Harry G. Gelber – Çin ve Dünya (2010)

Tarihçi Harry G. Gelber ‘Çin ve Dünya’ başlıklı kapsamlı çalışmasında, M.Ö. 1100’den günümüze, dünyanın en eski ve en büyük devletlerinden Çin uygarlığının farklı hanedanlar altında, farklı türden yabancılarla ilişkilerini aydınlatıyor.

Çalışmanın özgünlüğü, bu Asyalı devin, özellikle yabancıların gözünden ve yabancılarla ilişkileri üzerinden tarih boyunca nasıl kurgulanıp idare edilmeye çalışıldığını göstermesidir diyebiliriz.

Çin’in tekrarlanıp duran bazı döngülerden geçtiğini, çalkantı ve karmaşadan güçlü merkezi hükümete, oradan gene çalkantı ve karmaşaya dönüştüğünü söyleyen Gelber, görünürdeki her döngüye yol açan, Çin devletinin belli başlı üç sorununa işaret ediyor.

Yazara göre bunlar, nüfus artışı, şahsa dayalı merkezi idare ve oynak, değişken sınırlardır.

Yazar, her üç sorunu da ayrıntılı bir biçimde irdeliyor.

  • Künye: Harry G. Gelber – Çin ve Dünya, çeviren: H. Hülya Kocaoluk, Yapı Kredi Yayınları, tarih, 437 sayfa

Stein Ringen – Demokrasi Neye Yarar? (2010)

Stein Ringen, ‘Özgürlük ve Ahlaki Yönetim Üzerine’ alt başlığını taşıyan ‘Demokrasi Neye Yarar?’da, genellikle en sağlam sayılan demokrasilerin içyüzüne bakıyor ve hepsinin eksik olduğunu saptıyor.

İskandinav demokrasileri gibi, karşılaştırmalı bir ölçüyle en iyi olanların bile mutlak bir standart açısından bakıldığında yetersiz olduğunu söyleyen Ringen, demokrasinin nitel olarak, yani bu demokrasilerin performans bakımından zayıf olduğunu iddia ediyor.

“Eğer demokrasi gerileyecek olursa, uğrayacağımız kayıp ölçülemeyecek kadar büyük olur.” diyen Ringen, kitabına, demokrasinin ne olduğuna dair sorulara yanıtlar arayarak başlıyor.

İyi demokrasilerin ne kadar iyi olduğu; ekonomik demokrasiye ulaşılıp ulaşılamayacağı; refah devletlerinde demokrasinin durumu ve yoksulluk ile demokrasi arasındaki ilişki, Ringen’in bu bağlamda odaklandığı konulardan birkaçı.

  • Künye: Stein Ringen – Demokrasi Neye Yarar?, çeviren: Nurettin Elhüseyni, Yapı Kredi Yayınları, siyaset, 425 sayfa

James David Lewis-Williams – Mağaradaki Zihin (2019)

Mağarada yaşayan atalarımız nasıl bir zihinsel işleyişe sahipti?

Antropolog James David Lewis-Williams, içinde Lascaux, Chauvet ve Altamira’nın da bulunduğu pek çok mağara duvarında ve taş eşyalardan yola çıkarak mağara adamlarının kafalarındaki görüntüler ve bunların anlamları üzerine derinlemesine düşünüyor.

Her şeyden önce, insanların sanatı neden ve nasıl geliştirdiğine dair yetkin ve düşündürücü bir kitap olarak okunabilecek ‘Mağaradaki Zihin’, bu erken insanları sanat üretmeye zorlayan bilincin ilk olarak nasıl ortaya çıktığını ve neden Neandertaller gibi insan türlerinin bu yaratıcı ve gelişmiş sanatsal yeteneğe sahip olamadığını derinlemesine sorguluyor.

Mağaralara çizilen resimlerin, topluluğun tüm üyelerinin ilişki kurabildiği bir vizyona sahip olduğunu belirten Lewis-Williams, bunun şamanlar için kişisel ve politik bir güç olduğunu ve aynı zamanda toplumsal katmanlaşmaya da işaret ettiğini belirtiyor.

