vurguluyor. ‘Beden Üzerine’ (‘The Body in Pieces: The Fragment as a Metaphor of Modernity’), sanat tarihindeki örneklerden yola çıkarak parçalanmış bedenin hem estetik bir ifade biçimi hem de toplumsal ve politik bir söylem aracı olarak nasıl işlev gördüğünü araştırıyor.

Nochlin, Fransız Devrimi’nin sembollerinden heykellere, romantik resimlerden modernist kolajlara kadar farklı alanlarda parçanın kullanımını inceliyor. Ona göre parçalanmış beden, sadece şiddetin ya da yıkımın temsili değil; aynı zamanda modern dünyanın dağılmış kimliklerini, kırılganlıklarını ve yeni yaratım imkânlarını açığa çıkarıyor. Bu bağlamda parça, bir kaybın işareti olduğu kadar modern yaratıcılığın da kaynağı olarak görülüyor.

Yazar, parçanın bütün karşısındaki gücünü, klasik sanatın uyumlu ve tamamlanmış form anlayışına karşı bir meydan okuma olarak yorumluyor. Özellikle 19. ve 20. yüzyılda sanatın fragman estetiğiyle birlikte bireyin, toplumun ve bedenin parçalanmışlığının daha görünür hale geldiğini savunuyor. Kitap, sanat tarihi ile felsefi düşüncenin kesiştiği noktada, moderniteyi bir “bütünlük kaybı” ve “fragmanlar dünyası” olarak kavramsallaştırıyor.

Nochlin’in çalışması, bedeni merkeze alarak modern sanatın ruhunu anlamak için güçlü bir kavramsal çerçeve sunuyor. Fragmanın hem estetik hem de kültürel bir metafor olarak işlenişi, kitabı modernite tartışmalarında temel referanslardan biri haline getiriyor.

  • Künye: Linda Nochlin – Beden Üzerine, çeviren: Ebru Berrin Alpay, Hayalperest Kitap, sanat tarihi, 86 sayfa, 2025

Susie Hodge – Sanat Hırsızlığı (2025)

Susie Hodge’un ‘Sanat Hırsızlığı: Hiç Göremeyeceğiniz 50 Sanat Eseri’ (‘Art Theft and Forgery: The Story of the World’s Most Notorious Robberies and Scandals’) adlı kitabı, çalınan ve asla kurtarılamayan 50’den fazla sanat eserine dair ilgi çekici bir araştırma. Bunlar artık hiç kimsenin asla göremeyeceği sanat eserleri. Kaybolmalarının ardındaki enteresan hikâyeleri anlatan Hodge’un koleksiyonunda yer alan resimlerin bazıları şöyle:

  • Michelangelo’nun “Faun Maskesi”
  • Caravaggio’nun “Doğuş”u
  • Rembrandt’ın “Sanatçının Genç Bir Adam Olarak Portresi”
  • Cézanne’ın “Auvers-sur-Oise’a Bakış”ı
  • Van Gogh’un “Baharda Nuenen’deki Papaz Evi Bahçesi”.

Bu kitap titiz bir araştırma ve ilgi çekici bir hikâye anlatımıyla, bu değerli sanat eserlerinin ve daha fazlasının çalınmasıyla ilgili gizemleri ortaya çıkarıyor.

Sanat, suç ve tarihin kesiştiği noktayı merak eden herkes için mutlaka okunması gereken bir kitap.

  • Künye: Susie Hodge – Sanat Hırsızlığı: Hiç Göremeyeceğiniz 50 Sanat Eseri, çeviren: Talha Lafçı, Hayalperest Kitap, resim, 176 sayfa, 2025

Marcus Graf – Klasik Sanat Kafası (2025)

Klasik sanat, kendinden önceki ve sonraki dönemlerin sanatını şekillendiren, onu doğru değerlendirmeyi mümkün kılan bir mirasa işaret eder. Sanatı yorumlayabilmek yolunda “klasik” sanata yakından bakmak büyük önem taşır. Akademisyen, küratör ve sanat yazarı Marcus Graf’ın, on üçüncü yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla dek birbirinden önemli yirmi sanatçıyı ele aldığı metinlerinden oluşan Klasik Sanat Kafası, okuyucuyu Rönesans’tan Neoklasizme uzanan uzun soluklu bir yolculuğa çıkarıyor. Yirmi sanatçının ve eserlerinin, üretildikleri dönemden günümüze dek korudukları önemi, tüm sanatsal ve sosyokültürel gerçekliğiyle ortaya koyuyor.

