Etiket: Man Ray

Wolfgang Kemp – Fotoğrafın Tarihi (2025)

Wolfgang Kemp’in bu kitabı, fotoğrafın teknik bir buluş olmaktan çıkıp modern sanatın, belgelemenin ve görsel kültürün temel yapı taşlarından biri hâline gelme sürecini tarihsel bir çizgide anlatıyor. ‘Fotoğrafın Tarihi: Daguerre’den Gursky’ye’ (‘Geschichte der Fotografie: Von Daguerre bis Gursky’), 19. yüzyıl başlarında Louis Daguerre’in dagereotipiyle başlayan serüveni, 20. yüzyılın sonlarında Andreas Gursky’nin dijital manipülasyonla geniş ölçekli çalışmalara imza attığı dönemlere kadar izliyor.

Kemp, tarihsel anlatısını sadece kronolojik değil, aynı zamanda tematik bir yaklaşımla kuruyor. Fotoğrafın icadı, başlangıçta bilimsel bir araç ve belgeleme yöntemi olarak görülürken; kısa sürede sanatçılar, gazeteciler, politik aktörler ve toplumun çeşitli kesimleri için vazgeçilmez bir anlatı biçimi hâline gelir. Fotoğrafın hakikatle ilişkisi, belge niteliği, estetik işlevi ve ideolojik araç olarak kullanımı, kitabın temel tartışma eksenlerini oluşturuyor.

Yazar, Julia Margaret Cameron’un duygu yüklü portrelerinden, August Sander’in toplumsal tipolojilerine; Man Ray’in sürrealist deneylerinden, Robert Capa’nın savaş karelerine; Cindy Sherman’ın kimlik oyunlarından, Andreas Gursky’nin devasa dijital kompozisyonlarına uzanan geniş bir fotoğrafçı yelpazesi sunuyor. Her bir sanatçının teknik ve estetik tercihleri, dönemin kültürel bağlamıyla birlikte değerlendiriliyor.

Kemp’in kitabı, aynı zamanda fotoğraf kuramına dair temel tartışmalara da yer veriyor. Walter Benjamin’in “mekanik yeniden üretim” düşüncesinden Roland Barthes’ın “punctum ve studium” kavramlarına kadar birçok kuramsal yaklaşım, görsel örneklerle birlikte işleniyor. Bu sayede kitap, yalnızca görsel bir tarih anlatısı değil, aynı zamanda görme biçimlerimize dair eleştirel bir rehber sunuyor.

‘Fotoğrafın Tarihi’, hem görsel hafızayı şekillendiren ustaları hem de teknolojik ve sosyo-politik dönüşümleri takip ederek, fotoğrafın geçmişten bugüne taşıdığı estetik, etik ve ideolojik yükleri derinlemesine inceliyor. Görsel kültürle ilgilenen herkes için kapsamlı ve düşündürücü bir başvuru kaynağı.

  • Künye: Wolfgang Kemp – Fotoğrafın Tarihi: Daguerre’den Gursky’ye, çeviren: Ahmet Can Akyol, Runik Kitap, fotoğraf, 126 sayfa, 2025

Kolektif – Fotoğrafla Diyalog (2021)

Her fotoğrafçının, fotoğrafçı adayının, daha da ötesi fotoğrafla ilgilenen her okurun muhakkak edinmesi gereken bir çalışma.

Bir başucu kitabı işlevi görecek ‘Fotoğrafla Diyalog’, 20, yüzyılda fotoğraf alanına yön vermiş pek çok isimle yapılan söyleşilere yer veriyor.

Robert Capa’dan André Kertész’e, Henri Cartier-Bresson’dan Man Ray’e, fotoğrafçılığın dönüm noktası diyebileceğimiz yirmi isim hem fotoğrafçılık konusundaki görüşlerini hem bu işi veya sanatı icra ederken karşılaştıkları zorlukları anlatıyor hem de fotoğraf çekmek isteyenlere önerilerde bulunuyor.

Kitap bu yönüyle kapsamlı bir kaynak olduğu kadar, buradaki tarihi figürlerin deneyimlerini ilk ağızdan aktarmasıyla aynı zamanda kişisel bir anlatı.

Kitaba söyleşileriyle katılmış diğer isimler ise şöyle: Paul Strand, Eliot Porter, Cecil Beaton, Brassaï, Jacques Henri-Lartigue, George Rodger, Robert Doisneau, Herbert Bayer, Henry Holmes Smith, Helmut Gernsheim, Brett Weston, Manuel Alvarez Bravo, W. Eugene Smith, Laura Gilpin, Wynn Bullock, Minor White, Beaumont Newhall ve Ansel Adams.

  • Künye: Kolektif – Fotoğrafla Diyalog, çeviren: Ayça Göçmen, Espas Yayınları, fotoğraf, 448 sayfa, 2021

Hal Forster – Zoraki Güzellik (2011)

  • ZORAKİ GÜZELLİK, Hal Forster, çeviren: Şebnem Kaptan, Ayrıntı Yayınları, sanat, 255 sayfa

 

Çağdaş sanat kuramının önemli isimlerinden Hal Forster’in, sanat tarihi alanında önemli çalışmalarından olan ‘Zoraki Güzellik’i, gerçeküstücülük akımının kapsamlı bir analizini yapıyor. Gerçeküstücülük ve tekinsiz olan arasında bir bağlantı olduğunu iddia eden Forster, ilk önce, gerçeküstücülüğün psikanalizle karşılaşmasını açıklıyor; bunu da, Freud’un tekinsiz ve ölüm dürtüsü kuramları bağlamında yapıyor. Forster ardından, bu kavramsal çerçeveyi esas alarak Andre Breton, Max Ernst, Man Ray, Salvador Dali, Giorgio de Chirico, Alberto Giacometti ve Antonin Artaud gibi en önemli gerçeküstücü sanatçıların çalışmalarını değerlendiriyor.

Necmi Sönmez – Sanat Hayatı İçerir mi? (2006)

  • SANAT HAYATI İÇERİR Mİ?, Necmi Sönmez, Yapı Kredi Yayınları, sanat, 299 sayfa

Sanat eleştirmeni ve küratör Necmi Sönmez ‘Sanat Hayatı İçerir mi?’de, klasik modern ustaları, uluslararası ve Türk sanatçıları, güncel sergileri ve fotografik imgeleri inceleyen sergi eleştirilerine yer veriyor. Sönmez’in 1987-2000 yılları arasında kaleme aldığı yazılarından yaptığı bu seçki; Matisse, Paul Klee, Ljubov Nopova gibi klasik modernlerden, Thomas Bayrle, Tony Oursler, Joseph Kosuth gibi uluslararası çağdaş sanatçılara; Tiraje Dikmen, Albert Bitran, Ayşe Erkmen gibi çağdaş Türk sanatçılardan “manifesta” ve “documenta” gibi uluslararası güncel sergilere ve Manuel Alvarez Bravo, Man Ray, Lütfü Özkök’ün fotografik çalışmalarına uzanan birçok konuya değiniyor.