Türkân Yeşilyurt – Hilmi Yavuz’un Şiirlerinde Geleneğin Yeniden Üretimi (2014)

Metinlerarası ilişkiler bağlamında, Yavuz’un yapıtlarının gelenekle ilişkisi.

Yavuz’un 14 yapıtını, ayrıca şiirlerinin yanı sıra yazılarını da inceleyen Yeşilyurt, şairi besleyen kaynaklara iniyor, Yavuz’un gelenek anlayışının ne olduğunu ve gelenekçi bir şairin geçmişle nasıl ilişki kurduğunu tartışıyor.

  • Künye: Türkân Yeşilyurt – Hilmi Yavuz’un Şiirlerinde Geleneğin Yeniden Üretimi, Yasakmeyve Yayınları

Bedrettin Aykın – Şiirin Arka Odası (2008)

Bedrettin Aykın’ın ‘Şiirin Arka Odası’ isimli bu kitabı, yazarın şiire odaklanan denemelerinden oluşuyor.

Kitapta şiir merkezli denemeler dışında, kadın şairler, ötekilik durumu, toplumsal mücadeleler, yazarlıkta eylem ilişkisi ve düşünce özgürlüğü gibi konuları ele alan metinler de yer alıyor.

Yine kitapta, Aykın’ın şairler, yazarlar ve yapıtları üzerine kaleme aldığı denemeler de bulunuyor.

Bedrettin Aykın, ilk şiirini 1962 yılında, İmece dergisinde yayımladı.

Ayrıca ‘Gecede Söylenen Türküler’ adlı dosyasıyla da, 1984 Yaşar Nabi Nayır Şiir Ödülü’nü kazandı.

Aykın, bugüne kadar birçok kitaba imza attı.

  • Künye: Bedrettin Aykın – Şiirin Arka Odası, Belge Yayınları, deneme, 227 sayfa

Dilek Çetintaş – Yeni Türk Şiirinde Destan (2014)

1839-2000 arası Türk şiirinde, hem geleneksel temaları kullanmış hem de orijinal arayışların ürünü olarak kaleme alınmış destanlar hakkında kuramsal bir çerçeve.

Türk edebiyatı içinde destanın hangi ihtiyaca cevap verdiğini; romantizm, ulusalcılık ve milli edebiyat kavramlarının destanlarla ilişkisini öğrenmek isteyenlere.

  • Künye: Dilek Çetintaş – Yeni Türk Şiirinde Destan, Ötüken Yayınları

Refik Ahmet Sevengil – Eski Şiirimizin Ustaları (2014)

Sevengil’in 1963-64 arasında İstanbul Radyosu’ndaki konuşmaları.

Yunus Emre ve Aşık Paşa’dan Neyzen Tevfik ve Yahya Kemal’e, Türk şiirinin Anadolu topraklarındaki ilk ürünlerinden günümüze gelişimi.

Çağını bitirip kapamış bir kültürün ardında kalanlar.

Eski şiirle ilgilenenler kadar öğrenciler için de faydalı bir kaynak.

  • Künye: Refik Ahmet Sevengil – Eski Şiirimizin Ustaları, Alfa Yayınları

Tozan Alkan ve Şeref Bilsel (haz.) – Şairin Günah Defteri (2008)

Tozan Alkan ve Şeref Bilsel’in hazırladığı, ‘Şairin Günah Defteri’, şiirle ilgili aforizmaları, özlü sözleri bir araya getiriyor.

Şiirin ne olduğundan, neyin şiir olamayacağına kadar, geniş bir alanda hareket eden bu aforizmalar ve sözleri derleyen kitap, aslında bu alandaki söz birikiminin de ne denli zengin olduğunu gösteriyor.

Kitaptan birkaç alıntı:

“Şiir asla bitmez, yalnızca terk edilir.” –Paul Valery.

“Her şey şiir olamaz, ama şiir her şey olabilir.” –C emal Süreya.

“Bir yiğit şairse, üstelik bir de devrimciyse elbette yaşadığını yazar.” –Ahmed Arif.

“Ozan bilinç işçisidir.” –Kemal Özer.

“Şair gündüz rüya görendir, şiir gündüz rüyasıdır.” –Sigmund Freud…

  • Künye: Tozan Alkan ve Şeref Bilsel (haz.) – Şairin Günah Defteri, İkaros Yayınları, şiir, 295 sayfa

Erhan Altan – Sanatımızda Bir Dönemeç: 50’li Yıllar, Ankara (2014)

Alanlarında bilinen üç isimden, Türkiye sanatında büyük dönüşümlerin yaşandığı 1950’lerin Ankara’sına dair değerlendirme almak, her şeyden önce çok iyi bir fikir.

Erhan Altan, ‘Sanatımızda Bir Dönemeç’te,

  • Ahmet Oktay’dan, İkinci Yeni’nin ortaya çıkışını, etkilerini,
  • Müzisyen İlhan Usmanbaş’tan, dönemin müzik ortamını,
  • Ve ressam Lütfü Güney’den de resim sanatındaki gelişmeleri dinliyor.

Dönemin Ankara’sının sanat ortamı hakkında aydınlanmak için iyi bir çalışma.