  • Künye: James David Lewis-Williams – Mağaradaki Zihin, çeviren: Tolga Esmer, Yapı Kredi Yayınları, sanat, 312 sayfa, 2019

Melike Eğilmezler Boylan – Güldürme Beni! (2016)

Çok iyi bildiğimiz gibi mizah, tahammülsüzlüklere dur demenin en etkili yollarından biri.

Melike Eğilmezler Boylan’ın bu kitabı da, baskılara, yıldırmalara ve karamsarlıklara rağmen bizi ısrarla gülmeye davet ediyor.

Tanzimat’tan tek parti dönemine, 12 Eylül’ün kapkara günlerinden bugüne taviz vermemiş güldürü sanatı konusunda otuz beş mizahçıyla yapılan ciddi söyleşiler, bu kitapta.

‘Güldürme Beni!’ Türkiye’de mizaha şekil veren; dünyamızı kahkaha yoluyla renklendiren, sorgulayan ve değiştiren üç nesille yapılmış görüşmelerden oluşuyor.

Kitaptaki otuz beş mülakat; karikatüristler, mizah yazarları, sahne sanatçıları, yönetmenler ve radyo programcılarıyla gerçekleştirildi.

Kitapta yer alan mizahçıların en genci yirmi dokuz, en yaşlısı ise yetmiş dört yaşında.

Ve bu mizahçılar, politikadan dine, cinsellikten tasavvufa, hayallerden teknolojiye kadar pek çok konuya değiniyorlar.

  • Künye: Melike Eğilmezler Boylan – Güldürme Beni!, Yapı Kredi Yayınları, mizah, 348 sayfa, 2016

Steven M. Oberhelman – Bizans’ta Rüya Tabirnameleri (2019)

 

MS 9-10 arasında ünlü patrikler ve imparatorlar tarafından yazılmış Bizans rüya tabirnameleri hakkında çok önemli bir çalışma.

Kitapta, Danyal Peygamber, Konstantinopolis patrikleri Nikephoros ve Germanos, Astrampsykhos ve İmparator II. Manuel Palaiologos’a atfedilen beş rüya tabirnamesi ile bir de Anonim tabirname inceleniyor.

Ele aldığı tabirnameleri tarihsel, sosyal ve kültürel açıdan değerlendirirken Steven Oberhelman, ayrıca bunları Akhmet, Artemidoros ve diğer Bizans tabirnameleriyle de karşılaştırıyor.

Özellikle rüyalara ilgi duyanların severek okuyacağı bu kitap, ayrıca tarihçiler, kültür tarihçileri ve kültürel antropoloji alanında çalışanlar için de altın değerinde bir kaynak.

Bizans rüya tabirnameleri,  dinden edebiyata ve gündelik hayata Bizans kültüründen pek çok ilginç ayrıntı sunmalarıyla büyük önem arz ediyor.

  • Künye: Steven M. Oberhelman – Bizans’ta Rüya Tabirnameleri: Giriş, Çeviri ve Yorumlarıyla Birlikte Altı Oneirokritika, çeviren: Arzu Akgün, Yapı Kredi Yayınları, 240 sayfa, 2019

Mehmet Erte – Alçalma (2010)

Mehmet Erte’nin, Yaşar Nabi Nayır Şiir Ödülü’nü kazanan ilk kitabı ‘Suyu Bulandıran Şey’, 2003 yılında yayınlanmıştı.

Erte, beş bölümden oluşan elimizdeki kitabıyla, uzun bir aradan sonra yine şiir türünde bir eserle okurun karşısına çıkıyor.

Kitaptaki ‘Olmamak’ isimli şiirden bir alıntı:

“Ne kadar yaklaşırsam yaklaşayım doldurmuyor aynayı yüzüm

Burdayım ben, gözlerimin içinde oturuyorum

Gözlerim yüzüme atılmış bir çarpı

Islık çaldım ve bozdum düzenini yıldızların

Bir çanağa su koydum ve yazgısıyla oynadım denizlerin

Üstüme biraz kan bulaştıysa, benim kanım. (…)”

  • Künye: Mehmet Erte – Alçalma, Yapı Kredi Yayınları, şiir, 72 sayfa

Adonis – Şamlı Mihyâr’ın Şarkıları (2010)

‘Şamlı Mihyâr’ın Şarkıları’, modern Arap şiirinin önde gelen isimlerinden, 1995 Nâzım Hikmet Uluslararası Şiir Ödülü sahibi Adonis’in muhteşem şiirlerini bir araya getiriyor.

