Peter Ackroyd – Poe: Kısacık Bir Hayat (2011)

  • POE: KISACIK BİR HAYAT, Peter Ackroyd, çeviren: Esin Eşkinat, Yapı Kredi Yayınları, biyografi, 138 sayfa

 

Korku, gerilim ve polisiye türlerinin öncüsü olan Edgar Allan Poe, yaşarken değeri bilinmeyen yazarlardan. Poe’nun hayatı da, karakterlerininki gibi trajik bir sona sahiptir. O da, henüz kırk yaşındayken gizemli bir şekilde ölmüş ve yalnızca dört kişinin katıldığı bir cenaze töreniyle defnedilmişti. İşte yazar ve edebiyat eleştirmeni Peter Ackroyd elimizdeki kitabında, Poe’nun kısacık yaşamındaki dönüm noktalarının izini sürüyor. William Blake, Thomas More, Charles Dickens ve T.S. Eliot gibi isimleri, çağları ve çevreleriyle birlikte ele aldığı biyografileriyle de tanınan Ackroyd burada, Poe’nun çocukluğunu, yetim kalışını, öğrencilik yıllarını, askerliğini, gazeteciliğini, yazarlığını, dergi editörlüğünü, hayatına giren kadınları, yaşadığı skandalları ve hâlâ tam olarak aydınlatılamamış garip ölümünü anlatıyor.

Nicholas Capaldi – John Stuart Mill (2011)

  • JOHN STUART MILL, Nicholas Capaldi, çeviren: İsmail Hakkı Yılmaz, İş Kültür Yayınları, biyografi, 445 sayfa

 

Nicholas Capaldi ‘John Stuart Mill’de, 19. yüzyılın bu en etkili İngiliz filozofunun yetkin bir biyografisini kaleme getiriyor. Bilindiği gibi Mill, metafizik, epistemoloji, ahlak, sosyal felsefe, siyaset felsefesi, din felsefesi ve eğitim felsefesinin de dahil olduğu başlıca felsefe alanlarının tümüne önemli katkılarda bulundu. Kitapta sırasıyla, düşünürün çocukluğu, gençliği, şirketteki çalışma deneyimi, yaşadığı psikolojik ve entelektüel bunalım, Harriet Taylor’la aşkı keşfedişi, geçiş dönemi makaleleri, dünya çapında başarıya kavuşması ve son yılları anlatılıyor. Bunun yanı sıra Mill’in aslında bir romantik olduğu, Capaldi’nin en dikkat çeken tezi. Yazar, Mill’in 1830’dan 1840’a kadarki dönemde babasından devraldığı radikal programı, romantik ve muhafazakâr bir çerçeve içinde korumaya çalıştığını savunuyor.

Bernhard Zeller – Hermann Hesse (2011)

  • HERMANN HESSE, Bernhard Zeller, çeviren: Kâmuran Şipal, Yapı Kredi Yayınları, biyografi, 174 sayfa

İsviçreli yazar Herman Hesse, eserlerinin yanı sıra, yaşamıyla da dünya çapında ilgi uyandırmış isimlerden. Türkiyeli okurlar da, onun ‘Bozkırkurdu’, ‘Siddhartha’, ‘Çarklar Arasında’ ve ‘Boncuk Oyunu’ gibi eserleriyle uzun zamandır tanışıyor. Edebiyat tarihçisi Bernhard Zeller elimizdeki kitabında, Hermann Hesse’in zevkle okunan bir biyografisini sunuyor. Kitapta, Hesse’in soyu sopu ve çocukluğu, gençlik bunalımları, kitabevinde çıraklık yaptığı dönemler, Konstanz gölü civarında geçen yılları, 1. Dünya Savaşı’nda yaşadıkları, Doğu’ya yaptığı yolculuklar ve son yılları gibi, ünlü yazara dair merak edilen birçok konu anlatılıyor. Yalnız Zeller, Hesse’in derli toplu bir biyografisini yazmakla yetinmiyor. Zira kitap, Hesse’in yazarlık serüvenine dair bilinmeyen ayrıntılar barındırmasıyla da ilgi çekecek nitelikte.

