Kategori: Otobiyografi

Yılmaz Büyükerşen – Zamanı Durduran Saat (2009)

‘Zamanı Durduran Saat’, halen Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevini yürütün Yılmaz Büyükerşen’le yapılmış uzun soluklu bir söyleşiden oluşuyor.

Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü, Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu Başkanlığı ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) Başkanlığı da yapan Büyükerşen ayrıca, kurduğu Yüksek Öğretim kampüsleriyle de eğitime katkılarda bulunmuş isimlerden.

Cemalettin N. Taşcı’nın Büyükerşen’le yaptığı söyleşilerden oluşan bu kitap, aynı zamanda Büyükerşen’in kendi ağzından hikâyesi olarak dikkat çekiyor.

Kitap, Büyükerşen’in çocukluk yıllarından başlayarak, adım adım hayatının ve hizmetlerinin izini sürüyor.

  • Künye: Yılmaz Büyükerşen – Zamanı Durduran Saat: Yılmaz Büyükerşen, söyleşi: Cemalettin N. Taşcı, Doğan Kitap, söyleşi, 510 sayfa

Charles Darwin – Charles Darwin’in Özyaşamöyküsü (2009)

‘Charles Darwin’in Özyaşamöyküsü’, Darwin’i kendi ağzından anlatıyor.

Darwin’in oğlu Francis Darwin’in derlediği kitap, bu ünlü ismin hayatının, bilime duyulan inançla ne denli dolu dolu geçtiğini gözler önüne seriyor.

Özyaşamöyküsünde, “1837-38 yıllarında türlerin değişken ürünler olduğundan emin olduğumda, bu yasanın insan için de geçerli olabileceğini düşünmeden edemezdim.” diyen Darwin, bilimsel çalışmalarını, karşılaştığı zorlukları, bilimin kendisi için ne anlama geldiği gibi konuları anlatıyor.

Evrim konusundaki tartışmaların yeniden kızıştığı günümüzde kitap, tartışmalara kendi çerçevesinden katkı sunuyor.

  • Künye: Charles Darwin – Charles Darwin’in Özyaşamöyküsü, derleyen: Francis Darwin, çeviren: Elif Gazioğlu ve Selin Dingiloğlu, Daktylos Yayınları, otobiyografi, 114 sayfa

 

Gün Zileli – Kentlerde (2018)

Türkiye sol hareketinin önemli isimlerinden biri olan Gün Zileli politik ve kişisel hikâyesini, daha önce yayınlanan ‘Yarılma’, ‘Havariler’, ‘Sapak’, ‘Ev’, ‘Sığınmacılar’ adlı kitaplarında ayrıntılı bir bakışla bizimle paylaşmıştı.

Zileli’nin 2000-2013 arasını kapsayan hayat hikâyesini son kısmı olan ‘Kentlerde’ ise, kendisinin siyasi sığınmacı olarak bulunduğu İngiltere ve İsviçre günleriyle, daha sonra döndüğü Türkiye’de yaşadıklarına dair deneyimlerini barındırıyor.

Daha önce yayınlanan beş kitaplık otobiyografi çalışmalarında da gördüğümüz gibi, Gün Zileli yalnızca hayatının dönüm noktalarını anlatmakla kalmayıp, aynı zamanda geçmişteki kimi politik tercihlerini de eleştiriyor.

Dolayısıyla bu otobiyografi, bizdeki benzer türdeki çalışmalardan bu yönüyle ayrılıyor.

Bu saptamayı Zileli’nin elimizdeki kitabı için de söyleyebiliriz.

‘Kentlerde’, hem özgün bir kişisel tanıklık hem de Türkiye’nin 2000’den bu yana yaşadığı büyük toplumsal ve siyasi dönüşümlerin sağlam bir belgeseli.

  • Künye: Gün Zileli – Kentlerde (2000-2013), İletişim Yayınları, otobiyografi, 526 sayfa, 2018

Emma Goldman – Hayatımı Yaşarken, Cilt 1-2 (2018)

“Dans edemeyeceksem, devriminiz sizin olsun.”