  • Künye: Erhan Altan – Sanatımızda Bir Dönemeç: 50’li Yıllar, Ankara, Edebi Şeyler Yayınları, sanat, 96 sayfa

Mehmet H. Doğan – Türk Şiirinden Son Okumalar (2008)

Yakın zamanda aramızdan ayrılan eleştirmen, çevirmen ve denemeci Mehmet H. Doğan’ın son kitabı, ‘Türk Şiirinde Son Okumalar’,  çağdaş Türkiye şiiri üzerine eleştiri yazılarını bir araya getiriyor.

‘Şiir Defteri’, ‘Bir Şair Ölmüş Diyeler’ ve ‘Düşman Kardeşler’ başlıklı üç bölümden oluşan kitabın ilk bölümü, çağdaş Türk şiiri ile bu şiirin dönüşümlerine, dönemeçlerine ve sapmalarına odaklanıyor.

Kitabın ikinci bölümünde Doğan, çağdaş Türk şiirinin Nâzım Hikmet, Necati Cumalı, Edip Cansever, Haydar Ergülen, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Metin Altıok gibi temsilcilerinin üretimlerini analiz ediyor.

Son bölümde ise, Doğan’ın eleştiri ve yazın ilişkisi değerlendiren metinleri yer alıyor.

  • Künye: Mehmet H. Doğan – Türk Şiirinden Son Okumalar, İkaros Yayınları, eleştiri, 161 sayfa

Sadettin Ökten – Yahya Kemal’in Rüzgarıyle (2008)

‘Yahya Kemal’in Rüzgarıyle’, Sadettin Ökten’in düşünce ve duygu dünyasında, Yahya Kemal’in çağrıştırdıklarını anlatıyor. Ökten bu çağrışımlardan yola çıkarak başka yollara, başka alanlara açılıyor.

Yazar, Yahya Kemal’in şiirini, ‘Cemiyet, Ferd ve Hakan Üzerine’, ‘Musiki Üzerine’ ve ‘Tarih ve Vatan Üzerine’ başlıklı üç bölümde incelerken, bu şiirleri tarihsel, toplumsal ve kültürel açılardan yorumluyor.

Ökten, sunulan Yahya Kemal imgesinin yetersiz olduğunu ve bu şairin düşünce dünyasının zengin bir medeniyet iklimi sunduğunu söylüyor.

Ökten’in yorumları da, bu medeniyet ikliminin açığa çıkarılma çabası olarak düşünülebilir.

  • Künye: Sadettin Ökten – Yahya Kemal’in Rüzgarıyle, Ötüken Yayınları, inceleme, 486 sayfa

Kolektif – Bağbozumu Şarkıları Odağında Şükrü Erbaş Şiiri (2014)

  • BAĞBOZUMU ŞARKILARI ODAĞINDA ŞÜKRÜ ERBAŞ ŞİİRİ, yayına hazırlayan: Mustafa Koç ve Şehmus Ay, Kırmızı Kedi Yayınevi, sempozyum, 400 sayfa

Elimizdeki çalışma, 17. Altın Portakal Şiir Ödülü 2013 sempozyumu kapsamında gerçekleştirilen, Şükrü Erbaş şiirini farklı yönleriyle ele alan bildirilerden oluşuyor. Kitapta, Şükrü Erbaş şiirinde yalnızlık ve ritim; ‘Bağbozumu Şarkıları’nda anlamsal yapı; Erbaş şiirinde toplumsal vicdan, taraflılık ve aşkınlık halleri; Erbaş şiirinde hafızanın yalnızlığı; Erbaş şiirinde doğanın görünümleri ve bunun gibi ilgi çekici makaleler yer alıyor. Doğan Hızlan, Ahmet Telli, Haydar Ergülen, Cevat Çapan, Akif Kurtuluş, Hasan Ali Toptaş, A. Hicri İzgören, Sezai Sarıoğlu ve Hasan Kıyafet, kitaba katkı sunan isimlerden birkaçı.

Behruz Celali (haz.) – Furuğ: Sonsuz Gün Batımında (2014)

  • FURUĞ: SONSUZ GÜN BATIMINDA, hazırlayan: Behruz Celali, çeviren: Kenan Karabulut, Telos Yayıncılık, edebiyat, 253 sayfa

‘Sonsuz Gün Batımında’, “keşke bir güvercin olsaydım, bu dünya sevmek için çok küçük” diyen İranlı şair Furuğ Ferruzhad’ın mektuplarını, yazılarını ve kendisiyle yapılmış söyleri bir araya getiriyor. Kitap, Behruz Celali’nin, Ferruhzad’ın hayatı ve şiirini ayrıntılı bir bakışla ele aldığı bir makaleyle açılıyor. Devamında Ahmet Şamlu ve Sohrap Sipehri gibi İranlı şairlerin, Ferruhzad’ın ölümüne merziye niteliğindeki şiirleri ile Ferruhzad’ın babası, kardeşi ve dostlarına yazmış olduğu mektuplara yer veriliyor. Kitapta, Ferruhzad’ın 1956’da Avrupa’ya yaptığı yolculuğun izlenimleri, hatıraları, yazı ve söyleşileri de bulunuyor.