‘Klasik Sanat Kafası’nın, Rönesans’ın öncüsü Giotto ile başlayan yolculuğu, İtalyan Rönesans’ının büyük ustaları Botticelli, Da Vinci, Michelangelo ve Raffaello’nun yanı sıra Kuzey Rönesansı’nın önemli ustaları Van Eyck, Bosch, Dürer ve Brueghel ile devam ediyor. El Greco ve Tintoretto ile Rönesans’a bir karşı çıkış olan Maniyerizme uzandıktan sonra toplumsal, kültürel ve sanatsal dönüşümlerin damga vurduğu Barok dönem sanatını ve yeni yaklaşımları Caravaggio, Rubens, Rembrandt, Vermeer ve Velázquez ile irdeliyor. Sanatın daha idealize, daha süslü olduğu ve daha elit bir kesime hitap ettiği Rokoko sanatçılarının illüzyon ve fantezi dolu dünyasını deşifre ettikten sonra, klasik sanat anlayışına bir kez daha geri dönüşün yaşandığı Neoklasizm ile yolculuğunu on sekizinci yüzyıl sonlarında tamamlıyor.

‘Klasik Sanat Kafası’ okuyucuya, 1300’lü yıllardan 1800’lü yıllara dek uzanan bir sanat mirasının kaydını sunuyor.

  • Künye: Marcus Graf – Klasik Sanat Kafası: Rönesans’tan Neoklasizme, Hayalperest Kitap, sanat tarihi, 140 sayfa, 2025

Bates Lowry – Görsel Deneyim (2024)

Amerikalı sanat tarihçisi Bates Lowry tarafından yazılan ‘Görsel Deneyim: Sanata Giriş’, antik çağlardan günümüze sanat tarihine genel bir bakış sunuyor ve çeşitli sanat üsluplarını, tekniklerini, mecralarını ele alıyor.

Sanatta çizgi, form ve renk gibi unsurları inceleyerek kitaba başlayan Lowry, bunların bir sanat eserinde anlam yaratacak şekilde kullanılışlarına dair örnekler veriyor.

Farklı çağlardan, medeniyetlerden ve kültürlerden önemli sanatçıları ve eserleri inceleyen Lowry, dünyanın dört bir yanındaki sanat müzeleri ve galerileri hakkında bilgiler de veriyor.

‘Görsel Deneyim: Sanata Giriş’, okuyucuyu, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye ve sanatla anlamlı bir şekilde ilişki kurmaya teşvik ediyor.

Sanat ve onun insanın yaşamındaki yeri hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen herkes için bir başvuru kaynağı sayılan kitap, farklı zamanlarda çeşitli mecralarda ve değişik tekniklerle üretilmiş eserler arasında kültürel ilişkiler kurarak da sanata bakma ve sanatı görme deneyimini zenginleştiren bilgiler veriyor.

Özetle, sanatın temel kavramlarını, tarihsel gelişimini, farklı üsluplarını ve anlaşılır bir dilde açıklayarak okuru sanat eserlerini daha derinlemesine anlamasına yardımcı oluyor.

Çalışma ayrıca, okura sanat eserlerini nasıl analiz edeceği konusunda pratik bilgiler sunuyor.

