Osmanlı-Venedik İlişkileri

Kenneth M. Setton – XVII. Yüzyıl Dünyasında Venedik, Avusturya ve Türkler (2022)

Avrupa’yı kasıp kavuran Otuz Yıl Savaşları sürecinde Osmanlı ne durumdaydı?

Kenneth Setton, 1618-1648 zaman aralığında Osmanlı ve Venedik arasındaki siyasi ve diplomatik ilişkileri incelediği özgün çalışmasıyla karşımızda.

1645-1669 yılları arasında gerçekleşen Girit Savaşı’nda adayı Türklere kaptıran Venedik, 1684’te Mora Savaşı’yla birlikte Babıali ile tekrar karşı karşıya gelmiş ve savaş Venedik Cumhuriyeti’nin Mora’yı fethiyle sonuçlanmıştı.

Amerikalı tarihçi Kenneth M. Setton, Venedik-Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ilişkileri, 1618 -1648 yılları arasında Avrupalı güçler arasında gerçekleşen Otuz Yıl Savaşları’nın sunduğu arka plandan hareketle ele alarak bu ilişkilerin kısa ancak bir o kadar yoğun bir incelemesini sunuyor.

Kitap, XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Venedik arasındaki siyasi ve diplomatik ilişkiler üzerinde araştırma yapanlar veya bu dönemi ayrıntılarıyla öğrenmek isteyenler için eşsiz bir kaynak niteliğinde.

Künye: Kenneth M. Setton – XVII. Yüzyıl Dünyasında Venedik, Avusturya ve Türkler, çeviren: Arif Erbil, Albaraka Yayınları, tarih, 600 sayfa, 2022

Güner Doğan – “Venediklü ile Dahi Sulh Oluna”: 17. ve 18. Yüzyıllarda Osmanlı-Venedik İlişkileri (2017)

Osmanlı ve İtalyan arşivlerinin yanı sıra, zengin belge ve kaynaklardan yararlanan bu önemli inceleme, Osmanlı’nın 1699 Karlofça Antlaşması’ndan 1718 Pasarofça Antlaşması ve sonrasına uzanan süreçte Venedik ile yaşanan sınır tespit sorunları üzerinden dönemin siyasi, diplomatik ve askeri bir manzarasını sunuyor.

On yedinci ve on sekizinci yüzyıllar gibi, Osmanlı ve Venedik tarihleri açısından önemli dönüşümlerin yaşandığı bir dönemi ele alan Güner Doğan, süreçte rol alan aktörleri de çalışmasına dâhil ederek iki ülke arasındaki ilişkilerin kapsamlı bir dökümünü yapıyor.

Venedik Cumhuriyeti’nin erken ortaçağlarda kurulduğundan beri Akdeniz’de iki ezeli rakibi olmuştu: bunların birincisi Cenova Cumhuriyeti, diğeri de Osmanlı Devleti’ydi. Bu sebeple, yeniçağ Osmanlı tarihinin bütünsel olarak ele alınması için Venedik kaynakları altın değerinde olduğu hep söylenir.

İşte Güner’in çalışmasının bir diğer önemli katkısı da, bu önemli kaynaklardan olabildiğince yararlanmasıdır diyebiliriz.

Künye: Güner Doğan – “Venediklü ile Dahi Sulh Oluna”: 17. ve 18. Yüzyıllarda Osmanlı-Venedik İlişkileri, İletişim Yayınları, tarih, 366 sayfa

Eric R. Dursteler – İstanbul’da Venedikliler (2012)

İSTANBUL’DA VENEDİKLİLER, Eric R. Dursteler, çeviren: Taciser Ulaş Belge, İş Kültür Yayınları, tarih, 377 sayfa

Eric R. Dursteler ‘İstanbul’da Venedikliler’de, Osmanlı-Venedik ilişkilerini millet, kimlik ve bir arada varoluş bağlamında, Yakınçağ başlarından Yeniçağ başlarına uzanarak anlatıyor. Dursteler’in kitabını özgün kılan hususlardan biri, iki toplumu “medeniyetler çatışması” gibi ötekileştiren, ayıran bir perspektiften ziyade “bir arada varoluş” gibi yapıcı bir terimle ele alması. İstanbul’daki Venedik milletinin yapısını anlatarak çalışmasına başlayan Dursteler, ardından, Venedikliler ile Osmanlılar, yani Müslümanlar ile Hıristiyanların bir arada varlık gösterdiği bir dönemin kendine has atmosferini ortaya koyuyor.