Mehmet Fuad Köprülü

Erdem Sönmez – Annales Okulu ve Türkiye’de Tarihyazımı (2022)

Tarih geçmişte olan her şeyin toplamıdır, ama!

Bunların içinden hangileri daha önemlidir?

Dahası, “Gerçekte ne oldu?”

Bunu bulabilmek için arşiv belgelerine bakmak yeterli midir; yoksa gökyüzünün altındaki herkesi ve her şeyi görmek ve anlamak için başka yerlere de bakmak gerekir mi?

Tüm bu sorular, 19. yüzyılda Ranke’nin tarihi akademik bir disiplin olarak kurma çabasıyla sorulmaya başlanmış, 20. yüzyılda Annales okulunun ortaya çıkmasıyla genişlemiş, çeşitlenmiştir.

Erdem Sönmez, bir yandan bu sorulara verilen yanıtların peşinden giderken, diğer yandan merceğini soruyu soran öznelere yöneltiyor.

Türkiye’de modern tarihçiliğin önemli isimleri Fuad Köprülü, Ömer Lütfi Barkan, Mustafa Akdağ ve Halil İnalcık’ın çalışmalarında Annales okulunun izlerini süren bu kitap, yalnızca tarihyazımının tarihine değil, tarihi yazanın tarihine de bakmayı öneriyor.

Künye: Erdem Sönmez – Annales Okulu ve Türkiye’de Tarihyazımı, Fol Kitap, tarih, 256 sayfa, 2022

Fuad Köprülü – Edebiyat Araştırmaları I (2014)

Edebiyat tarihçiliğinin önde gelen isimlerinden olan Fuad Köprülü külliyatından önemli bir eser.

Yazar makalelerinde, Türk edebiyatı tarihinde usül; Türk edebiyatının menşei; Türk edebiyatında âşıklık geleneğinin ortaya çıkışı; ozanlık, bahşilik ve saz âşıklığı kurumları ve Türk edebiyatının Ermeni edebiyatı üzerindeki etkileri konularını irdeliyor.

Künye: Fuad Köprülü – Edebiyat Araştırmaları I, Alfa Yayınları

Mehmet Fuad Köprülü – Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri (2014)

İstanbul’un fethinden sonra, Osmanlı’nın örneğin saray kuralları veya idari yapılanması gibi kimi kurumları üzerinde Bizans’ın etkide bulunduğu söylenir.

Köprülü bu teze temelden karşı çıkarak Osmanlı’nın ana kurumlarının kendi gelenekleri içinde geliştiğini, her birinin Osmanlı’ya özgü olduğunu savunuyor.

Künye: Mehmed Fuad Köprülü – Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Alfa Yayınları, tarih, 235 sayfa

Mehmet Fuad Köprülü – Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (2014)

Mehmet Fuad Köprülü, İslamiyet’ten sonraki Türk edebiyatında, halk dilini ve halk veznini kullanarak geniş kitlelere ulaşan büyük mutasavvıfların izini sürüyor.

Köprülü burada halk tasavvuf edebiyatı ve ilk mutasavvıf şairlerin hususiyetlerini inceliyor.

Yazar ayrıca, Hoca Ahmed Yesevi ile Yunus Emre başta olmak üzere,

Yusuf Hemedani,
Arslan Babazade Mansur,
Tac Hoca,
Ve Süleyman Bakırganî gibi alana önemli katkılar sunmuş isimlerin hayatları ve eserlerini ayrıntılı bir biçimde ele alıyor.

Künye: Mehmet Fuad Köprülü – Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Alfa Yayınları, tarih, 556 sayfa

Erdem Sönmez – Annales Okulu ve Türkiye’de Tarihyazımı (2012)

ANNALES OKULU VE TÜRKİYE’DE TARİHYAZIMI, Erdem Sönmez, Tan Kitabevi, tarih, 243 sayfa

Tarihyazımının önemli duraklarından Annales Okulu, tarih bilimine toplum bilimleri yöntemlerini uygulamak olarak bilinir. Sosyoloji, ekonomi, sosyal psikoloji ve antropoloji gibi toplum bilimleriyle işbirliğine girişen ekol, olayların gerisindeki uzun erimli tarihsel yapıları araştırıyor ve tarihi bir “bilim” olarak inşa etmeye koyuluyordu. İşte Erdem Sönmez bu çalışmasında, Annales’in Türkiye’deki tarihyazımına etkilerini ve boyutlarını ortaya koyuyor. Yazar, bunun için de, Mehmet Fuad Köprülü, Ömer Lütfü Barkan, Mustafa Akdağ ve Halil İnalcık gibi, Osmanlı tarihçiliğinin kurucu isimlerinin çalışmalarını araştırıyor.