Bu söz, hayatı boyunca taviz vermemiş bir anarşist, göçmen ve Yahudi olarak yaşamış Emma Goldman’ın en meşhur sözlerinden biri olarak tarihe geçti.

Bu iki ciltlik çalışma da, Emma Goldman’ın 71 yıl süren hayatına sığdırdığı muazzam olayların ilk elden tanıklığını sunmasıyla, gerçek anlamda tutkulu ve devrimci bir hayat yaşamamız konusunda yolumuzu aydınlatmaya devam ediyor.

Goldman,

  • Birinci Dünya Savaşı’nda savaş karşıtıydı,
  • Milliyetçiliğe düşmandı,
  • Ekim Devrimi’nden sonra Sovyetler Birliği’ni ziyaret etti,
  • Lenin’le tartışıp büyük hayal kırıklığı yaşadı,
  • Ateizmi, özgür aşkı ve eşcinsellerin evliliğini savundu,
  • Doğum kontrolü için mücadele etti,
  • İspanya İç Savaşı’nda Anarşistleri destekledi,

Goldman’ın tutkulu mücadelesini kayda alan otobiyografisi, bir anlamda büyük dönüşümlerin yaşandığı bir “devrimler çağı” olarak tanımlayabileceğimiz 20. yüzyılın siyasi tarihi açısından da altın değerinde bir kaynak.

Bu basımı bilhassa özel ve güzel kılan husus ise, 68 Devrimi’nin 50. yılında yapılmış olması.

  • Künye: Emma Goldman – Hayatımı Yaşarken, çeviren: Beril Eyüboğlu ve Emine Özkaya, Metis Yayınları, otobiyografi, 2 Cilt, 1016 sayfa, 2018

Frederick Douglass – Özgürlük Yolu (2017)

1818-1895 arasında yaşamış Frederick Douglass, Amerika’da kölelik karşıtı mücadelenin ilk ve simge isimlerinden biri.

Frederick Douglass her siyah gibi köle olarak yaşamına başladı ve tam yirmi yılını köle olarak geçirdi.

Douglass 1838’de Baltimore’a, oradan Philadelphia’ya ve en sonunda New York’a kaçacak ve bundan sonra bütün ömrünü insan hakları ve özgürlükler için mücadele etmeye adayacaktı.

İşte bu kitap, birebir kendisinin ağzından hayatının dönüm noktalarını bizimle paylaşıyor.

Kitap, Douglass’ın bir köleden kölelik karşıtı toplantılarda etkili konuşan bir hatibe dönüşmesine, kölelik karşıtı yayın yapan gazeteler çıkarmasından ülke çapında etkili mücadele yürüten bir lider haline gelişine uzanan süreci adım adım anlatıyor.

Amerika’nın gayrı resmi tarihi olarak okunabilecek bu otobiyografi, aynı zamanda ülkedeki kölelik karşıtı hareketin ortaya çıkışı, gelişimi ve kazanımları hakkında da iyi bir kaynak.

Kitap, çevirmeni Hülya Seçmez Gülçiçek’in aydınlatıcı bir giriş yazısıyla açılıyor.

  • Künye: Frederick Douglass – Özgürlük Yolu: Amerikalı Köle Frederick Douglass’ın Yaşam Öyküsü, çeviren: Hülya Seçmez Gülçiçek, Arion Yayınevi, otobiyografi, 164 sayfa, 2017

Walter Bonatti – Bir Yaşamın Dağları (2009)

‘Bir Yaşamın Dağları’, İtalyan dağcı Walter Bonatti’nin yaşam öyküsünden oluşuyor.

Dağlar hakkında, “Dağ, bana kendime ve yaptıklarıma karşı hile yapmamayı, dürüst olmayı öğretti. Dağcılık belli bir şekilde uygulandığı zaman, bazen de oldukça acımasız olmakla birlikte, hiç şüphesiz ki katı bir okuldur. Fakat bir yandan da gündelik yaşamda pek rastlanmayacak kadar sevecendir,” diyen Bonatti, çocukluğundan itibaren dağlara tırmanmayı istemiş ve daha sonra dünyanın zorlu zirvelerine tek başına ya da ekiple tırmanmış.

