Mitoloji – Sayfa 9

Liz Greene ve Juliet Sharman-Burke – İçimizdeki Mitoloji (2008)

Günümüz insanının iç dünyasına, antik çağ mitolojilerindeki karakterlerin kişilikleri ve karakterleri çerçevesinden bakması, bu kitabın başlıca özgünlüğü.

Mitolojilerdeki bireyler de ayrılık, ihanet, geçim sıkıntısı, üçlü ilişkiler, ensest, kariyer kıskançlığı, ilişkilerde yaş farkından doğan sorunlar ve yıkıcı rekabet gibi, günümüzde de hissedilen sorunlardan mustaripti.

Modern çağ insanının kendi sorunlarıyla hesaplaşırken, eski söylencelerden de yararlanması gerektiğini savunan yazarlar, yaşanan bu sıkıntılara mitolojik hikâyelerin izini sürerek çözüm sunmayı amaçlıyor.

Künye: İçimizdeki Mitoloji, Liz Greene ve Juliet Sharman-Burke, çeviren: Rita Urgan, MB Yayınevi, mitoloji, 253 sayfa

Kevin Crossley-Holland – İskandinav Mitolojisi (2016)

Günümüzde İskandinav halkları pek uslu görünse de, kendileri Avrupa’nın en özgün ve ürkütücü, ayrıca gotik ve fantastik edebiyata en çok konu olmuş mitolojilerine sahip.

İskandinav mitolojisi alanına büyük katkılarda bulunmuş, 2005’te aramızdan ayrılan Kevin Crossley-Holland, tüm mitoloji tutkunlarının kitaplıklarında muhakkak bulunması gereken elimizdeki çalışmaya imza atmış.

Bu kitap, neredeyse 300 yıl boyunca Avrupa’daki ve Avrupa ötesindeki en heyecan verici ve etkili güç olmuş Vikinglerin mitlerinde vücut bulmuş Tanrılara, kahramanlara ve canavarlar gibi doğaüstü varlıklara daha yakından bakmak için şahane bir fırsat.

Crossley-Holland kitabına, Vikinglerin etkili olduğu dönemdeki İskandinav dünyasını, Viking kozmolojisini, Viking mitlerinin dayandığı kaynakları ve Viking mitlerinin edebi yapısını irdelediği kapsamlı bir girişle başlıyor.

Kitabın devamında da, Aesirlerden Vanirlere, Darağacı Lordu’ndan Rig’e, Loki’nin Çocukları’ndan İdun’un Elmaları’na, Njord ile Skadi’nin evlenmesinden Skirnir’in yolculuğuna ve Brisinglerin Kolyesi’ne bu sıra dışı mitolojiden harikulade örneklere yer veriyor.

Künye: Kevin Crossley-Holland – İskandinav Mitolojisi, çeviren: Simge Kaytan, Say Yayınları, mitoloji, 408 sayfa

Jenny March – Klasik Mitler (2014)

KLASİK MİTLER, Jenny March, çeviren: Semih Lim, İletişim Yayınları, mitoloji, 565 sayfa

Jenny March, rehber kitabı ‘Klasik Mitler’de, Eski Yunanistan ve Roma’nın pek çok efsanesine yer veriyor. Evrenin yaratılışı ve tanrıların doğuşunu anlatarak çalışmasına başlayan March, “Altın Post Macerası”, “İo ve Argos”, “Yiğitler ve Canavarlar”, “Thebai”, “Troya Savaşı”, “Herakles”, “Odysseus’un Yurduna Dönüşü” ve “Tehlikeli Kadınlar” gibi destanları kronolojik bir şekilde sunuyor. Mitleri sunmakla yetinmeyip, bunların ortaya çıktığı tarihsel koşulları da irdeleyen March, Olymposlu tanrı ve tanrıçaları, Yunan hanedanı Deukalion soyunun kökenlerini araştırıyor. Kitapta, aşk ve ölüm üzerine ilham verici sekiz mit de sunuluyor.

Alev İnan – Sandığımdaki Tanrılar (2007)

SANDIĞIMDAKİ TANRILAR, Alev İnan, İlya Yayınları, öykü, 145 sayfa

Alev İnan’ın ‘Sandığımdaki Tanrılar’ında, Yunan Tanrıları ve mitolojik kahramanlar, 21. Yüzyılın modern dünyasında yeniden canlanıyor. İnan çalışmasında, Yunan mitolojisinin bilinen öykü ve karakterlerini yeniden ele alarak, onları günümüz koşullarıyla bugünün insanlarında tekrar diriltiyor. Tanrılar Tanrısı Zeus, kıskanç karısı Hera, aşk acısıyla kıvranan güzel Apollo, kibirli Narkissos, çaresiz Ekho bu öykülerde okuyucunun karşısına çıkacak isimlerden birkaçı. Hepsi günümüz karmaşasında, insanların arasına karışmış, zaman ve mekân tanımadan kaderlerini yineliyorlar. Bu kahramanlardan kimi işyerinde patron, kimi üst katta gürültü yapan komşu, kimi de otobüste oturan sıradan bir yolcudur.