  • Künye: Bates Lowry – Görsel Deneyim: Sanata Giriş, çeviren: Talfa Lafçı, Hayalperest Kitap, sanat, 244 sayfa, 2024

Nilüfer Öndin, Ali Kayaalp – Kuzey Rönesansı (2024)

Batı sanatı tarihinde Rönesans’tan bahsedildiğinde çoğunlukla akla İtalyan Rönesansı gelir; oysa on beşinci yüzyılda kıta Avrupası’nın kuzeyinde yaşanan dinamik dönüşümler yaşamın her alanında köklü değişimlere neden oluyor, Kuzey Rönesansı’nı şekillendiriyordu.

Köken itibarıyla aynı entelektüel tohumdan yetişse de Kuzey Rönesansı, yirminci yüzyıl kapitalizminin siyasi, ticari, sanatsal hatta dini öncüllerini oluşturan dalları filizlendiriyordu.

İtalyan çağdaşının aksine mistisizme daha çok yönelen ve örtük bir sembolizm geliştiren Kuzey Rönesansı, meslek örgütlenmesinden sanatçı mesenliğine, yaşamın gerçekliğini kavrayıştan bunu fikri ve sanatsal olarak ifade edişe dek pek çok alanda ciddi farklılıklar gösteren bir kültür dünyası inşa ediyordu.

Sanat tarihçisi ve akademisyen Nilüfer Öndin ile Ali Kayaalp’in yazdıkları, Van Eyck Kardeşler, Rogier van der Weyden, Hans Memling, Hieronymus Bosch, Yaşlı Pieter Bruegel, Albrecht Dürer, Matthias Grünewald, Genç Hans Holbein gibi pek çok sanatçının üretimini kapsayan Kuzey Rönesansı, okura bu özgün kültür dünyasının altyapısını sunuyor.

Sanatla ifade bulan bütünlüklü bir dünya görüşünü eserler üzerinden derinlemesine inceliyor. On sekizinci yüzyıl Aydınlanma Çağı’nın temellerinin dayandığı Kuzey Rönesansı’nı ele alan bu kitap, okuru yalnızca sanat tarihsel değil, felsefi, dini hatta ekonomik bakış açısı da sunan uzun soluklu bir yolculuğa çıkarıyor.

  • Künye: Nilüfer Öndin, Ali Kayaalp – Kuzey Rönesansı, Hayalperest Kitap, sanat tarihi, 300 sayfa, 2024

Rozsika Parker, Griselda Pollock – Eski Gözdeler (2024)

Sanatın cinsiyetçi tarihine yönelik yazılmış kült metinlerden biri olan ‘Eski Gözdeler: Kadınlar, Sanat ve İdeoloji’, ilk kez yayımlandığı 1981 yılından bu yana güncelliğini korumaya devam ediyor.

Rozsika Parker ve Griselda Pollock’un sanat tarihinin cinsiyetçi ve ideolojik boyutuna dair farkındalık ortaya koydukları bu metin, Linda Nochlin’in ünlü makalesi “Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok?’ ile 1971 yılında sanat gündemine taşıdığı meseleyi farklı ve halen geçerli başlıklar altında genişletip boyut kazandırıyor.

Feminist sanat eleştirisinin geçmişte üretimleriyle çağlarında bilinirlik kazanmış kadınları sanat tarihinin isimler listesine eklemekten ibaret olmadığına işaret ederek başlayan ‘Eski Gözdeler: Kadınlar, Sanat ve İdeoloji’, ‘Tarih’ gibi ‘Sanat Tarihi’nin de toplumsal cinsiyet düzenini hem yansıtan hem de üreten bir yapı olduğunun görülmesini sağlıyor.

Metnin halen güncelliğini koruması, kadınların sanat tarihinden sistematik olarak dışlanmaları konusundaki köklü tutumun yirmi birinci yüzyılda aldığı yeni formu değerlendirmek gerektiğini apaçık gösteriyor.

  • Künye: Rozsika Parker, Griselda Pollock – Eski Gözdeler: Kadınlar, Sanat ve İdeoloji, çeviren: Ebru Berrin Alpay, Hayalperest Kitap, sanat tarihi, 312 sayfa, 2024

Tony Godfrey – Çağdaş Sanatın Öyküsü (2024)

Çağdaş sanat yalnızca merak uyandırma etkisine değil, kafa karıştırma gücüne de sahip.