Yazar, dağa tırmanmanın, teknik ekip ve donanımla ilgili olduğunu, fakat insanın yeni yerleri tek başına keşfetme tutkusuyla gerçek anlamına kavuştuğunu söylüyor.

  • Künye: Walter Bonatti – Bir Yaşamın Dağları, çeviren: Nedim Sipahi, Kelime Yayınları, dağcılık, 347 sayfa

Edward Said – Yersiz Yurtsuz (2014)

Son yüzyılın en büyük entelektüellerinden birinden çocukluğu ve ilk gençliğine dair anılar.

Said’e sanat sevgisi aşılayan ve bir nevi aşk-nefret ilişkisi yaşadığı annesi ile otoriter babası, kardeşleri ve diğer yakınları; eğitim yılları ve sancılı büyüme süreci; Filistin sorununun gelişimi üzerindeki silinmez izleri…

Bunlar ve daha fazlası, bu kitapta.

  • Künye: Edward Said – Yersiz Yurtsuz, çeviren: Aylin Ülçer, Metis Yayınları

Maksim Gorki – Çocukluğum (2014)

Gorki’nin hayatının dönüm noktalarını anlattığı üç kitaptan biri.

Henüz beş yaşındayken babasını kaybedişi, büyükbabasının evindeki yokluk yılları, Rusya’nın içinde bulunduğu sefalet, annesinin terk edişi, ilk çocukluk arkadaşları, ilk acılar, ilk hayal kırıklıkları…

Gerçekçi, olağanüstü gözlemlerle bezeli bir büyüme hikâyesi.

  • Künye: Maksim Gorki – Çocukluğum, çeviren: Mazlum Beyhan, İş Kültür Yayınları, anı, 282 sayfa

Marcel Desailly – Kaptan (2014)

15 yıllık profesyonel futbol kariyerinde büyük başarılara imza atan, şimdilerde Fransa Milli Takımı ve Chelsea’nın kaptanı olan Marcel Desailly kendini anlatıyor.

Afrika’nın en talihsiz ülkelerinden Gana’da başlayan zorluklarla dolu bir hayat, önüne geçilemez futbol tutkusuyla örülü, dört dörtlük bir kişisel başarı hikâyesi.

  • Künye: Marcel Desailly – Kaptan, çeviren: Ali Ece, Profil Yayınları, otobiyografi, 356 sayfa

Charles Darwin – Otobiyografi (2017)

Bilindiği gibi, Charles Darwin’in otobiyografisi, ölümünden beş yıl sonra, yani 1887’de yayımlanmıştı.

Fakat yayımlandıktan uzun bir süre sonraya kadar kitap, yoğun bir sansüre maruz kalmış, Darwin’in ailesinin girişimleriyle sansürden arındırıldıktan sonra, 1969’da yeniden basılmıştı.

Bu kitap, Darwin’in düşünsel ve bilimsel dönüşümünün belli başlı duraklarına dair çok önemli ayrıntılar barındırmasıyla büyük öneme sahip.

Darwin’in yaşlılık döneminde yazdığı otobiyografisi, hayatı ve eserleriyle ilgili düşüncelerinin kapsamlı bir dökümü.

Victoria döneminin düşünsel seyrini değiştiren Darwin’in otobiyografisi, keşifleriyle gösteriş yapmayan, yerleşik inançlarla yüzleşirken tümüyle araştırmalardan ve derin kavrayışlardan hareket eden bir bilim insanının portresini sunmasıyla da, altın değerinde.

Darwin’in kişiliğini, aile ilişkilerini, eğitimini, bilim adamlığını ve felsefeyle ilişkisini merak eden her okura fazlasıyla hitap edecek bir kitap.

  • Künye: Charles Darwin – Otobiyografi, hazırlayan: Nora Barlow, çeviren: Serda Brauns, Pinhan Yayıncılık, otobiyografi, 232 sayfa