Sevgi Halime Özçelik

Scott H. Young – Ustalaşmanın 12 Kuralı (2025)

Scott H. Young bu eserinde, yeni becerilerin neden zor edinildiğini inceliyor ve ustalığın doğuştan değil doğru yöntemle geliştiğini savunuyor. Öğrenmenin rastgele tekrar yerine bilinçli pratikle ilerlediğini vurguluyor ve bireyin sürece aktif katılım gösterdiğini belirtiyor. Başkalarından, deneyimden ve uygulamadan öğrenmenin merkezi bir rol oynadığını ifade ediyor.

Yazar, öğrenmeyi iyileştirmek için geliştirdiği on iki temel kural üzerinden dikkat, disiplin ve strateji kavramlarını tartışıyor. Net hedef koymanın ilerlemeyi hızlandırdığını, geri bildirim almanın süreci görünür kıldığını ve zorlayıcı görevlerle yüzleşmenin kalıcı gelişim sağladığını anlatıyor. Pasif tekrar yerine odaklı pratik öneriyor ve zamanın bilinçli yönetildiğini söylüyor.

‘Ustalaşmanın 12 Kuralı’ (‘Get Better at Anything 12 Maxims for Mastery’), sınava hazırlananlardan iş yaşamında kendini geliştirmek isteyenlere kadar geniş bir okur kitlesine sesleniyor. Young, motivasyonun geçici olduğunu, asıl belirleyenin sürdürülebilir çalışma alışkanlığı olduğunu vurguluyor. Öğrenmenin kişisel bir sorumluluk gerektirdiğini hatırlatıyor ve bireyin kendi yöntemini inşa ettiğini gösteriyor.

Eser, beceri kazanımını yalnızca teknik değil, zihinsel bir dönüşüm süreci olarak ele alıyor. Odaklanma, sabır ve öz farkındalıkla ilerleyen bu yol, ustalığı erişilebilir bir hedef haline getiriyor. Okur, başarıyı şansa değil yönteme bağladığını anlıyor ve öğrenme pratiğini daha bilinçli biçimde yeniden kuruyor.

Künye: Scott H. Young – Ustalaşmanın 12 Kuralı, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, İş Kültür Yayınları, inceleme, 240 sayfa, 2025

Johnjoe McFadden – Hayat Basittir (2025)

Johnjoe McFadden, bilimin en güçlü ilkelerinden biri olan Ockham’ın Usturası’nı merkeze alarak, sadeliğin bilimsel ilerlemedeki kritik rolünü anlatıyor. Ockham’ın Usturası, karmaşık açıklamalar yerine en basit olanı tercih etmeyi öneriyor ve bu yaklaşım, yüzyıllar boyunca bilimin yolunu açıyor. McFadden, bu ilkenin felsefi kökenlerinden başlayarak modern bilime kadar uzanan etkilerini inceliyor.

‘Hayat Basittir: Occam’ın Usturası Bilimi Nasıl Özgürleştirdi ve Evrenin Kilidini Nasıl Açtı?’ (‘Life is Simple: How Occam’s Razor Set Science Free and Unlocked the Universe’) , 14. yüzyılda yaşamış William of Ockham’ın düşüncelerine ve dönemin entelektüel atmosferine odaklanıyor. Orta Çağ’ın teolojik ve skolastik kalıplarına karşı çıkan bu yaklaşım, doğa olaylarını basit yasalarla açıklamanın önemini vurguluyor. Yazar, Galileo’dan Newton’a, Darwin’den Einstein’a kadar birçok bilim insanının çalışmalarında bu prensibin nasıl işlediğini örneklerle ortaya koyuyor.

McFadden, bilimsel açıklamalarda sadeliğin her zaman kolaylık anlamına gelmediğini, aksine derin bir kavrayış gerektirdiğini belirtiyor. Basit modellerin karmaşık gerçeklikleri nasıl anlaşılır kıldığını ve bilimsel devrimlere nasıl zemin hazırladığını detaylandırıyor. Evrim teorisinden kuantum fiziğine kadar pek çok alanda Ockham’ın Usturası’nın etkisi hissediliyor.

