Kategori: Tarım

Uwe Hoering – Gıda Bağımsızlığı (2016)

İthalat, dışa bağımlılık ve gıda güvencesizliği, toplumların geleceğini derinden etkileyecek.

Gıdanın ticarileşmesinin gıda güvenliğini tehdit ettiğini belirten Uwe Hoering de, şehirli tüketicileri verili tüketim alışkanlıklarını sorgulamaya ve ne olduğunu bilemedikleri ürünleri tüketmeye son vermeye davet ediyor.

‘Gıda Bağımsızlığı’, ne yediğimiz, ne içtiğimiz ve bunun yakın ve uzak gelecekteki sonuçları üzerine düşünmek için birebir.

  • Künye: Uwe Hoering – Gıda Bağımsızlığı, çeviren: Sedef Yıldırım Östling, Yeni İnsan Yayınevi

Kenneth F. Kiple – Gezgin Şölen (2010)

Kenneth F. Kiple ‘Gezgin Şölen’de, tarımın icadıyla başlayan gıda küreselleşmesinin hikâyesini anlatıyor.

On bin yıl önce, Bereketli Hilal bölgesinde toplayıcılıktan çiftçiliğe geçişle başlayan kitap, benzer dönüşümlerin izini Mısır, Sahra altı Afrika, Çin, Güneydoğu Asya, Avrupa ve Amerika’da sürüyor.

Yazar, genetik yapısı değiştirilmiş ürünler (GDO) konusunu da, geniş bir bağlam içinde ele alıyor ve kaçınılmaz gıda küreselleşmesinin muhtemel olumlu ve olumsuz sonuçlarını değerlendiriyor.

Kiple ayrıca, gıdaya daha geniş çapta erişme olgusunun, gıda tüketicilerinin sayısındaki artışla etkisiz hale gelip gelmeyeceğini de tartışıyor.

  • Künye: Kenneth F. Kiple – Gezgin Şölen, çeviren: Nurettin Elhüseyni, Yapı Kredi Yayınları, tarih, 385 sayfa

Ali Ekber Yıldırım – Üretme Tüket (2020)

 

Türkiye tarımda kısa süre önceye kadar dahi kendine yetebilen bir ülke iken, özellikle son yıllarda iktidarın yanlış politikaları nedeniyle bugün hemen her ürünü ithal eder duruma geldi.

Bunun en olumsuz sonuçlarından biri ise, köylerde, kırsalda çiftçilerin üretimden çekilmesidir.

İşte tarım ekonomisi alanında bizde önde gelen isimlerden olan Ali Ekber Yıldırım bu kitabında, tarımda, gıdada ve kırsal yapıda yaşanan olumsuzluklarla ilgili kapsamlı bir kesit sunuyor.

Kitapta, kırsaldaki çözülme ve oluşan yeni yapı, uygulanan yanlış politikaların yarattığı tahribat, ithalat sorunu, GDO, organik tarım, tohum, hayvancılık, kooperatifçilik, Avrupa’da ve dünyada tarım ve iklim değişikliğinin etkileri gibi pek çok konu ele alınıyor.

Yıldırım, bütün bu konuları kapsamlı bir şekilde irdelerken, tarımda ithalat sarmalını kırmak ve dışa bağımlılıktan kurtulmak için ne gibi çıkış yolları bulunabileceğini de irdeliyor.

Tarım alanında çalışanlar kadar, yediği ürünün hangi şartlarda üretildiğiyle ve hatta geleceğiyle ilgilenen her okurun da muhakkak edinmesi gereken bir çalışma.

  • Künye: Ali Ekber Yıldırım – Üretme Tüket: İthalat, Siyaset, Rant Kıskacında Tarım, Sia Kitap, tarım, 320 sayfa, 2020

Gökhan Günaydın – Tarım ve Kırsallıkta Dönüşüm (2010)

Gökhan Günaydın ‘Tarım ve Kırsallıkta Dönüşüm’de, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği ekseninde, büyük çeşitliliğe ve zenginliğe sahip tarımın yanlış politikalar sonucunda nasıl kan kaybettiğini ortaya koyuyor.

AB’nin uyguladığı tarımsal ve kırsal politikaların, Türkiye’nin gereksinimleri ile uyarlılığını sorgulayan Günaydın, bu politikaların ülke tarımı ve kırsal hayatı üzerinde yaratacağı etkileri çok yönlü bir şekilde analiz ediyor.

Geniş bir belge dizininin de yer aldığı kitap, AB içinde tarıma dönük politikaların gelişimini incelerken, buradaki değişimlerin, Türkiye gibi birliğe sonradan katılan ülkelerin tarımlarını nasıl biçimlendirdiğini gözler önüne seriyor.