  • Bu şey de nesi?
  • Ne anlama geliyor?
  • Gerçekten sanat mı bu?
  • Neden bu kadar yüksek fiyata satılıyor?

Bu konuda sayısız kitap var ama bunlar okuyucuya pek bir şey öğrenmediğini, partizanca görüşlerin kavranamayan dili nedeniyle de dışlandığını ya da bunaldığını hissettirmekten öteye geçemiyor.

Tony Godfrey’in capcanlı üslubuyla dünyanın birçok farklı köşesine uzanan kitabı, 1980 yılından günümüze çağdaş sanatın tarihine ilişkin zengin görseller içeriyor ve temel bir rehber niteliği taşıyor.

Godfrey çağdaş sanatın öyküsünün çatısını sanatın ne olduğu ya da ne olması gerektiğine dair krizler, çatışmalar ve tartışmalar silsilesi olarak kurarken, bu büyüleyici konuya samimi ve anlaşılır bir giriş sunarak çağımızın bazı kritik meselelerine de değiniyor.

  • Künye: Tony Godfrey – Çağdaş Sanatın Öyküsü, çeviren: Ebru Berrin Alpay, Hayalperest Kitap, sanat, 285 sayfa, 2024

Serap Yüzgüller – Sembol ve Anlam (2023)

Sembol ve anlam ilişkisine dayanan sanat, üretildiği toplumların iç dinamiklerinin yanı sıra inançlarıyla, gelenekleriyle, kültürel birikimleriyle belirlenen bir görsel dil kullanıyor.

Özellikle her coğrafyanın klasik sanatıyla ilgilenmek isteyenlerin, o coğrafyaların ilgili dönemlerinde sahip oldukları sembolik dili anlayabilmesi için kültür ve dinler tarihi hakkında bilgi sahibi olması gerekiyor.

Yaklaşık on sekizinci yüzyıla kadar geçen süreçte Batı sanatında dini, mitolojik, tarihi konulara odaklanan eserler üretildiği de göz önüne alınırsa, Batı resmindeki anlama ulaşmanın kilidini açan anahtarın sembolleri ve motifleri bilmek olduğu açıkça görülüyor.

Sanat tarihçisi Serap Yüzgüller’in yazdığı ‘Sembol ve Anlam: Batı Resminde Kutsalın Temsili’, Batı resmini anlam bakımından daha iyi değerlendirebilmek, resimlerde kullanılan sembolik öğeler aracılığıyla anlam katmanlarını zenginleştirmek suretiyle eserin anlatısının nasıl güçlendirildiğini görebilmek için gerekli bilgileri veriyor.

Kitapta, ortak sembolik görsel dilini “kutsal” üzerinden kurup geliştiren Batı kültüründe Ortaçağ, Rönesans, Maniyerist ve Barok dönem resim sanatında sıklıkla kullanılan on temel motif inceleniyor.

‘Sembol ve Anlam: Batı Resminde Kutsalın Temsili’, kutsalı ifşa ve inşa ederken bu motiflerin nasıl kullanıldığına, nüanslarla onlara nasıl farklı anlamlar kazandırıldığına ve bir resme bu “gösterenler” doğrultusunda bakıldığında anlamın nasıl derinleştiğine dair bilgi sahibi olmak isteyen okuyucularla sanatsal, ikonografik, teolojik bir buluşma sağlıyor.

  • Künye: Serap Yüzgüller – Sembol ve Anlam: Batı Resminde Kutsalın Temsili, Hayalperest Kitap, resim, 262 sayfa, 2023

Erwin Panofsky – İdea: Antik Sanat Kuramının Kavramsal Tarihine Bir Katkı (2023)

Tüm yaşamını sanatsal düşüncenin yörüngesini ve merkezindeki ortak kültürel arketipleri araştırmaya vakfeden sanat tarihçisi ve kuramcı Erwin Panofsky’nin temel bir felsefi ve sanatsal kavram odağında kaleme aldığı ‘İdea: Antik Sanat Kuramının Kavramsal Tarihine Bir Katkı’, yirmi birinci yüzyılda da güncelliğini koruyan bir metin olarak dikkat çekiyor.

