Frederick C. Beiser – Aydınlanma, Devrim ve Romantizm (2018)

Frederick Beiser, Alman İdealizmi, Alman Romantizmi, İngiliz Aydınlanması ve genel olarak 19. yüzyıl felsefesi konusundaki çalışmalarıyla, dünya çapında ün sahibi bir felsefeci.

Beiser’in bu kapsamlı çalışması da, 1790 ile 1800 arasındaki on yıllık zaman diliminde modern Alman politik düşüncesinin nasıl biçimlendiğini incelemesiyle çok değerli.

Beiser, bu on yıl zarfında, Fransız Devrimi karşısında oluşan reaksiyon, Almanya’da liberalizm, muhafazakârlık ve romantizm gibi üç karşıt politik geleneğin ortaya çıkmasına neden olduğunu ve bu geleneklerden her birinin, modern Alman politik düşüncesinin on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllardaki gelişiminde merkezî rol oynadığını belirtiyor.

Yazar, bu geleneklerin köken ve bağlamlarını belirleyerek temel politik ideallerine dair bir analiz ortaya koyuyor.

1790’ların belli başlı politik düşünür ve hareketlerinin bir incelemesi niteliğinde olan çalışmada her bölüm, bu on yılın merkezî figürlerini, bunların politik teorilerinin kökenlerini, Fransız Devrimi karşısındaki tepkilerini ve savundukları düşüncelerde politikanın önemini tartışıyor.

Kitabın en dikkat çekici katkısı ise, Alman düşüncesinin on sekizinci yüzyıl ve hatta Fransız Devrimi boyunca apolitik olduğu yönündeki, hâlâ hâkim olan görüşe temelden karşı çıkması.

Beiser, 1790’lardaki Alman felsefesinde hâkim olan politik amacı ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor.

  • Künye: Frederick C. Beiser – Aydınlanma, Devrim ve Romantizm: Modern Alman Politik Düşüncesinin Doğuşu (1790-1800), çeviren: Aslı Önal, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 576 sayfa, 2018

George Rudé – Fransız Devrimi (2015)

Hollanda’daki “yurtseverler” gibi, Avrupa’da güçlü toplumsal muhalefetler bulunmasına rağmen, 1789 devrimi neden Fransa’da gerçekleşti?

George Rudé bu nitelikli incelemesinde, toplumu dönüştürmeye yönelik etkiler yaratan bu ilerici atılımın ortaya çıkışını anlamak için, dönemin Fransız toplumuna, kurumlarına ve hükümet düzenine kapsamlı bir şekilde bakıyor.

Rudé bunu yaparken, dönemin sağlam bir toplumsal ve siyasi tasvirini yapıyor.

  • Künye: George Rudé – Fransız Devrimi, çeviren: Ali İhsan Dalgıç, İletişim Yayınları

Taner Timur – Mutlak Monarşi ve Fransız Devrimi (2017)

1789 Fransız Devrimi, feodal monarşiyi yenilgiye uğratarak dünya tarihinde büyük bir kırılmaya vesile oldu.

Taner Timur da, kısa süre içinde ikinci baskıya ulaşan bu önemli kitabında, Fransız Devrimi’ni yaratan dinamiklere odaklandığı gibi, devrim sürecinde ya da sonra İngiltere ve Almanya’da yaşanan dönüşümleri de ayrıntılı bir perspektifle irdeliyor.

Bu bağlamda mutlak monarşi, aydınlanma, materyalizm, cumhuriyet, sınıf kavgası, terör ve özgürlük, din ve vicdan özgürlüğü gibi kavramları yeniden tartışmaya açan Timur, Fransız Devrimi’ni Batı Avrupa’daki diğer gelişmelerle karşılaştırıyor ve insanlığın aydınlanma serüvenindeki bu önemli durağı hakkında merak edilenleri yanıtlıyor.

“Batı Avrupa’da sermaye birikimi, burjuvazinin doğuşu ve Aydınlanma süreçleri incelenmeden, dün ‘sömürge/yarı sömürge’, bugün ise ‘gelişmekte olan ülkeler’ denilen toplumları anlamak zordur.” diyen Timur’un çalışması, bu süreçte yaşanan tarihsel gelişmeleri bizzat karşılaştırma yöntemini kullanarak irdelemesiyle öne çıkıyor.

  • Künye: Taner Timur – Mutlak Monarşi ve Fransız Devrimi, Yordam Kitap, tarih, 336 sayfa, 2017

Murray Bookchin – Fransız Devrimi’Nden İkinci Enternasyonal’e (2012)

  • FRANSIZ DEVRİMİ’NDEN İKİNCİ ENTERNASYONAL’E, Murray Bookchin, çeviren: Devrim Keskin, Dipnot Yayınları, tarih, 378 sayfa

 

Murray Bookchin’in, devrimci halk hareketleri tarihini ele aldığı çalışmasının ilk cildi, köylü isyanlarından Fransız Devrimi’ne uzanan süreci kapsıyordu. Elimizdeki ikinci cilt ise, Fransız işçi sınıfının 1830 Devrimi, 1848 Devrimi ve 1871 Paris Komünü çizgisindeki 19. yüzyıl ayaklanmalarını konu alıyor. Yazar ayrıca, bu dönemi daha iyi anlamak için, Uluslararası Emekçiler Birliği (IWMA) ile Birinci ve İkinci Enternasyonal’in tarihi ve kökenlerini de ele alıyor. Modern tarihin en fırtınalı halk ayaklanmalarını anlatan çalışma, büyük devrimci hareketlerin ve ideolojilerin aynasından bir 19. yüzyıl Fransa tarihi de sunuyor.