Son bölümde yazar, günümüzde bilimsel araştırmalarda ve yapay zekâ gibi alanlarda bu ilkenin hâlâ nasıl rehberlik ettiğini tartışıyor. McFadden, sadeliğin yalnızca bir yöntem değil, bilginin doğasına dair bir anlayış olduğunu savunuyor. Bu kitap, bilimin tarihini ve yöntemlerini derinlemesine kavramak isteyen herkes için ufuk açıcı bir eser olarak öne çıkıyor.

Künye: Johnjoe McFadden – Hayat Basittir: Occam’ın Usturası Bilimi Nasıl Özgürleştirdi ve Evrenin Kilidini Nasıl Açtı?, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, Minrotor Kitap, bilim, 408 sayfa, 2025

Vlad Glăveanu – Yaratıcılık (2025)

Vlad Glăveanu, bu kısa ama yoğun kitapta “yaratıcılık” kavramını psikoloji, sosyoloji ve kültürel çalışmalar ekseninde yeniden ele alıyor. Yaratıcılığı sadece bireysel bir yetenek ya da zihinsel süreç olarak değil, toplumsal bağlamda şekillenen bir eylem biçimi olarak tanımlıyor. ‘Yaratıcılık’ (‘Creativity: A Very Short Introduction’), yaratıcı düşüncenin yalnızca “dahi” bireylere özgü olmadığını, herkesin katılabileceği bir süreç olduğunu vurguluyor.

Glăveanu’ya göre yaratıcılık; birey, çevre, kültür ve tarih arasındaki etkileşimle ortaya çıkar. Bu çok katmanlı yapı sayesinde yaratıcı eylem, yeni ve anlamlı olanı üretmenin ötesinde, var olanı dönüştürmenin ve toplumla ilişki kurmanın bir biçimine dönüşür. Yaratıcılık, yalnızca “yeni” olanı üretmekle değil, aynı zamanda toplumsal değerlerle uyumlu ya da onlara meydan okuyan anlamlar yaratmakla ilgilidir.

Kitap, sanat ve bilim gibi alanların ötesinde, gündelik yaşamda da yaratıcılığın nasıl işlediğine dikkat çeker. Bir çocuğun oyuncaklarla kurduğu ilişki, bir marangozun işçiliği ya da bir anneannenin yemek tarifini yeniden yorumlaması da yaratıcı eylemlerdir. Bu yaklaşım, yaratıcılığı olağanüstü olmaktan çıkararak gündelik olanın içinde görünür kılar.

Glăveanu, bireysel ilhamın ötesine geçerek “dağıtılmış yaratıcılık” kavramını öneriyor. Bu modelde fikirler, kişiler arası etkileşim ve kültürel aktarım yoluyla evriliyor. Dolayısıyla yaratıcı olmak hem kişisel hem kolektif bir süreçtir. ‘Yaratıcılık’, yaratıcılığı yeniden tanımlarken, okuyucuyu sadece yaratıcı düşünmeye değil, yaratıcı yaşamaya da davet ediyor.

Künye: Vlad Glăveanu – Yaratıcılık, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, İş Kültür Yayınları, inceleme, 152 sayfa, 2025

Daniel M. Haybron – Mutluluk (2024)

Mutluluk tanımlarınız nelerdir?
Mutluluğu nasıl ölçersiniz?
Mutluluğun kaynakları nelerdir?

Bu soruların yanıtlarını vermek basit gibi görünse de gerçekte mutluluğu tanımlamak biraz güçtür.

Evet, mutluluk sık kullandığımız bir terimdir ve elbette çoğumuz mutlu olmak için didiniriz.

Ancak mutluluğun ne olduğunu ve onu nelerin sağladığını göz önünde bulundurabilmek, insanların uğruna didinip durdukları şeyi kavramak adına başlı başına yeterli olmayabilir.

