Ayşe Kardeşoğlu – Eyvah 40 (2014)

Hiç kendinizi oturduğunuz mekâna göre biraz yaşı geçmiş hissettiniz mi?

Arkadaşlarınızdan herhangi birinin adı Aleyna, İlayda, Naz Su ve Berkecan ise muhtemelen olmuştur.

Bizi, bu çağımızın tadını çıkarmaya davet eden Kardeşoğlu, gündelik hayatta 40 yaşa uygun mekân, etkinlik ve sosyal aktivitelerin neler olduğunu da anlatıyor.

  • Künye: Ayşe Kardeşoğlu – Eyvah 40, Chiviyazıları Yayınevi

Ural Nadir – “Nasıl Korunabilirdik?”: Şiddete Uğrayan Kadınlar ve Çocuklar (2017)

“Nasıl Korunabilirdik?”, aile içi şiddet mağduru kadınların ve çocukların deneyimlerini anlamayı hedefliyor.

Ural Nadir kitabı için, şiddet gören 17 ve şiddet ortamında yetişmiş sekiz kadınla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirmiş.

Çalışma,

  • Kadınlar/çocukların evlilik hikâyeleri,
  • Kadınlar/çocukların şiddete ilişkin tanımları ve deneyimleri,
  • Kadınlara/çocuklara yönelik aile içi şiddetin başlama zamanı,
  • Kadınlara/çocuklara göre gördükleri şiddetin nedenleri,
  • Şiddetin kadınlara ve çocuklara etkileri,
  • Ve kadınların/çocukların şiddetle başa çıkma mekanizmaları gibi konuları ayrıntılı bir şekilde kayda alıyor.

Kitap, söz konusu sorunu kadınlar ve çocuklar cephesinden anlamaya çalıştığı gibi, aynı zamanda şiddet mağduru kadın ve çocukların korunması ve bu bağlamda erkeklerle yapılacak çalışmalar konusunda da önerilerde bulunuyor.

  • Künye: Ural Nadir – “Nasıl Korunabilirdik?”: Şiddete Uğrayan Kadınlar ve Çocuklar, İletişim Yayınları, kadın, 271 sayfa

Louann Brizendine – Kadın Beyni (2008)

Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde nöro-psikiyatr olarak çalışan Louann Brizendine, kendisine dünya çapında ün getiren ‘Kadın Beyni’nde, kadınların erkeklerden çok farklı olan beyin yapılarına odaklanıyor.

Brizendine çalışmasında, erkek egemen anlayışın neredeyse tüm bir dünya tarihini şekillendirmiş, kadının biyolojisini küçümseyen söylemiyle hesaplaşıyor.

Kitap bunun yanında, her iki cinsin beyin farklılıklarına dair oldukça bilgilendirici ayrıntılar barındırmasıyla da dikkat çekiyor.

Brizendine’in çalışması, kadın gerçekliğinin anlaşılması konusunda önemli bir katkı sunmasının yanında, kadınlara beyinlerinin gücünü göstererek onlara özgüven aşılıyor.

  • Künye: Louann Brizendine – Kadın Beyni, çeviren: Zeynep Heyzen Ateş, Say Yayınları, bilim, 326 sayfa

Sibel Hürtaş – Canına Tak Eden Kadınlar (2014)

Bu ülkede erkeğin pervasız şiddeti dur durak bilmiyor.

İşin vahim yönü, bu şiddet artık kanıksanmış durumda.

Fakat buna eyvallah demeyenler de var.

Sibel Hürtaş bu kitabında, bu toprağın derinlerine dek işlemiş şiddeti, kocalarını öldüren kadınların hikâyelerini izleyerek gözler önüne seriyor.

Devlet erki, yasalar ve polis, erkek şiddetinin üstesinden gelmekte acizken, bu şiddetin hedefindeki kadınların artık canına tak ediyor.

Çalışma, kocalarını öldüren kadınlarla yapılan birebir görüşmelere dayanmasıyla alana büyük bir katkıda bulunuyor.

Bu kadınları cinayet işlemeye götüren toplumsal, siyasi ve kültürel etkenleri analizi açısından çok değerli ve önemli bir çalışma.

  • Künye: Sibel Hürtaş – Canına Tak Eden Kadınlar, İletişim Yayınları, kadın, 192 sayfa

 

Güngör Dilmen – Ben, Anadolu (2008)

Güngör Dilmen’in ‘Ben, Anadolu’su, Türkiye tiyatrosunun hâlâ en ilgi çeken oyunlarından biri.

Oyunda, Eskiçağ’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte Anadolu kadını, çok çeşitli rollerde canlandırılıyor.

Burada yer alan her kadının trajediden güldürüye uzanan öyküsü, mitolojik çağlardan, Kurtuluş Savaşı’na kadar uzanıyor.

Oyun, karakterlerini oldukça gerçekçi ve sağlam bir şekilde tasvir etmesi ve tarihi-mitolojik ayrıntıları sağlam bir şekilde kurgulamasıyla dikkat çekiyor diyebiliriz.

Oyun Türkiye dışında İngiltere, Almanya, Amerika, Rusya, Danimarka, Kanada, Hollanda ve Singapur gibi ülkelerde de sahnelendi.

  • Künye: Güngör Dilmen – Ben, Anadolu, Pan Yayıncılık, oyun, 420 sayfa

 

Lâle Aytaman – İğneli Koltukta Dört Buçuk Yıl (2008)

Lâle Aytaman, Türkiye’nin ilk kadın valisi.

Aytaman, 1991 yılında, Cumhurbaşkanı Turgut Özal döneminde, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’ın Başbakanlığındaki kabine tarafından Türkiye’nin ilk kadın valisi olarak atanmıştı.

