John Bellamy Foster – Antroposen’de Kapitalizm (2023)

İçinde yaşadığımız kapitalist sistem geleceğimizi tehdit ettiği gibi şimdi bir de dünya ile çatışıyor.

Bu kitap, zamanımızın korkunç gerçekliğine dair.

Ancak aynı zamanda da tarihin kritik anlarında insanlığın gösterdiği çabanın bilgisine sahip olmanın getirdiği bitip tükenmez bir umuda da dair.

1919 yılında Marksist felsefeci Georg Lukacs dünyanın kaderinin tehlikeye girdiği devrimci durumlarda “bireyin bilinci ve sorumluluk duygusu, dünyanın yazgısının değişmesinin kendi eylemine ya da eylemsizliğine bağlı olduğu varsayımıyla karşı karşıya kalır” demişti.

Bugün işte böyle kritik bir dönemde yaşıyoruz.

İnsanlığın geleceğinin niteliği hatta varlığı verdiğimiz mücadelenin muhtevasına, kendimizi yeniden yaratarak dünyayı da yeniden yaratma becerimize, sadece şimdiki ve gelecekteki kuşakların değil, aynı zamanda gezegende yaşayan türlerin de iyiliği için etrafımızı saran ve geleceği tehdit eden yıkıcı toplumsal koşulları dönüştürme isteğimize bağlı.

Kapitalizm doğası gereği kendi yuvasını telafisi imkânsız bir şekilde kirleten bir sistem, üstelik artık bunu bütün gezegene yaydı.

Bu durumun bir bütün olarak insanlık ve gelecek bütün nesiller için yarattığı sorunun ölçeği tahayyüllerin ötesinde.

Bugün dünyada hâkim bir sosyoekonomik sistem olan kapitalizm, dünyadaki çoğu insanın gündelik yaşamını etkiliyor.

O kadar yaygın ve kapsayıcı ki, şunu sormak mantıklı: Dünyanın sonunu tasavvur etmek, kapitalizmin sonunu tasavvur etmekten daha mı iyi?

  • Künye: John Bellamy Foster – Antroposen’de Kapitalizm: Ekolojik Yıkım veya Ekolojik Devrim, çeviren: İdem Erman, Kalkedon Yayınları, siyaset, 178 sayfa, 2023

John Bellamy Foster – Doğanın Dönüşü (2021)

Bugün toplumlar, ekolojik köklerini yeniden keşfediyor.

John Bellamy Foster, ekolojik ve sosyalist eleştiriye katkıda bulunmuş pek çok düşünürün fikirlerini izleyerek harika bir ekoloji tarihi çalışmasıyla karşımızda.

2020 Isaac and Tamara Deutscher Ödülü’nü kazanmış çalışma, Foster’ın yaklaşık yirmi yıl sürmüş düşünsel yoğunlaşmasının ve arşivlerde yapılmış çalışmalarının ürünü.

Kitap, günümüzün ekososyalizme doğru ilerleyen küresel hareketini daha iyi kavramak açısından büyük önem arz ediyor.

Yazara göre, kitapta ele alınan düşünürler düşüncelerini ekososyalizmin tarihsel bir özgül direniş formu olarak 1980’lerde ortaya çıkışından çok daha önce geliştirmiş olsalar da, çok daha sofistike bir şekilde olsa da, ekolojik eleştiriyi geliştirmek için sosyalist kavramları, sosyalizmi geliştirmek için de ekolojik eleştiriyi kullanarak herkesin izleyeceği yolu hazırladılar.

Foster şöyle diyor:

“Burada bizim geçmişten çıkarmamız gereken şey, sadece bir tarihsel anlam değildir, elde ettiğimiz ancak unutulmuş sonuçlar bugün verdiğimiz mücadeleler bakımından çok büyük önem taşıyor. Homeros’un İlyada’sındaki trajedi, daha iyi bir kahraman olan Hector’un yenilmesiydi. Yine de bu, ölmeyecek ve tekrar tekrar geri dönecek bir geçmişi simgeliyordu.”

