McKenzie Wark – Moleküler Kızıl (2020)

Genel kanı, Soğuk Savaş’ın bittiği, Sovyetler Birliği’nin kaybettiği ve böylece ABD’nin kazandığını söylüyor.

Peki, gerçekten öyle mi?

McKenzie Wark’ın tarihsel eğrisi ise tümüyle farklı.

Yazara göre, Sovyet sisteminin çöküşü Amerikan sisteminin çöküşünün habercisiydi.

İlkine ait yıkıntılar gerçek ve iç karartıcıyken, ikincisinin yıkıntılarının ne olduğu henüz tam olarak anlaşılmış değil.

Wark’a göre, genel metalaşma evreninin durmaksızın genişleyerek gezegenin sınırlarına gelip dayandığı bugün, tarihöncesinin son bulduğu antroposen çağıdır.

İşte ‘Moleküler Kızıl’, tam da bu döneme yanıt verecek yeni bir eleştirel teori ihtiyacını karşılamayı üstleniyor.

Yazar bu amaçla, Sovyet Rusya’nın ilk günlerinden iki Rus Marksist yazarı, Aleksandr Bogdanov ve Andrey Platonov ile 20. yüzyılın düşünürlerini; feminist bilim araştırmaları alanında çalışan Donna Haraway, feminist kuramcı Karen Barad ve bilimkurgu yazarı Kim Stanley Robinson’ı iletişime sokuyor.

Wark, bugünkü antroposen çağda, melankoliye kapılmak yerine alternatif bir gerçeklik yaratmamız gerektiğini söyleyerek söz konusu isimlerin diyalogu neticesinde ne gibi ekonomik, teknik, politik ve kültürel dönüşümler yaratabileceğimizi irdeliyor.

  • Künye: McKenzie Wark – Moleküler Kızıl: Antroposen Çağının Teorisi, çeviren: Cemal Yardımcı, Metis Yayınları, siyaset, 328 sayfa, 2020

Aleksandr Bogdanov – Kızıl Yıldız (2009)

Sovyet bilim kurgu romanlarının öncüsü olarak kabul edilen ‘Kızıl Yıldız’, ilk olarak 1908’de Petersburg’da yayımlanmıştı.

Romanda ‘Kızıl Yıldız’ olarak isimlendirilen yer Mars’tır.

Burada insanlık, ileri bir sosyalizm düzenine kavuşmuş ve bu insanlar, sahip oldukları bilimsel-teknolojik imkânlar sayesinde Dünya’ya ulaşmayı da başarmıştır.

Mars’taki insanların amacı, aynı idealler için mücadele eden devrimci partilerin temsilcilerini, kendi gezegenlerine konuk etmektir.

Aleksandr Bogdanov’un dikkat çeken romanı, bir parti militanının gözünden Mars’a yapılan yolculuğu anlatıyor.

  • Künye: Aleksandr Bogdanov – Kızıl Yıldız, çeviren: Ayşe Hacıhasanoğlu, Yordam Kitap, roman, 189 sayfa

Aleksandr Bogdanov – Kızıl Yıldız 2: Mühendis Menni (2012)

  • KIZIL YILDIZ 2: MÜHENDİS MENNİ, Aleksandr Bogdanov, çeviren: Ayşe Hacıhasanoğlu, Yordam Kitap, roman, 160 sayfa

 

Lenin’in Bolşevik Partisi’ndeki çalışma arkadaşlarından Aleksandr Bogdanov, daha önce Türkçeye kazandırılan ‘Kızıl Yıldız’ ütopyasında, geleceğin sosyalizminin nasıl olacağına dair tahminlerini, insanlığın Mars’ta ulaştığı sosyalist düzen üzerinden anlatmıştı. Bogdanov, ‘Kızıl Yıldız’ın ikinci kitabı olan bu romanında da, sosyalist düzenin kurulmasından önceki Mars’ı, sosyalizmi kuran mücadeleleri ve insanlığın burada yaptığı büyük bilimsel keşifleri anlatıyor. Romanın merkezinde de, birinci sınıf bir fizik bilgini ve mühendis olan ve Mars’a hayat veren büyük kanalların yapımını gerçekleştiren Mühendis Menni yer alıyor.