M. Masum Gökyüz – Dipnotski

Christopher Shields – Aristoteles (2022)

Aristoteles felsefesi üzerine bütünlüklü ve çok yönlü kaynak arayanlara bu kitabı öneriyoruz.

Christopher Shields, hem Aristoteles’in felsefi fikirlerini ve metodolojisini açıklıyor hem de Aristoteles’in mirasının genişçe bir değerlendirmesini yapıyor.

Aristoteles’i antikçağın en önemli filozoflarından biri kılan özellik, geniş bir yelpazeye yayılı farklı konuları sistematik bir bütünlük haline getirebilmiş olmasıdır.

Christopher Shields tam da bu doğrultuda, her birine ayrı bir bölüm ayırarak, Aristoteles’in metafiziğinin, ruh-beden anlayışının, etik ile politika arasındaki ilişkinin, retoriğin ve sanat kuramının hem kendine özgü yanlarını hem de nasıl bir bütünlük inşa ettiklerini yetkin bir biçimde ortaya koyuyor.

Bunu yaparken Aristoteles’in açıklayıcı çerçevesini ve felsefi metodolojisini ihmal etmemesi ise, nasıl bir bakış açısı ve yaklaşımla hareket ettiğini göstermesi bakımından önem taşıyor.

Shields bu kitabında ayrıca, Aristoteles’in mirasının genişçe bir değerlendirmesine yer vererek günümüzde ortaya çıkan yeni Aristotelesçi hareketlerin ana hatlarını da çiziyor.

Künye: Christopher Shields – Aristoteles, çeviren: M. Masum Gökyüz, Alfa Yayınları, felsefe, 608 sayfa, 2022

Immanuel Kant – Felsefi Mektuplaşmalar (2021)

Immanuel Kant’ın felsefi mektuplaşmalarını sunan çok değerli bir kitap.

Buradaki yazışmalar, Kant felsefesini daha iyi kavramamız açısından altın değerinde.

Kant’ın hayatı, tutumları ve felsefi fikirlerinin gelişimini gözler önüne seren mektuplar, Kant düşüncesindeki evrimin ilk elden raporları niyetine okunabilir.

Kant’ın Lambert, Mendelssohn, Herz, Schultz, Reinhold, Beck ve Fichte gibi dönemin önde gelen isimleriyle olan bu mektuplaşmaları, taraftarlarının ve hasımlarının eleştirilerine ve sorularına çarpıcı yanıtlar veriyor.

Metafizikten teolojiye, matematikten etiğe; kısacası Kant’ın entelektüel ilgi alanlarının neredeyse tamamının tartışıldığı bu kitap, Kant’ın kişiliği ve karakteri, zihinsel ve fiziksel kaygıları konusunda da çok önemli ayrıntılar barındırıyor.

Künye: Immanuel Kant – Felsefi Mektuplaşmalar, çeviren: M. Masum Gökyüz, Fol Kitap, felsefe, 200 sayfa, 2021

Christian Wolff – Genel Felsefe (2020)

Felsefe nasıl icra edilir?

Felsefe yaparken nelere dikkat edilmesi gerekir?

1679-1754 yılları arasında yaşamış ve Leibniz ile Kant arası dönemdeki en büyük Alman filozofu olarak bilinen Christian Wolff, felsefe yapmanın esaslarını açıklıyor.

Wolff, iyi bir felsefeye giriş kitabı olarak okunabilecek çalışmasında ilkin, “nedenlerin bilgisi” olarak gördüğü felsefeyi önce “olguların bilgisi” dediği tarih ve “niceliklerin bilgisi” dediği matematikten ayırıyor.

Düşünür, felsefenin bu bilgi türleriyle ilişkisini gösterdikten sonra da onun sınırlarını ve dallarını belirliyor.

Bu tasniften sonra da Wolff, felsefenin nasıl icra edilmesi gerektiğini, felsefe yaparken dikkat edilmesi gerekenleri, felsefede doğru yöntemin ne olduğunu, filozofun kullanması gereken üslubu ve felsefe yapma özgürlüğünün önemini irdeliyor.

Özellikle felsefenin kısımlarına ilişkin tasnifi hâlâ geçerliğini koruyan ve ontolojinin isim babası kabul edilen Wolff’ün bu çalışması, felsefeye yeni başlayanlar kadar alanın uzmanlarının da yararlanacağı bir eser.

Kitaptan birkaç alıntı:

“Felsefe ince sözden değil, hakikatten tat alır.”

“Filozof, iletmek için yazar -ne hatip gibi ikna etmek için, ne de şair gibi hoşnut etmek için. Filozofun tek amacı, ileri sürdüğü hakikati bilinir kılmaktır. Çünkü o, hakikat aşkıyla cezp olanlara yazar.”

“Felsefi yönteme göre felsefe geliştirmeyenler, yalnızca diğer yazarların sözlerinden hareketle bir bulamaç yaparlar. Başkalarının söylediklerini yeni bir ışıkla aydınlatmadıkları gibi, daha da karartırlar.”

“Bir ispatı hiçbir zaman seçik bir şekilde anlamayanlar, hakiki mantıktan ya da mantığı uygulama alışkanlığından yoksun olanlar, yargılarını aklın sunduğu delile değil de, türlü türlü dış etmenlere dayandırırlar. Dolayısıyla, rızaları iradeye dayanır ve bu nedenle çelişkinin her iki tarafına da kayıtsızdır. Bugün şevkle savunduklarının aksini yarın aynı coşkuyla savunduklarını görürsünüz.”

“İnsan bilmediği iyiyi arayamaz, bilmediği kötüden de kaçamaz.”

Künye: Christian Wolff – Genel Felsefe, çeviren: M. Mağsum Gökyüz, Pinhan Yayıncılık, felsefe, 104 sayfa, 2020