Aynı zamanda mutluluğun ahlaki bir yaşamla nasıl bağdaştığı üzerine düşünmeyi de ihmal etmemek gerekir.

Yazar Daniel M. Haybron bu kitapta mutluluğun mahiyetini araştırırken, kavramı felsefi ve psikolojik yönlerden ele alarak, aynı zamanda onun hakkında tarihsel ve çağdaş düşüncelere genel bir bakış atma fırsatı sağlıyor.

Mutluluğun ne anlama geldiğini, yaşamımızdaki önemini, onun peşinde nasıl koştuğumuzu ve neden koşmamız gerektiğini inceleyerek çeşitli disiplinlerde mutluluk üzerine geliştirilen güncel düşünceleri özlü şekilde irdeliyor.

Mutluluğa giden değişik yolları gösteren Haybron, iyi bir yaşam arayışıyla ilgili fikirlere kafa yoruyor, sosyal bağlamın memnuniyetimiz ve iyi oluşumuz üzerindeki etkisini değerlendiriyor.

Künye: Daniel M. Haybron – Mutluluk, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, İş Kültür Yayınları, inceleme, 72 sayfa, 2024

John Dewey – Kamu ve Sorunları (2024)

Filozof ve eğitimci John Dewey, ‘Kamu ve Sorunları’nda bizi demokrasinin kalbine doğru derin bir yolculuğa çıkarıyor.

Dewey, etkileyici bir üslup ve çarpıcı tespitlerle, sürekli değişen bir dünyada kamunun karşılaştığı zorlukları araştırıyor, bilgili ve ilgili bir vatandaşlığın temel rolü hakkında zamana meydan okuyan bir bilgelik sunuyor.

Bu klasik eser, toplumun dinamiklerini ve toplum içindeki bireylerin sorumluluklarını anlamak isteyenler için yol gösterici bir ışık olmaya devam ediyor.

Dewey’in etkin ve bilgiye dayalı kamu vizyonu, ilk yayımlandığı zaman olduğu gibi bugün de güçlü bir şekilde yankılanıyor ve bizi daha iyi bir yarını şekillendirmek için kolektif gücümüzü benimsemeye çağırıyor.

Künye: John Dewey – Kamu ve Sorunları: Siyasi Sorgulama Üzerine Bir Deneme, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, Can Yayınları, siyaset, 160 sayfa, 2024

Scott H. Young – Aşkın Öğrenme (2024)

Elinizdeki kitabıyla Wall Street Journal’ın çoksatanlar listesine girmiş yazar Scott H. Young, podcast sunuculuğu da yapan, bilgisayar programcısı bir kitap düşkünü.

Manitoba Üniversitesi ve Montpellier İşletme Fakültesi mezunu Young, 2006 yılından bu yana her hafta kişisel blogunda yayınladığı makalelerle daha iyi düşünmeye ve öğrenmeye arzulu kişilere yardımcı olmaya çalışıyor.

Young 2012 yılında hayata geçirdiği aşkın öğrenme projesinde, MIT bilgisayar bilimleri mezunlarının dört yıllık eğitimleri sonunda geçmeleri gereken sınavları sadece 12 ay içerisinde geçmeyi başardı.

Bu projesini MIT’nin lisans müfredatında öğretilen materyali, ücretsiz olarak sağlanan ders notları ve kitaplarını kullanarak kendi özgün yöntemiyle hayata geçirdi.

Yaptığı çalışmalar The New York Times, BBC, Pocket, Business Insider ve daha pek çok mecrada gündem oldu.

Öğrenme yaklaşımını açıkladığı TEDx konuşmasını yarım milyondan fazla kişi izledi.

Ardından öğrenme yöntemini yetkinleştirmek amacıyla bu kez 12 ayda 4 dil öğrenme projesine başladı.

Tüm bir yıl boyunca hiç İngilizce konuşmadan seyahat ettiği dört ülkede İspanyolca, Portekizce, Mandarin ve Korece öğrendi.