Deniz Gezgin – Bitki Mitosları (2007)

BİTKİ MİTOSLARI, Deniz Gezgin, Sel Yayıncılık, mitoloji, 140 sayfa

Deniz Gezgin’in ‘Hayvan Mitosları’ kısa bir süre önce yayınlanmıştı. Söz konusu kitap, mitolojinin en çok rol verdiği kahramanlar olan hayvanlara yer veriyordu. Gezgin’in söz konusu çalışmanın devamı olarak düşünülebilecek ‘Bitki Mitosları’ da, bitkilere dair mitolojilere yer veriyor. “Mitolojide bitkiler, tanrıların insana verdiği en değerli armağan olarak ele alınmıştır,” diyen Gezgin, özellikle semavi dinlerin cennet bahçeleri tasvirlerinde, bitkilere böylesi bir rol atfedildiğini vurguluyor. Gezgin’in ansiklopedik-sözlük tarzında hazırladığı kitap, okunması zevkli birçok keyifli bilgi barındırıyor. Bütünlüklü bir okuma için, yazarın daha önce yayınlanan ‘Hayvan Mitosları’ kitabının da okunmasını öneriyoruz.

Can Göknil – Gölgem Renkli mi? (2007)

GÖLGEM RENKLİ Mİ?, Can Göknil, Can Yayınları, anlatı, 99 sayfa

Can Göknil, ressamlığının yanı sıra, çocuk kitapları yazarlığıyla da bilinen bir isim. Kendisinin ‘Gölgem Renkli mi?’ isimli bu kitabı ise, resimlerinin ortaya çıkış serüvenine yer veren ve mitolojiden sanata uzanan yazılarla çerçevelediği bir çalışma. Kitap, Göknil’in sergilere hazırlanırken aldığı notlar, bu notlara eklenen yorumlar ve günlük metinlerden oluşuyor. Fakat resme dair kaleme alınan bu notlar, sadece günlük karalamalardan ibaret olmayıp, efsaneler, kadim inançlar, büyüler, Şamanizm ve halk kültürünün çağdaş sanata yansıma şekillerine de odaklanıyor. Dolayısıyla kitap, resme ilgi duyanlar dışında, efsaneler ve inançların bu sanata yansımalarına ilgi duyanlara da hitap ediyor.

C. Canan Küçükeren – Karia Efsaneleri (2007)

KARİA EFSANELERİ, C. Canan Küçükeren, resimleyen: Güngör Kabakçıoğlu, Ekin Yayın Grubu, mitoloji, 144 sayfa

Arkeolog C. Canan Küçükeren’in ‘Karia Efsaneleri’, Didim, Milas, Bodrum, Dalyan, Güllük, Marmaris ve Datça’dan derlenmiş efsaneleri barındırıyor. Karia, bugünkü Aydın, Muğla ile Denizli’nin bir kısmı ve İzmir’in küçük bir kısmına yayılmış kentlerden oluşuyordu. Çalışmadan da görüleceği gibi, bu medeniyet, Antik Çağ’ın diğer büyük uygarlıklarında olduğu gibi çok sayıda efsane üretmiş. Kitapta efsanelerin yanında bir harita, Karia kentlerinin bugünkü yerleşimleri, efsanelerle ilgili açıklamalar, bir mini sözlük ve kaynakça da bulunuyor. Kitap, iyi resimleri ve kaliteli baskıyla, tarih ve mitoloji konularına meraklı okurlara önerilir.

Robert A. Segal – Mit (2012)

MİT, Robert A. Segal, çeviren: Nursu Örge, Dost Kitabevi, rehber, 188 sayfa

Bir üniversitede dinler tarihi ve din teorisi konularında dersler veren Robert A. Segal bu kitabında, mitlerden ziyade mitlere olan yaklaşımları, yani kuramları tartışıyor. Mit kuramlarının, en az mitler kadar eski olduğunu, Sokrates öncesi döneme kadar uzandığını söyleyen Segal, son birkaç yüzyıl boyunca mit alanında yapılmış çalışmaları, antropoloji, sosyoloji, edebiyat eleştirisi, psikoloji, felsefe ve dinler tarihi gibi farklı disiplinlerin bakış açısıyla yorumlamaya koyuluyor. 19. ve 20. yüzyıl mit kuramları için iyi bir rehber olan Segal’ın kitabı, bu alanda çalışmış birçok düşünür ve araştırmacıya uzanıyor.

Georges Dumézil – Mit ve Destan 1 (2012)

Georges Dumézil, 20. yüzyılın en önemli filologlarından biri olarak kabul ediliyor.

Dumézil, 1968-1973 arasında üç cilt olarak yayımladığı ‘Mit ve Destan’ın elimizdeki ilk cildinde, Hint-Avrupa halklarının destanlarını karşılaştırıyor ve hepsinde ortak olan bir ideolojik yapıyı, kendisinin deyişiyle “üç işlev ideolojisi”ni ortaya çıkarıyor.

Kitapta, kadim Hint destanı Mahabharata ve destanda yer alan kahramanlarla tanrılar; Roma’nın kuruluş efsaneleri ve Propertius ile Vergilius’un metinleri; Nartlar, Osetler ve Abhazlar gibi bazı Kafkas halklarının destanlarındaki benzer ideolojik yapılar gibi konular yer alıyor.

Künye: Georges Dumézil – Mit ve Destan 1: Hint-Avrupa Halklarının Destanlarında Üç İşlev İdeolojisi, çeviren: Ali Berktay, Yapı Kredi Yayınları, inceleme, 644 sayfa