Kitabın ilk bölümünde, Avrupa bütünleşme hareketinin ekonomi-politik nedenselliği ve kapitalizmin dönüşümüne koşut biçimde değişimi sorgulanıyor.

Türkiye’nin Ankara Anlaşması ile başlayan AB ilişkileri, Gümrük Birliği Anlaşması da dahil olmak üzere tarım odaklı bir yapıda değerlendirildikten sonra, MÇB’nin açtığı yeni döneme ilişkin değerlendirmelerde bulunuluyor ve Türkiye’nin karşılaşacağı olası sorunlar, benzer süreçlerden geçmiş Polonya ve Bulgaristan’ın durumuyla karşılaştırılıyor.

İkinci bölüm, OTP’nin değişiminin nedenselliğine yönelik analizlerle başlıyor.

Yöntemsel olarak, OTP’nin değişiminin yalnızca tarım odaklı iç ve dış gelişmelerden kaynaklanmadığı, Keynesci dönemin yerini neoliberal bir yapıya bıraktığı merkezi kapitalizmin dönüşüm sürecinin bu değişimdeki en temel etken olduğu düşüncesinin vurgulanması, bölümün asıl vurgusu olarak öne çıkıyor.

Üçüncü bölüm, AB-15, AB-27 ve aday ülkelerin önemli ölçüde farklı kırsal alan yapılarına ve sorunlarına sahip oldukları vurgulanıyor ve bu bağlamda tek bir kırsal kalkınma politikasının tüm bu çeşitlilik için uygun çözümlemeler yaratmakta yetersiz kalabileceğinin altı çizilerek, AB kırsal kalkınma politikalarında görülen değişimlerin analizi yapılıyor.

Bu bağlamda, tarımla olan bağı zayıflatılmış bir kırsal kalkınma anlayışının genişleme süreçleriyle olan ilişkisinin altı çiziliyor ve buna koşut bir biçimde AB kırsal kalkınma politika araçları irdelendikten sonra; Türkiye’nin kırsal kalkınma yaklaşımının AB odaklı bir yapıya dönüşümü değerlendiriliyor.

Kitabın sonuç bölümünde ise, olası tüm seçenekler kapsam içine alınarak AB’nin verili koşullardaki ve öngörülebilir bir gelecekteki tarım-kırsal alan politikalarının Türkiye’ye aktarılmasının olası etkileri üzerinde, sayısal verilerle desteklenmiş değerlendirmeler ortaya konuluyor.

  • Künye: Gökhan Günaydın – Tarım ve Kırsallıkta Dönüşüm, Tan Kitabevi Yayınları, inceleme, 503 sayfa

Sinan Kunt – Küba’da Sürdürülebilir Kent Tarımı (2015)

Kübalılar, yirmi yıldır yiyeceklerini ekolojik yöntemlerle sağlıyor.

Küba kentsel tarım hareketinin özelliklerini araştıran, sahada yapılmış çalışmalarla desteklenen bu inceleme, bu tarım tipinin örgütlenme şeklini ve başarılı olmasının ardındaki temel nedenleri aydınlatıyor.

  • Künye: Sinan Kunt – Küba’da Sürdürülebilir Kent Tarımı, çeviren: Cengiz Yücel, Yeni İnsan Yayınevi

Abdullah Aysu – Gıda Krizi (2015)

Her geçen gün derinleşen gıda krizi, özellikle yoksul kesimleri vuruyor.

Abdullah Aysu’nun bu kitabı da, gıda fiyatlarındaki, kapitalist küreselleşmenin neden olduğu artışların yarattığı kriz; sermayenin sömürdüğü doğada oluşan ve oluşmaya devam eden tahribatın muhtemel sonuçları; başka bir tarım, gıda ve yaşamın imkânları üzerine düşünmek isteyenlere hitap etmekte.

Kitap üç bölümden oluşuyor.

Birinci bölümünde gıda fiyatlarındaki, serbest piyasanın (kapitalist küreselleşmenin) neden olduğu artış, “Küresel Gıda Krizi” başlığı altında nedenleriyle birlikte ele alınıyor.

İkinci bölümde sermayenin yeni birikim alanı olarak gördüğü ve şuursuzca sömürmeye giriştiği doğada oluşan ve oluşmaya devam eden ekolojik tahribatın muhtemel sonuçlarının üzerindeki perde kaldırılmaya çalışılıyor.

