John Lenihan – Bilim İş Başında (2021)

İlk anatomi bilginleri katillerle işbirliği mi yapıyordu?

John Lenihan’ın bu eğlenceli ve aydınlatıcı kitabı, tıptan siyasete ve astronomiden matematiğe, bilim dünyasından pek çok sorunun yanıtını veriyor.

Kitapta yanıtı aranan bazı sorular şöyle:

  • Radyasyon ayaklarımızı büyütür mü?
  • Neden döşemenin içinden aşağı düşmüyoruz?
  • Uçmak için kuşları taklit etmek ne kadar mantıklıydı?
  • Edison’un bulmadığına pişman olduğu şey neydi?
  • Dünyanın manyetik alanı tersine çevrilebilir mi?
  • İlk trafik kuralını koyan ve de uymayanı idam eden Kral kimdi?
  • Pascal neden kumarbazların azizidir?
  • Anneler bebeklerini neden hep sol kolunda taşır?
  • Einstein esir kuramına nasıl son verdi?
  • Bin yıl önce petrolü hamamlarında kullanan Türk şehri hangisiydi?
  • Disko sağırlığı diye bir şey olabilir mi?
  • Atom bombasını İngilizler mi buldu?
  • Yanardağları merkezî ısınmada kullanabilir miyiz?
  • San Franciscolu hippiler neden muz kabuğu içiyordu?
  • Dawkins’in dediği gibi gerçekten de genler evrenin efendileri midir?

Lenihan’ın bu ve bunun gibi birçok sorunun yanıtını duru bir üslupla açıkladığı çalışması, bilim dünyasına keyifli bir giriş yapmak isteyen okurlara özellikle hitap ediyor.

  • Künye: John Lenihan – Bilim İş Başında: Bilimin Gündelik Hayattaki Tarihi, çeviren: Barış Bıçakçı, Fol Kitap, bilim, 328 sayfa, 2021

Kolektif – “Sıkıntı Var” (2020)

Sıkıntı bizi her yere götürebilir.

Tümüyle içimize de kapanabilir, devrimci de olabiliriz.

Öte yandan sıkıntı, her coğrafyada kendine özgü şekillerde sirayet eder.

İşte elimizdeki bu zengin derleme de sıkıntıyı mekân/zaman, siyaset, edebiyat ve sinema bağlamında ele alıyor.

Sıkıntıya odaklanmanın bu coğrafyada bizi nerelere götürebileceği konusunda çok ilginç sonuçlar barındıran kitap, özellikle sıkıntının toplumsallığı ve sıkıntının potansiyeli üzerine bizi düşündürmesiyle önemli.

Sıkıntının Türkiye’ye özgü veçheleri, mekânları, zamansallığı ve öznelik biçimlerini ayrıntılı bir biçimde ortaya koyan çalışma, Türkiye bağlamında, taşra sıkıntısından sıkıntı hashtag’ine giden süreçlerin bize ne anlattığını, sıkıntı kavramının, bu coğrafyada hem tarihsel olarak hem de bugünün koordinatları içindeki anlam arayışlarını, sıkıntının toplumsal hareketler, gündelik hayat ve kültürel pratikler hakkında bize ne söyleyebileceğini irdeliyor.

Sıkıntının temelde bir anlam krizine işaret ettiğinden yola çıkan çalışma, sıkıntı mekânlarına ve onun zamanla ilişkisine, bir estetik kategori olarak kullanımına, siyasette uç verdiği anlara, edebiyat ve sinemadaki temsillerine ve ona karşı sunulan panzehirlere yakından bakmak için çok iyi fırsat.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Aylin Kuryel, Senem Aytaç, Barış Bıçakçı, Sevinç Çalhanoğlu, Ayşe Çavdar, Begüm Özden Fırat, Emre Tansu Keten, Orhan Koçak, Beno Kuryel, Efe Murad, Pınar Öğünç, Osman Özarslan, Necati Sönmez, Asuman Susam, Uğur Tanyeli, Mehmet Fatih Uslu, Sezen Ünlüönen, Nalan Yırtmaç ve Fırat Yücel.

Künye: Kolektif – “Sıkıntı Var”: Sıkıntı Üzerine Denemeler, derleyen: Aylin Kuryel, İletişim Yayınları, inceleme, 398 sayfa, 2020

Martin Gardner – Hah Buldum! (2008)

Martin Gardner ‘Hah Buldum!’da, okura, zormuş gibi görünen ve geleneksel yollarla çözülmesi de zor olan bazı bulmacalardan ve onların çözümünden bir seçki sunuyor.

Kombinasyonla ilgili bulmacalar, geometri bulmacaları, aritmetik bulmacaları, mantık bulmacaları ve yöntem bulmacalarından oluşan seçki, zor gibi görünün bulmacaların, ani kavrayış yoluyla aslında çok basit bir şekilde çözülebileceğini, çizimler eşliğinde gösteriyor.

Gardner’ın keyifli kitabı, problemlerin çözümü için bilgisayarlara bel bağlayan insanı, zihinsel yaratıcılığını kullanmaya davet ediyor.

  • Künye: Martin Gardner – Hah Buldum!, çeviren: Barış Bıçakçı, TÜBİTAK Yayınları, bulmaca, 140 sayfa