Sadun Tanju – Doludizgin (2011)

  • DOLUDİZGİN, Sadun Tanju, İş Kültür Yayınları, biyografi, 311 sayfa

 

Sadun Tanju ‘Doludizgin’de, Milliyet’in kurucusu gazeteci-yazar Ali Naci Karacan’ın biyografisini kaleme getiriyor. Tasvir-i Efkâr, İkdam, Politika, İnkılâp ve Bugün gibi dönemin önemli gazetelerinde çalışmış olan Karacan, 1. Dünya Savaşı’nda von der Goltz’un tercümanlığını da üstlenmişti. Karacan ayrıca, Milli Mücadele’yi destekleyen Akşam gazetesinin kurucuları arasında da yer almıştı. Tanju kitabında, Babıâli’de çekirdekten yetişme bir gazeteci olan Karacan’ın gazeteciliğinin ve yazarlığının izini sürerken, Karacan’ın kafasındaki en büyük projelerden biri olan Milliyet gazetesini çıkarma sürecini de ayrıntılı bir şekilde ele alıyor.

Ali Akyıldız – Sürgün Sefir Sadullah Paşa (2011)

  • SÜRGÜN SEFİR SADULLAH PAŞA, Ali Akyıldız, İş Kültür Yayınları, biyografi, 488 sayfa

 

Ali Akyıldız ‘Sürgün Sefir Sadullah Paşa’da, büyükelçi olarak uzun yıllar görev yapmış ve bir Tanzimat aydını olan Sadullah Bey’in kapsamlı bir biyografisini sunuyor. Berlin ve Viyana Büyükelçisi olarak görev yapmış Sadullah Paşa, Ayastefanos Antlaşması ve Berlin Kongresi’nin müzakerelerine de katılmıştı. Sadullah Paşa’nın ailesi, eğitimi ve kariyerini inceleyerek çalışmasına başlayan Akyıldız, ardından, Paşa’nın devlet adına kabul ettiği görevleri ve beklenmedik intiharının arkasındaki nedenleri ele alıyor. Akyıldız ayrıca, Sadullah Bey’in eserlerini ve görüşlerini irdeliyor ve böylece onun bir Tanzimat aydını olarak portresini çiziyor.

Deniz Banoğlu – Perihan Balcı: Yok Olan Bir Mirasın Tanığı (2011)

  • PERİHAN BALCI: YOK OLAN BİR MİRASIN TANIĞI, Deniz Banoğlu, Gürer Yayınları, biyografi, 190 sayfa

 

Perihan Balcı, tarihi mirası koruma bilinciyle, Türkiye’nin birçok ilinde geçmişten günümüze kalabilmiş yapıları korumaya almıştı. Doksan yaşına ulaşmakta olan Balcı, kurucusu olduğu Türkiye Tarihi Evleri Koruma Derneği aracılığıyla birçok yapının günümüze ulaşmasına katkıda bulundu. İşte Deniz Banoğlu elimizdeki biyografisinde, Balcı’nın bu büyük emeğini kayıt altına alıyor. Burada, Balcı’nın 1965 yılında betonarme istilası başlamadan önce tarihi Türk evlerini fotoğraflamaya başlamasından bugüne kadarki çalışmaları ayrıntılı bir şekilde veriliyor. Kitapta, Doğan Kuban ve Oktay Ekinci gibi isimlerin Balcı’ya dair yorumları da yer alıyor.

Niyazi Kızılyürek – Glafkos Klerides (2007)

  • GLAFKOS KLERİDES, Niyazi Kızılyürek, İletişim Yayınları, biyografi, 262 sayfa

Niyazi Kızılyürek’in ‘Glafkos Klerides’i, ilk etapta, Kıbrıs’ın Rum kesiminin önemli bir figürü olan Klerides’in biyografisi olarak düşünülse bile, adanın yakın tarihine dair önemli ayrıntıları barındırmasıyla dikkate değer. Kitap, Kızılyürek’in, Kıbrıs’ta Enosis’i gerçekleştirmek için kurulan EOKA örgütünün genç avukatı olarak başladığı siyaseti, önemli görevler üstlenerek devam ettirmiş, en son da, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olarak on yıl görev yapmıştı. Kızılyürek’in kitabı, adanın bu önemli aktörüyle tarih, siyaset ve Kıbrıs eksenli sohbetlerden oluşuyor.

