Kolektif – Çağdaş Marksizm Seçkisi (2019)

Çağdaş Marksist kuramın önde gelen iki ismi, Bertell Ollman ve Kevin Anderson’ın hazırladığı bu harika derleme, son yüzyılın önde gelen Marksist yazarlarından bazılarının çok geniş yelpazedeki konularla ilgili yaptıkları seçkin çalışmalardan örnekler sunuyor.

Burada yer alan 31 makale, 20. yüzyıl boyunca yazılmış en kritik Marksist metinler olmalarıyla bilhassa önemli.

Makaleler; Marksist kuram ve yöntem, ekonomi politik, devlet ve siyaset, birey ve toplum, kültür ve din, tarih, sömürgecilik, ırk, cinsiyet ve çevrebilim başlıkları altında toplanmış.

Bu makalelerin tartıştığı kimi konular ise, şöyle:

  • Şeyleşme ve proletarya bilinci,
  • Marx’ın yönteminde soyutlama süreci,
  • Gündelik yaşamın yeniden üretimi,
  • Dünya kapitalist sisteminin yükselişi,
  • Mülksüzleştirme yoluyla birikim yolu olarak “yeni” emperyalizm,
  • Hukuksal kurumların toplumsal ve iktisadi işlevleri,
  • “Sivil toplum” kavramının kullanımları ve kötüye kullanımları,
  • Geç kapitalizmin kültürel mantığı,
  • Feodal üretim tarzı,
  • Marx’ın toplumsal cinsiyet üzerine yazıları,
  • Marx’ın sürdürülebilir insani gelişim görüşü…

Çağımızda yaşadığımız sorunlara Marksist bir perspektiften daha iyi kavramak isteyenlerin kaçırmak istemeyeceği bir çalışma.

  • Künye: Kolektif – Çağdaş Marksizm Seçkisi: Yüzyıla Damga Vuran Metinler, hazırlayan: Bertell Ollman ve Kevin B. Anderson, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, felsefe, 624 sayfa, 2019

Kevin B. Anderson – Marx Sınırlarda (2018)

Bilindiği gibi, Karl Marx’ın Hindistan, Çin, Rusya, Polonya, Amerika Birleşik Devletleri, İrlanda ve Cezayir gibi, o zamanın kapitalist sisteminin sınırlarında kalmış ülkeler hakkında kaleme aldığı, fakat üzerinde pek durulmamış yazıları bulunuyor.

Kevin Anderson da bu muazzam çalışmasında, söz konusu binlerce sayfalık yazıyı didik didik ederek, Marx’ın kapitalizmin farklı coğrafyalardaki seyri konusundaki düşüncelerini açıklığa kavuşturuyor.

Bunu yaparken Marx’ın 1848-1883 arasında düşüncelerinin gelişimini de kayda alan Anderson’ın kitabı bununla da yetinmiyor.

‘Marx Sınırlarda’, Marx’ın ‘Kapital’in Fransızca basımı için yaptığı kritik değişiklikleri, New York Tribune için yaptığı gazetecilik faaliyetlerini, diğer yazılarını ve tuttuğu kitap notlarını da yorumlayarak, özgün bir Marx portresi de sunuyor.

Bu portredeki Marx, sınıfın yanında ulus, ırk ve etnisiteyi de hesaba katan bir teorisyen olarak karşımıza çıkıyor.

Kitabın bu nitelikleriyle, birçok tartışmaya kapı aralayacağını söylemeliyiz.

  • Künye: Kevin B. Anderson – Marx Sınırlarda: Etnisite, Ulus, Ulusçuluk ve Batı Dışı Toplumlar, çeviren: Deniz Gedizlioğlu, Yordam Kitap, siyaset, 432 sayfa, 2018

Kevin B. Anderson – Lenin, Hegel ve Batı Marksizmi (2014)

  • LENİN, HEGEL VE BATI MARKSİZMİ, Kevin B. Anderson, çeviren: Ertan Günçiner, Yordam Kitap, siyaset, 496 sayfa

‘Lenin, Hegel ve Batı Marksizmi’, Lenin’in 1914-1915 arasında kaleme aldığı ‘Hegel Defterleri’ni merkeze alarak, Lenin düşüncesinin ortodoks Marksistlerden ziyade Georg Lukács ve Frankfurt Okulu üyeleri gibi Hegelci ve Batılı Marksistlere daha yakın olduğunu savunuyor. Kevin B. Anderson, Lenin’in Hegel ve diyalektik üzerine yazılarını inceliyor; Lenin’in Hegel’i hangi bağlam içinde araştırdığını, Hegel’e olan ilgisinin ana hatlarını, Lenin’in 1914 sonrası toplumsal ve siyasal teorisini ve Lenin’in Hegel çalışmalarının, kendisinin 1917-1918’de geliştirmiş olduğu yeni öznellik kavramını nasıl etkilediğini tartışıyor.

Peter Hudis ve Kevin B. Anderson (haz.) – Rosa Luxemburg Kitabı: Seçme Yazılar (2013)

  • ROSA LUXEMBURG KİTABI: SEÇME YAZILAR, hazırlayan: Peter Hudis ve Kevin B. Anderson, çeviren: Tunç Tayanç, Dipnot Yayınları, siyaset, 592 sayfa

ROSA

Eldeki çalışma, 20. yüzyılın önde gelen Marksist kuramcılarından Rosa Luxemburg’un seçme yazılarını bir araya getiriyor. Luxemburg yazılarında, siyasal iktisat, emperyalizm, birikimin tarihsel koşulları, Batı dışı toplumlar, ilkel komünizm, tarih boyunca kölelik, toplumsal reform ya da devrim, kitle grevi, sendikal hareket, Rus sosyal demokrasisinin örgütsel sorunları, Rus devrimi ve buna benzer pek çok konuya odaklanıyor. Luxemburg’un kadın sorununu irdelediği yazılarını da bir araya getiren kitap, çalışmayı hazırlayan yazarların bu özgün ismin fikirlerini kuşatıcı bir bakışla ele aldıkları bir giriş yazısıyla açılıyor.

Janet Afary ve Kevin B. Anderson – Foucault ve İran Devrimi (2012)

  • FOUCAULT VE İRAN DEVRİMİ, Janet Afary ve Kevin B. Anderson, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, siyaset, 375 sayfa

 

1978-79’da, milyonların katıldığı muazzam kent devrimi neticesinde İran halkı, otoriter, iktisadi bir modernleşme programı yürüten Rıza Şah Pehlevi saltanatını devirdi. İki yazarlı elimizdeki kitap da, İran devrimi konusunda bir dizi özgün siyasal ve kuramsal duruş benimseyen ünlü Fransız düşünür Michel Foucault’nun devrimdeki rolünü irdeliyor. Bilindiği gibi Foucault, İran devrimini hararetle desteklediği gibi, 1978’de İran’ı iki kere ziyaret ederek, olayları yerinde gözlemlemişti. Çalışma, Foucault’nun İran meselesindeki söylem ve tavrını, düşünürün İran devrimi ve sonrasına dair kaleme aldığı yazılar ekseninde irdeliyor.