Etiket: İrem Şalvarcı

Jill Lepore – Amerika Birleşik Devletleri Tarihi (2024)

 

Amerikan deneyi, Thomas Jefferson’ın “Bu gerçekler” dediği üç farklı siyasi fikre dayanıyordu: Politik eşitlik, doğal haklar ve halkın egemenliği.

Jefferson, 1776 senesinde, Bağımsızlık Bildirgesi’nin bir taslağında, “Biz bu gerçekleri kutsal ve yadsınamaz kabul ediyoruz” diye yazmıştı…

Bu fikirlerin kökleri Aristoteles kadar antik, Genesis kadar eski ve dalları bir meşenin dalları kadar uzundu.

Bunlar bu ulusun kuruluş ilkeleridir; bunlar ilan edilerek ulus oluşmuştur.

Takip eden asırlarda bu ilkeler el üstünde tutulmuş, yerilmiş, bunlara karşı çıkılmış, onlar için ve onlara karşı mücadeleler verilmiştir.

Jill Lepore’un, ‘Amerika Birleşik Devletleri Tarihi’, Amerika’nın başlangıcından günümüze kadar uzanan mücadeleler ve çelişkilerle dolu tarihine yönelik kapsamlı bir inceleme yürütüyor.

Bu uzun tarihi, “Fikir” (1492-1799), “Halk” (1800-1865), “Devlet” (1866-1945) ve “Makine” (1946-2016) şeklinde dört temel konu ve başlık altında tartışıyor.

Lepore’un bu kapsamlı incelemesi, Amerikan ulusunun ideolojik temellerini ve tarih boyunca bu temellerin nasıl tezahür ettiğini, yalnızca siyasi liderlere ya da önemli olaylara değil, aynı zamanda dönemin toplumsal olaylarına, ekonomik değişimlere ve kültürel gelişmelere de değinerek ortaya koyuyor.

Birleşik Devletler’in, temel idealleri olarak gördüğü özgürlük, eşitlik ve halkın egemenliği gibi kurucu ilkeleri sorgulayarak, bu idealleri, kölelik, ırkçılık, kadın hakları ve göçmenlik vb. konulardaki mücadelelerle iç içe geçirerek ele alıyor.

Bu doğrultuda Amerikan demokrasisinin zayıflıklarını ve sınırlarını tartışan Lepore, bir yandan da ulusal kimlik ve demokrasi kavramlarının dönüşümü bağlamında Amerikan toplumunun çeşitli kesimlerinin bu süreçteki rollerini ve birbirleriyle olan etkileşimlerini göstermeye çalışıyor.

Bu kitap, Amerikan tarihini anlamak bakımından temel bir kaynak olmasının yanı sıra, Amerikan toplumunun güncel meselelerini ve istikbaldeki yerini anlamak için çok iyi bir kılavuz.

  • Künye: Jill Lepore – Amerika Birleşik Devletleri Tarihi, çeviren: İrem G. Şalvarcı, Barış Arpaç, Vakıfbank Kültür Yayınları, tarih, 880 sayfa, 2024

Max Weber – Sosyalizm (2023)

Sosyolojinin ve sosyal teorinin kurucularından Max Weber pek çok sebeple kapitalizmin peygamberi kabul edilir.

Weber’in eserlerinin bilhassa sosyalizmin peygamberi kabul edilen Karl Marx’la birlikte değerlendirilmesi ortaya olağanüstü zenginlikte bir literatür çıkardı.

Fakat Marx’ın kapitalizme dair tespitleri tüm detaylarıyla bilinirken Weber’in sosyalizm hakkındaki değerlendirmeleri yeterince tartışılmadı.

Weber’in 1918’de Viyana’da yayınlanan ‘Der Sozialismus’ adlı incelemesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen Bolşevik Devriminin ardından Berlin ve Viyana’da da yükselen devrimci enerjiye istinaden Avusturya Genelkurmayına verdiği konferansın notlarına dayanıyor.

‘Sosyalizm’ başlığıyla dilimize ilk kez İrem Şalvarcı’nın kazandırdığı bu metne, yirminci yüzyılın önde gelen Weber uzmanlarından Gert H. Mueller’in kapsamlı analizi aydınlatıcı bir katkı sunuyor.

Bu kısa ama bilgi dolu eser, “burjuva Marx” olarak da nitelenen Weber’le “kızıl Prusyalı” olarak nitelenen Marx’ı, kapitalizmin mantığıyla sosyalizmin toplum tasarısını birlikte değerlendirmek isteyenler için her bakımdan zihin açıcı bir tartışma vaat ediyor.

  • Künye: Max Weber – Sosyalizm, çeviren: İrem G. Şalvarcı, Beyoğlu Kitabevi, siyaset, 80 sayfa, 2023

William F. Bristow – Aydınlanma Felsefesi (2022)

On yedinci ve on sekizinci yüzyıllarda Avrupa’nın gerçek bir zihin devrimi yaşamasına sebep olan Aydınlanma, özgürlük, ilerleme, hoşgörü, anayasacılık gibi, modernitenin temel prensiplerine dönüşecek bir dizi fikri savunuyordu.

Daha önceki yüzyılların bireysel ve toplumsal yaşam biçimlerini aşıp yeni bir insanlık tahayyülü sunan bu fikirler, Fransa’da, Almanya’da, Britanya’da ve Amerika’da farklı tonlamaları olan büyük bir entelektüel birikim yarattı.

Amerikalı felsefeci William F. Bristow bu kısa giriş kitabında, Aydınlanma felsefesinin temel meselelerini, Aydınlanma Çağı diye nitelenen dönemin öne çıkan eserleri ve fikirleriyle birlikte ele alıyor.

Aydınlanmanın “hakikat” arayışını bilim, epistemoloji ve metafizik üzerinden; “iyi” arayışını siyaset, ahlak ve din teorileri üzerinden; “güzel” arayışını ise Aydınlanma estetiği üzerinden ele alan ‘Aydınlanma Felsefesi’ bu devasa birikime dair kolay okunan, her seviyeden okur için anlaşılır bir zihin haritası sunuyor.

  • Künye: William F. Bristow – Aydınlanma Felsefesi, çeviren: İrem Şalvarcı, Beyoğlu Kitabevi, felsefe, 84 sayfa, 2022