Üçüncü bölümde ise, toplumsal muhalefet örgütlerinin ve hükümetlerin gıda güvenliği limitlerinin ötesine geçerek düşünmeleri ve başka bir tarım, gıda ve yaşam hayal edebilmeleri için devrimci bir kavram olan gıda egemenliği tartışmaya açılıyor.

  • Künye: Abdullah Aysu – Gıda Krizi, Metis Yayınları, ekoloji, 312 sayfa, 2015

Ali İrfan İlbaş – Organik Tarım (2009)

Ali İrfan İlbaş ‘Organik Tarım’da, organik tarımın ilkelerini, çevreyle ilişkisini ve temel düşünce sistemini anlatıyor.

Çalışmada, organik tarım ürünlerini yetiştirme uygulamaları, ürün işleme, kontrol ve sertifikasyon, etiketleme, nakliye ve pazarlama gibi organik tarım faaliyetlerinin Türkiye organik tarım mevzuatına uygun olarak nasıl yürütülebileceği konusunda faydalı bilgiler yer alıyor.

İlbaş bunları yaparken, Türkiye organik tarım mevzuatına ilişkin resmi kaynakların yanı sıra, birçok kaynak eserden yararlanıyor.

Kitabın, ekolojik ve ekonomik boyutu bulunan bu sürdürülebilir tarım yöntemi konusunda rehber nitelikte bir eser olduğunu söyleyebiliriz.

  • Künye: Ali İrfan İlbaş – Organik Tarım: İlkeler Ve Ulusal Mevzuat, Efil Yayınevi, tarım, 267 sayfa

Janisse Ray – Yeraltındaki Tohum (2015)

Radikal çiftçi Janisse Ray, Georgia’da küçük bir çiftlikte bir direniş hayatı inşa ediyor.

Yazar, besinlerimizin geleceğine dair kaygılarımızın arttığı bugün, yüzümüzü tohumlara nasıl dönebileceğimizi anlatıyor.

Kitap, tohumlar, yerel besinler, yerel çiftçilik uygulamaları ve yerel mutfak sanatları konusunda aydınlatıcı bilgiler barındırmasıyla çok önemli.

  • Künye: Janisse Ray – Yeraltındaki Tohum: Filizlenen Gıda Devrimi, çeviren: A. Müge Karan, Modus Kitap

Barbara Kingsolver, Camille Kingsolver ve Steven L. Hopp – Hayvan, Sebze, Mucize (2009)

Barbara Kingsolver ‘Hayvan, Sebze, Mucize’de, ailesiyle beraber bir yıl boyunca kendi yiyeceklerini nasıl ürettiklerini anlatıyor.

Arizona’daki evlerini terk ederek Güney Appalachia’daki çiftliklerine taşınan aile, yeni yerlerinde endüstriyel gıdalarla değil, sadece çevrelerinde yetişebilen ya da kendilerinin yetiştirdiği yiyeceklerle hayatlarını sürdürmüş.

Bu deneyim “Artık tabağımızdakilerin nereden geldiğini biliyoruz.” diyen Kingsolver ve ailesi için, toprak, tohumlar ve bunları birbirine karıştırma, yiyeceklerin nasıl yetiştiği gibi konularda gerekli bilgileri edindikleri öğretici bir süreci beraberinde getirmiş.

  • Künye: Barbara Kingsolver, Camille Kingsolver ve Steven L. Hopp – Hayvan, Sebze, Mucize, çeviren: Seda Çıngay Mellor, Bilge Kültür Sanat, günlük, 415 sayfa

Kolektif – Zeytinyağı (2008)

‘Zeytinyağı’ isimli elimizdeki çalışma, zeytin fidanından başlayarak, zeytinin ve zeytinyağının mutfağa uzanan öyküsünü inceliyor.

Zeytinin yetiştirilmesi, zeytinyağının kimyasal özellikleri; zeytinin zeytinyağına dönüştürülme süreci; sızma veya natürel olma özelliğini yitiren zeytinyağının rafinesi; zeytinyağının işlenmesi esnasında çıkan yan ürünler; zeytinyağının kalite kontrolü ve analizi; zeytinyağı ve sağlık ilişkisi ve nihayet, Türkiye’de zeytincilik/zeytinyağı ekonomisi ve politikaları, kitapta ele alınan konulardan birkaçı.

Kapsamı itibarıyla çalışmanın, hem teknik bir kitap hem de bir başvuru kaynağı olduğunu söyleyebiliriz.

  • Künye: Kolektif – Zeytinyağı, editör: Fahrettin Göğüş, Mücahit Taha Özkaya ve Semih Ötleş, Efil Yayınevi, kültür, 274 sayfa