İbrahim Aslanoğlu – Teslim Abdal: Yaşamı ve Deyişleri (2007)

  • TESLİM ABDAL: YAŞAMI VE DEYİŞLERİ, İbrahim Aslanoğlu, Ekin Yayıncılık, biyografi, 144 sayfa

İbrahim Aslanoğlu, özellikle XVI-XVIII. yüzyıllarda yaşayan Alevî-Bektaşî şairlerine dair yaptığı çok sayıda araştırmalarla bilinen ve Orta Anadolu kültürüne yaptığı hizmetlerden dolayı 1995 yılında Sıvas Cumhuriyet Üniversitesi tarafından ‘Onursal Bilim Doktorluğu’ unvanı almış bir isim. Yazarın konu aldığı Teslim Abdal ise 17. yüzyılın en önemli Alevî ozanlarından. Aslanoğlu Teslim Abdal’ı eylem şairi olarak tanımlıyor. Bunun nedeni olarak da ozanın, Alioğlu, Dedemoğlu, Kul Nesimi gibi, İran Safevi Devleti için siyasal olaylara karışmış olmasını gösteriyor. Aslanoğlu’nun, Teslim Abdal’ın hayatına odaklandığı çalışma, ozanın 132 deyişine de yer veriyor.

Adnan Bostancıoğlu (söyleşi) – Bitmeyen Yolculuk: Oğuzhan Müftüoğlu Kitabı (2011)

  • BİTMEYEN YOLCULUK: OĞUZHAN MÜFTÜOĞLU KİTABI, söyleşi: Adnan Bostancıoğlu, Ayrıntı Yayınları, söyleşi, 328 sayfa

‘Bitmeyen Yolculuk’, Türkiye sol hareketin önemli aktörlerinden Oğuzhan Müftüoğlu’yla yapılmış uzun soluklu bir söyleşi. Geçmişinde, Dev-Genç, THKP-C ve Devrimci Yol gibi davaların yer aldığı Mütftüoğlu, hayatının on bir yılını cezaevinde geçirdi. Cezaevinden çıktıktan sonra da ÖDP ve BirGün gazetesinin kuruluşunda yer aldı. Elimizdeki kitap, Müftüoğlu’nun uzun yolculuğunun, yani 40-45 yıla uzanan devrimci mücadelesinin kapsamlı bir hikâyesini sunduğu için, meraklısı için iyi bir kaynak. Kitabın bunun yanı sıra, Müftüoğlu’nun hayatı ekseninde, Türkiye yakın tarihinin ve sol hareketin bir panoramasını çizdiğini de söyleyebiliriz.

Mehmet Nuri Yardım – Safiye Erol (2011)

  • SAFİYE EROL, Mehmet Nuri Yardım, Anonim Yayıncılık, biyografi, 184 sayfa

Mehmet Nuri Yardım elimizdeki çalışmasında, Türkiye’nin belki de en çok ihmal edilen yazarlarından Safiye Erol’un kapsamlı bir biyografisini sunuyor. Erol’un doğup büyüdüğü çevrenin anlatımıyla başlayan kitap, yazarın ilk eğitimi, Almanya’daki tahsili ve doktorasını bitirerek yurda dönüşüyle devam ediyor. Erol’un, döndükten sonra eserlerini yazması, romanlarının yarattığı etkiler ve fikirlerinde dönüşüm yaşamasını sağlayan Sâmiha Ayverdi ile tanışması, kitapta ele alınan konulardan. Kitap bunun yanı sıra, uzun bir süre unutulmaya terk edilen Erol’un, 2001’de kitaplarının yayınlanmasıyla nasıl yeniden keşfedildiğini de ortaya koyuyor.