Etiket: Akın Terzi

Kolektif – Şiir / Mimarlık (2021)

Bazı mimari yapılar bizi o denli derinden etkiler ki, onlara sanat eseri deriz, hatta şiir gibi deriz.

“Mimarlık bina mıdır?” sorusuna “Hayır, değildir” yanıtını veren bu derleme de, mimarlığı şiir ve eleştiri olarak kavrayan özgün makaleler sunuyor.

Özellikle Rönesans’tan beri, mimarlığın binayla, inşayla ilişkilendirilmesini reddeden ve onu sanat olarak, şiir olarak, hatta felsefe olarak tasavvur edenler olmuş.

Bu retçi görüşler, mimarlığın işleve, faydaya indirgenmesine karşı çıkmışlar.

Onlara göre mimarlık, birtakım ritüellerdir, kutsal ruhlarla efsunlanarak canlanan heykellerdir, kozmik yaratıklara ev sahipliği yapan labirentlerdir, semiyotik mabetlerdir, altın çağın ütopyalarıdır…

Sonsuz bir hayal ve arzu âlemidir.

Dolayısıyla mimarlık, ancak binayı ihlal ederek mimarlık olabilir.

Mimarlığın kökeni bina-olmayandadır.

Bahar Avanoğlu, önce mimarlığı şiir ve eleştiri olarak kavrayan bu geleneğin kapsamlı bir arkeolojisini yapıyor, ardından da onun çağdaş ifadesi olan Unbuilt düşüncesine ilişkin dört metin sunuyor.

Kitaba katkıda bulunan yazarlar şöyle: Bahar Avanoğlu, Alberto Pérez-Gómez, Norbert Miller, Raimund Abraham ve Lebbeus Woods.

  • Künye: Kolektif – Şiir / Mimarlık: Binanın İhlali, derleyen ve sunan: Bahar Avanoğlu, çeviren: Akın Terzi ve Elçin Gen, İletişim Yayınları, mimari, 247 sayfa, 2021

Nelson Goodman – Dünyalar Nasıl Yapılır? (2010)

Özellikle estetik, mantık, analitik felsefe alanlarına büyük katkılarda bulunmuş Nelson Goodman, ‘Dünyalar Nasıl Yapılır?’ başlıklı elimizdeki kitabında, bilimin, sanatın ve felsefenin inşa ettiği ayrı ayrı dünyaları ve bunların her birinin bize kattığı büyük değeri irdeliyor.

Goodman, farklı dünya yapma yolları konusunda bir sınıflandırma yaparak çalışmasına başlıyor.

Birleştirme-ayrıştırma, düzenleme, silme-ekleme ve deformasyon, yazara göre bu yollardan birkaçı.

Goodman çalışmasının devamında da, farklı dünyaları yaratan yaklaşımların kökenlerine doğru bir yolculuğa çıkıyor.

Kitap, yaratılan farklı dünyalar aracılığıyla, doğruyu yeniden tartışmaya açıyor ve gerçeğin ne denli göreli olduğunu ortaya koyuyor.

  • Künye: Nelson Goodman – Dünyalar Nasıl Yapılır?, çeviren: Akın Terzi, Pan Yayıncılık, felsefe, 142 sayfa

Wade Davis – Yol Bilenler (2015)

Kadim bilgeliğin modern dünyadaki önemini araştıran bir antropologdan, dünyadaki yerel kültürlerin bilgeliğine bir methiye.

Amazon’da kayıp bir medeniyetin torunları olan Anakonda halkı, Pasifik’te yaşayan seyrüseferciler, Nepal’de kendini tefekküre adamış gerçek bir Bodhisattva, bu kitapta karşımıza çıkan ilginç duraklardan birkaçı.

  • Künye: Wade Davis – Yol Bilenler, çeviren: Akın Terzi, Kolektif Kitap

Douglas Spencer – Neoliberalizmin Mimarlığı (2018)

Kimi mimar ve mimarlık kuramcıları, kendilerini mimarlığa yeni ve özgürleştirici bir yön kazandıran birer öncü gibi göstermek amacıyla Deleuze ve Guattari’ye ait kavramsal sözdağarcığını nasıl suistimal ediyor?