Bu kitabıyla sizlere kendi kendinizi yetiştirmede bir başlangıç noktası sunmayı amaçlayan Young, kendini yetiştirmenin en etkili yöntemlerinden biri olan aşkın öğrenmenin temel ilkelerini açıklıyor.

Bu çığır açıcı öğrenme yaklaşımının ilkelerini uygulayarak başarıya ulaşmış aşkın öğrenicilerin öğrenme tarzlarına ışık tutuyor.

Fransızca konuşamamasına karşın Fransızcada Dünya Scrabble Şampiyonu olan Nigel Richards, daha önce hiçbir deneyimi olmamasına rağmen sadece yedi ayda Dünya Hitabet Şampiyonası finalisti olmayı başaran Tristan de Montebello, istediği dili yalnızca üç ayda akıcı şekilde konuşabilen Benny Lewis gibi güncel örnekler okurla tanıştırılıyor.

Ayrıca büyük matematikçi Srinivasa Ramanujan, büyük fizikçi Richard Feynman, büyük ressam Vincent van Gogh ve nihayet satranç büyük ustası Judit Polgár’ın yaşam öykülerine bakarak bu tarihi şahsiyetlerin öğrenme yöntemleri ile aşkın öğrenme ilkeleri arasında bağ kuruluyor.

Künye: Scott H. Young – Aşkın Öğrenme: Kendini Yetiştirme, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, İş Kültür Yayınları, eğitim, 208 sayfa, 2024

Sinan Aral – Furya Makinesi (2022)

Sosyal medyanın seçimlerimizi etkilediğini biliriz de sağlığımız üzerindeki olumsuz etkilerini pek bilmeyiz.

Sinan Aral’ın konuyu zengin ayrıntılar eşliğinde irdelediği bu kitabı, bir sosyal medya kullanma kılavuzu olarak okunmalı.

Sosyal medya dünyayı birbirine bağladı ama aynı zamanda yalan ve sahte haberlerde büyük bir artışa ve bunun sonucunda pek çok toplumsal soruna yol açtı.

Sinan Aral’a göre, günümüzün sosyal teknolojisini kendi büyük vaadine doğru yönlendirmek ve bizi birbirimizden uzaklaştırabilecek yollardan kaçınmak için sosyal medyanın politika, ekonomi, toplum sağlığı, hatta kişisel sağlığımız üzerindeki büyük etkisinin farkına varmamız çok önemli.

Aral, onlarca yıllık araştırma ve deneyiminden yararlanarak en güçlü sosyal ağları inceliyor ve kritik bir soruyu ele alıyor: Sosyal medya aslında seçimlerimizi –iyi ya da kötü yönde– ne kadar şekillendiriyor?

‘Furya Makinesi’, bilgisayar korsanlarından marka pazarlamacılarına kadar düşünme ve hareket etme şeklimizi değiştirmeyi uman herkese, sosyal medyanın arkasındaki teknolojinin hep aynı davranış kalıbını nasıl sunduğunu, sonuçlarınınsa seçimlerden iş dünyasına, sağlıktan flörtleşmeye kadar her şeyi nasıl etkilediğini gösteriyor.

Kitap ayrıca “ağ etkileri”nin Facebook gibi ağların muazzam büyümesini nasıl beslediği, sosyal medyanın sinirbilimsel açıdan beynimizi ne şekilde etkilediği, sahte haberlerin gerçek sonuçları ve sosyal derecelendirmelerin gücü gibi çeşitli konuları da irdeliyor.

‘Furya Makinesi’, sosyal medyanın daha dikkatli tüketicileri olmak için stratejiler belirleyerek, dünyamızı yeniden tanımlayan teknolojiyi anlamak ve iyi kullanmak için okurlara sağlam bir rehber sunuyor.

Künye: Sinan Aral – Furya Makinesi: Sosyal Medya Seçimlerimizi, Ekonomimizi ve Sağlığımızı Nasıl Bozuyor?, çeviren: Sevgi Halime Özçelik, Tellekt Kitap, inceleme, 448 sayfa, 2022