Adonis, ‘Yankıyla Seslenme Arasında’ başlıklı şiirinde şöyle diyor:

“yankıyla seslenme arasında saklanır

harflerin kırağısı altında saklanır

yolunu şaşırmışların hayfı içinde saklanır

dalgalarda, istiridyelerin arasında saklanır,

 

ve sabah ne zamanki kapılarını

onun özlerine kapayıp kararır,

umutsuzluğunun yitirdiği bir dağa

yöneltir fenerini, ve sığınır.”

  • Künye: Adonis – Şamlı Mihyâr’ın Şarkıları (1960-1961), çeviren: İsmail Özdemir, Yapı Kredi Yayınları, şiir, 187 sayfa

Claudio Magris – Tuna Boyunca (2019)

İtalyan edebiyatçı Claudio Magris’in ödüllü kitabı ‘Tuna Boyunca’ hem sıkı bir gezi kitabı hem de bu ünlü nehrin kaynakları ve güzergâhına dair enfes bir kültürel ve tarihsel yolculuk.

Kitabın asıl ilgi çekiciliği, Tuna’nın kaynağına inerek, bu nehrin geçtiği ülkeleri, şehirleri, zevkle okunan bir üslup ve zengin bir entelektüel bakışla ele alması.

Bu durum okur için de, bir gezi kitabının çok ötesinde, Avrupa dediğimiz coğrafyaya dair derinlikli analizlerle kotarılmış bir deneyime dönüşüyor.

‘Tuna Boyunca’, yayınlandığı 1986 yılında, Avrupa edebiyatının yeniden keşfedilişi olarak yorumlanmış ve yazarına, Baguta ile Chianti Ruffino-Antico Fattore Uluslararası ödüllerini kazandırmıştı.

  • Künye: Claudio Magris – Tuna Boyunca, çeviren: Leyla Tonguç Basmacı, Yapı Kredi Yayınları, gezi, 416 sayfa, 2019

Claude Bouillon – Deri: Bedenin Örtüsü (2010)

Claude Bouillon ‘Deri’de, insan vücudunun en geniş organını bütün yönleriyle tanıtıyor.

Çok sayıda belge barındıran kitapta, su ve ten ilişkisi, derinin girift mimarisi, geçen zamanın deriye etkileri ve güzel bir cildin sırları anlatılıyor.

Kitap ilk olarak Antikçağ kaplıcaları, Ortaçağ hamamları ve “susuz tuvalet” üzerinden su ve ten ilişkisini irdeliyor; ardından, keratinositler, melanositler, Langerhans hücreleri, ekkrin ve apokrin bezleri gibi, derinin sahip olduğu mimariyi bilimin gözünden anlatıyor.

Bebeklikten yaşlılığa uzanan süreçte, derinin geçirdiği aşamaları ele alan kitapta ayrıca, cildi zararlı etkilerden korumak için kimi öneriler de sunuluyor.

  • Künye: Claude Bouillon – Deri: Bedenin Örtüsü, çeviren: Ömer Aygün, Yapı Kredi Yayınları, rehber, 128 sayfa

Gülten Akın – Bütün Eserleri 1 (2019)

Başkaldırı şairi Gülten Akın’ın bütün eserlerinin ilk cildi, Yapı Kredi Yayınları’nın görselliğiyle de kalitesiyle de göz dolduran “Delta” dizisinden çıktı.

Gülten Akın’ın şiir serüveni 1951’de ilk şiirinin yayımlanmasıyla başlar ve bunu peşi sıra başka eserleri takip eder.

Şairliği kadar ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve siyasi koşullara olan duyarlılığıyla da bildiğimiz Akın’ın bütün eserlerinin bu ilk cildinde, kendisinin şiir kitapları kadar şiir üzerine kaleme aldığı eserleri, söyleşileri ve oyunları da yer alıyor.

Tam 1256 sayfalık, arşivlik bir eser.

  • Künye: Gülten Akın – Bütün Eserleri 1, Yapı Kredi Yayınları, şiir, 1256 sayfa, 2019