Sanatta modernitenin ve modernizm sonrası dönemin kökenini araştırırken karşılaşılan “anlam dönüşümü” üzerine düşünen sanat tarihi okurlarının temel metinlerinden biri olan bu kitap, temel bir felsefi kavram olarak “İdea”ya odaklanıyor.

Çağının öncü kuramcısı Panofsky, metinde, yalnızca sanat bağlamında değil, ekonomik, ideolojik, siyasi, kültürel bağlamda da bir çekirdek işlevi gören “İdea”nın sanat tarihsel boyutta geçirdiği anlam ve içerik dönüşümünün hayal gücü, fantezi, izlenim, gerçeklik, modernlik üzerindeki etkilerini ele alıyor.

Sanatta estetiğin felsefi ve görsel evrimine ilişkin sorular üzerine düşünenler için kapsamlı bir içerik sunan kitap, bir akademisyen de olan kuramcı Panofsky’nin düşünme yöntemini inceleme imkânı da veriyor.

‘İdea: Antik Sanat Kuramının Kavramsal Tarihine Bir Katkı’, istekli okurların zihninde sanata ve sanat kavramlarına Panofsky yöntemiyle bakmanın, sanat hakkında Panofsky yöntemiyle düşünmenin yolunu açabilecek bir katkıda da bulunuyor.

  • Künye: Erwin Panofsky – İdea: Antik Sanat Kuramının Kavramsal Tarihine Bir Katkı, çeviren: İclal Cankorel, Hayalperest Kitap, sanat, 276 sayfa, 2023

Serap Yüzgüller – Sembol ve Anlam (2023)

Sembol ve anlam ilişkisine dayanan sanat, üretildiği toplumların iç dinamiklerinin yanı sıra inançlarıyla, gelenekleriyle, kültürel birikimleriyle belirlenen bir görsel dil kullanır.

Özellikle her coğrafyanın klasik sanatıyla ilgilenmek isteyenlerin, o coğrafyaların ilgili dönemlerinde sahip oldukları sembolik dili anlayabilmesi için kültür ve dinler tarihi hakkında bilgi sahibi olması gerekir.

Yaklaşık on sekizinci yüzyıla kadar geçen süreçte Batı sanatında dini, mitolojik, tarihi konulara odaklanan eserler üretildiği de göz önüne alınırsa, Batı resmindeki anlama ulaşmanın kilidini açan anahtarın sembolleri ve motifleri bilmek olduğu açıkça görülüyor.

Sanat tarihçisi Serap Yüzgüller’in ‘Sembol ve Anlam’ı, Batı resmini anlam bakımından daha iyi değerlendirebilmek, resimlerde kullanılan sembolik öğeler aracılığıyla anlam katmanlarını zenginleştirmek suretiyle eserin anlatısının nasıl güçlendirildiğini görebilmek için gerekli bilgileri veriyor.

Kitapta, ortak sembolik görsel dilini “kutsal” üzerinden kurup geliştiren Batı kültüründe Ortaçağ, Rönesans, Maniyerist ve Barok dönem resim sanatında sıklıkla kullanılan on temel motif inceleniyor.

‘Sembol ve Anlam’, kutsalı ifşa ve inşa ederken bu motiflerin nasıl kullanıldığına, nüanslarla onlara nasıl farklı anlamlar kazandırıldığına ve bir resme bu “gösterenler” doğrultusunda bakıldığında anlamın nasıl derinleştiğine dair bilgi sahibi olmak isteyen okuyucularla sanatsal, ikonografik, teolojik bir buluşma sağlıyor.

  • Künye: Serap Yüzgüller – Sembol ve Anlam: Batı Resminde Kutsalın Temsili, Hayalperest Kitap, sanat, 262 sayfa, 2023