Aytaman, 1995 yılında Muğla Milletvekili olarak Meclis’e girene kadar, dört buçuk yıl bu görevi yürüttü.

İşte bu kitap, kendisi için gurur verici ve kısmen de sıkıntılı olan bu süreçteki valilik görevine dair anılarını bir araya getiriyor.

Çalışma, Aytaman’ın valilik görevine başladıktan sonra, hem devlet erkânının hem de halkın kendisine nasıl yaklaştığını, ilk olmanın heyecanını, aldığı sorumluluğun ağırlığını ve o dönemde yaşadığı kimi acı kimi tatlı anılarını barındırıyor.

  • Künye: Lâle Aytaman – İğneli Koltukta Dört Buçuk Yıl, Turkuvaz Kitap, anı, 392 sayfa

Galina Breitkreuz – Şeriata Karşı Kadınlar (2008)

‘Şeriata Karşı Kadınlar’, Afganistan’daki şeriat düzeninde varolmaya çalışmış ve bunu yaparken de büyük mücadeleler ortaya koymuş kadınlarla yapılmış röportajlardan oluşuyor.

  • Gazeteci Nahid Başardost,
  • Kabil Üniversitesi’nde doçent Nesrine Gross,
  • Afganistan’daki kadın-erkek ilişkilerinin aksine, oldukça rahat bir evlilik ilişkisi yaratan köylü kadın Devlet Begüm,
  • General Katul Muhammedsoy,
  • Polis memuru Malalay Kakar,
  • Hamamda çalışan on sekiz yaşındaki Meryem,
  • Beş çocuğuyla zor şartlarda yaşayan Kübra,
  • Ve halı dokuyarak kendi ayakları üzerinde duran Bibi, röportaj yapılan kadınlardan birkaçı.

Kitap, hem erkek egemen hem de şeriatla yönetilen bir ülkede, verili kadınlık anlayışına başkaldıran kahramanları karşımıza çıkarırken, aynı zamanda Afganistan toplumunun nitelikli bir panoramasını da sunuyor.

  • Künye: Galina Breitkreuz – Şeriata Karşı Kadınlar, çeviren: Evrim Tevfik Güney, Cumhuriyet Kitapları, röportaj, 224 sayfa

Abdullah Topçuoğlu, Gamze Aksan ve Duygu Alptekin – Yoksulluk ve Kadın (2014)

Alana önemli katkı sunan kitap, kadın yoksulluğunu sosyolojik, ekonomik ve feminist perspektiflerden irdeliyor.

Kadınların yoksulluğu ne denli derin yaşadığını verilerle ortaya koyan kitap, sorunu saptamaktan öte, yoksullukla başa çıkma stratejilerini ayrıntılı bir bakışla ele almasıyla da dikkat çekiyor.

    • Künye: Abdullah Topçuoğlu, Gamze Aksan ve Duygu Alptekin – Yoksulluk ve Kadın, Ayrıntı Yayınları, sosyoloji

Kolektif – Kadınsız Kentler (2017)

Kamu politikaları ve bütçe yapımında, toplumsal cinsiyet ne derece dikkate alınıyor?

Elimizdeki önemli çalışma, bu sorunun yanıtını Türkiye’nin bazı kentlerini merkeze alarak yanıtlıyor.

Kitap için, Birleşmiş Milletler Ortak Programı, Kadın Dostu Kent Projesi kapsamında Kars, Şanlıurfa, Nevşehir, İzmir ve Samsun, ayrıca bu kapsama girmeyen Erzurum, Diyarbakır, Kayseri, Manisa ve Ordu’nun belediye plan ve programları, toplumsal cinsiyet perspektifi esas alınarak incelenmiş.

Araştırma, Türkiye’de kamu politikalarının sürekli olarak erkeğin lehine güç ve iktidar ilişkilerini ürettiğini, kadınları hem iktisadi kaynaklara hem de kamusal alana erişimden uzak tuttuğunu gözler önüne seriyor.

Çalışma, yalnızca var olan sorunları kapsamlı bir şekilde saptamakla kalmıyor, aynı zamanda toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemenin nasıl yapılabileceğini de ayrıntılarıyla anlatıyor.

Kitabın yazarları da şöyle: Yelda Yücel, Gülay Günlük-Şenesen, Ayşegül Yakar Önal, Nuray Ergüneş ve Burcu Yakut Çakar.

  • Künye: Kolektif – Kadınsız Kentler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, kadın, 427 sayfa

İsolde – Ben Türk Kızı Nasılım (2014)

İsolde, bilhassa son yıllarda dillere pelesenk olmuş “Kezban” konusunu ele alıyor.

Kitap, kendince mizahi bir üslupla, “Kezban nedir?”, “Bir insandan Kezban yaratan o meşum süreç nasıl işler?” gibi soruların yanıtını arıyor ve şu konuları işliyor:

  • Düğünlere giderken yapılan aşırı makyaj,
  • Kadınların futbolsever taklidi yapmaları,
  • Plaza kadınının hususiyetleri,
  • Fondöten, fön, korseli çorap gibi kimi kadın bakımı aksesuarları…

Bizde “Kezban” konusu biraz netameli. Çünkü bu kavram genellenebilir, sosyolojik karşılığı olan bir kavram değil ve daha çok kadınları küçümseyenlerce kullanılır.

Biz yine de, kitabın yazarı İsolde’nin bu kavramı kadınları küçümsemek amacıyla değil, kimi kadınlık hallerine alaycı bir şekilde yaklaşmak niyetiyle kullandığına inanmak istiyoruz.

  • Künye: İsolde – Ben Türk Kızı Nasılım, İsolde, Alakarga Yayınları, anlatı, 278 sayfa