  • Künye: John Bellamy Foster – Doğanın Dönüşü: Ekolojinin Uzun Bir Tarihi, Cilt 1, çeviren: İdem Erman, Kalkedon Yayınları, ekoloji, 368 sayfa, 2021

Kolektif – Neoliberalizm ve Kriz (2008)

‘Neoliberalizm ve Kriz’e katkıda bulunan yazarlar, kapitalizmi tarihi ve güncel göstergeler üzerinden eleştirel bir gözle değerlendiriyor.

William K. Tabb, Michael Perelman, Dan La Brotz, John Bellamy Foster ve Samir Amin gibi isimlerin katkıda bulunduğu bu nitelikli kitapta,

  • ABD kapitalizminin finansal krizi,
  • 1930’lar ve 1970’lerdeki krizlerin karşılaştırılması,
  • Krizlerin ortaya çıkışının dinamikleri,
  • Borç ve spekülasyon patlaması,
  • Kapitalizmin ekonomik ve çevresel krizleri,
  • Ve Neoliberalizmde sınıf pratiği gibi, okuru, kapitalizm, kapitalizmin krizleri ve neoliberalizm hakkında aydınlatan birçok konu ele alınıyor.

Künye: Kolektif – Neoliberalizm ve Kriz, çeviren: Barış Baysal, Çiğdem Çidamlı, Deniz Şimşek ve Levent Aydeniz, Kalkedon Yayınları, siyaset, 320 sayfa

John Bellamy Foster – Savunmasız Gezegen (2013)

  • SAVUNMASIZ GEZEGEN, John Bellamy Foster, Hasan Ünder, Epos Yayınları, ekoloji, 170 sayfa

SAVUNMASIZ

John Bellamy Foster ‘Savunmasız Gezegen’de, bugünün çevre krizinin tarihsel nedenlerini aydınlatıyor. Gezegenin yıkımının, insani amaçlar için kullanılamaz hale getirilme anlamında geri dönülmez bir noktaya ulaştığını söyleyen Foster, bu krizde rol sahibi olan dünya ekonomisinin gelişimi, enerji talebi, sanayileşme ve kentleşme gibi faktörleri analiz ediyor. Foster ayrıca, Sanayi Devrimi öncesindeki ekonomik koşulları, Sanayi Devrimi zamanında çevreye yaklaşımı, emperyalizmin çevreye zararlarını ve ekolojik tahribatın önlenebilmesi için elzem olan siyasi ve ideolojik dönüşümlerin neler olabileceğini de irdeliyor.

John Bellamy Foster – Marx’ın Ekolojisi (2011)

  • MARX’IN EKOLOJİSİ, John Bellamy Foster, çeviren: A. Ercüment Özkaya, Epos Yayınları, felsefe, 357 sayfa

Sosyoloji profesörü John Bellamy Foster, ana odağını Karl Marx’ın oluşturduğu ‘Marx’ın Ekolojisi’nde, devrimci bir ekolojik görüşü geliştiriyor; materyalizmin, ekolojik düşünce biçimlerinin gelişimine büyük bir katkıda bulunduğunu ortaya koyuyor. Marx’ın ekolojik perspektifinin onun materyalizminden kaynaklandığını ve onun eserlerinin, dikkate değer ekolojik sezgi içerdiğini belirten Foster, Marx’ın, modern burjuva ekoloji bilincinin ortaya çıkmasından daha önce, doğanın sömürülmesini kınadığını hatırlatıyor. Marx’ın ekolojik düşüncesini sistematik bir biçimde yeniden inşa etmeye koyulan Foster, bunun için ilk olarak ekolojinin kökenlerini araştırıyor. Kitap, bu kökenlerin oluşumunda, materyalizmin on yedinci yüzyıldan başlayıp on dokuzuncu yüzyıl boyunca devam eden gelişiminin önemli bir payı olduğunu gösteriyor.