Başka bir deyişle Zaha Hadid, Patrik Schumacher, Rem Koolhaas ve Greg Lynn Spencer gibi bugün mimarlık alanının şöhretli isimlerinin ortaya koydukları, özünde neoliberal düşünceyle nasıl bir ortaklık kurdu?

Şehircilik tarihi ve kuramı ile mimarlık üzerine uzun yıllardır ders vermekte olan Douglas Spencer bu önemli çalışmasında, çağdaş mimarlıktaki egemen düşünce ve uygulamaların neoliberal yönetim teknikleriyle nasıl bir ittifak kurduğunu gözler önüne seriyor.

Spencer, “mimari Deleuze’cülük”ün hem yazılı söylemini yakın bir okumaya tabi tutuyor, hem de inşa edilmiş projelerini analiz ederek aslında bunların, özgürleştirici olmak şöyle dursun, neoliberal özneleştirme gündemine alet olduğunu ortaya koyuyor.

Kitap bunun yanı sıra, mimarlıkta post-eleştirel ve “projeci” görüşün gelişimini ve bunun hayata geçirilmesi için mimarlık kuramına nasıl yeni bir biçim ve amaç kazandırıldığını ele alıyor.

Ayrıca mimarlıkta kendiliğinden organizasyona, karmaşıklığa ve oluşuma ilişkin genel modeller üzerinde, özellikle de bunların neoliberalizme ait “hakikat oyunları”nın inşasında nasıl rol oynadığı üzerinde duruyor.

Spencer, buna ilaveten, son zamanlarda mimarlık söylemine hâkim olan duygulanım kuramlarını eleştirel bir bakışla ele alarak, yapılı çevreyle ilgili dolayımsız ve post-linguistik deneyimlerin olumlanmasını sorguluyor.

Spencer, aynı zamanda, Foucault’nun izinden giderek “öznelliğin üretimi” dediği mesele bağlamında, neoliberalizmin verimli bir iktidar ve denetim modeli ve aracı olarak işleyişini anlamaya ve ortaya sermeye çalışıyor; neoliberalizmi, kapitalizmin hiç değişmeyen asli “doğasının” gem vurulamayan aşırı bir dışavurumu gibi sunmaktansa, bir iktisadi düşünce ekolü olarak kavramaya çalışıyor.

Bu minvalde hem Foucault’nun “Biyopolitikanın Doğuşu” üzerine derslerini, hem de daha yakın zamanlarda bu dersler üzerinden çalışmalarını geliştiren Christian Laval, Pierre Dardot ve Philip Mirowski gibi yazarların yazılarını esas alan Spencer, Zaha Hadid Architects, Foreign Office Architects, Rem Koolhaas/OMA gibi önemli mimari projeleri bu bağlamda analiz ediyor.

  • Künye: Douglas Spencer – Neoliberalizmin Mimarlığı: Çağdaş Mimarlığın Denetim ve İtaat Aracına Dönüşme Süreci, çeviri: Akın Terzi, İletişim Yayınları, mimari, 304 sayfa, 2018

Andrej Nikolaidis – Kıyamet (2014)

Küçük bir Balkan şehrinde bir cinayet, hızla yaklaşan küresel felaketin habercisi olabilir mi?

Bir özel dedektif cinayeti çözmeye çalışırken, bu sahil şehrine yaz ortasında kar yağmaya başlar.

Ardından, önüne geçilemez yangınlar ve başka cinayetler…

Dünyanın pek çok yerinde görülen bu işaretler, aslında kıyametin bebek adımlarıdır.

  • Künye: Andrej Nikolaidis – Kıyamet, çeviren: Akın Terzi, Aylak Kitap

Yan Marchand ve Yann Le Bras – Sokrates Karanlıktan Çıkıyor (2014)

Ardında yazılı hiçbir eser bırakmayan, fakat kendisinden sonra gelen felsefeyi derinden etkilemiş Sokrates.

Sokrates’i fantastik, masalsı bir kurguyla merkeze alan çalışma, muhteşem görselleriyle de çocuklar kadar yetişkinlerin kitaplığında da kendine yer bulmayı fazlasıyla hak ediyor.

  • Künye: Yan Marchand ve Yann Le Bras – Sokrates Karanlıktan Çıkıyor, çeviren: Akın Terzi, Metis Yayınları, felsefe, 64 sayfa