Etiket: Dipnot Yayınları

Maurice Bloch – Ritüel, Tarih, İktidar (2014)

‘Ritüel, Tarih, İktidar’, Britanyalı antropolog Maurice Bloch’un farklı makalelerini bir araya getiriyor.

Bloch’un buradaki makalelerinde ele aldığı bazı konular şöyle:

  • Toplumsal değişimin kuramsal olarak açıklanmasının önündeki kimi engeller,
  • Simgeler, şarkı, dans gibi ifade etme biçimlerinde dilin gelişimi,
  • Bir süreç olarak iktidar ile toplumsal tabaka arasındaki bağlantısızlık,
  • Madagaskarlı Merinaların evlilik törenlerinde gözlemlenen eşitler arasındaki evlilik boyutu,
  • İlksel topluluk akrabalıklarında hiyerarşi ve eşitlik,
  • Ve antopolojik perspektiflerin biliş sistemlerine yaklaşımlarındaki farklılıklar…

Bunun gibi pek çok ilgi çekici konunun ele alındığı kitap, antropoloji alanına yapılmış büyük katkıların bir dökümü niteliğinde.

  • Künye: Maurice Bloch – Ritüel, Tarih, İktidar, çeviren: Ümit Hüsrev Yolsal, Dipnot Yayınları, antropoloji, 309 sayfa

Naci Kutlay – Osmanlı’dan Günümüze Kürtler (2014)

‘Osmanlı’dan Günümüze Kürtler’, Kürt tarihi alanında pek çok çalışması bulunan Naci Kutlay’ın Kürdoloji notlarını bir araya getiriyor.

Kutlay’ın kitabında öne çıkan konular şöyle:

  • Osmanlı Devleti’nde Kürdistan eyaleti bağlamında imparatorluğun eyalet sistemi,
  • Safevi gücü karşısında Osmanlı-Kürt uzlaşması,
  • Kürt tarihinde Mirler ve Şeyhler,
  • 20. yüzyılda ilk Kürt ulusal hareketinin oluşumu,
  • İttihat ve Terakki partisinin Kürtleri asimile etme çabaları,
  • Ermeni milli hareketi ile Kürtler arasındaki ilişki,
  • 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Kürtler,
  • Cumhuriyet tarihindeki Kürt isyanları,
  • Ve Türk solunun Kürtlere yaklaşımı…

Künye: Naci Kutlay – Osmanlı’dan Günümüze Kürtler, Dipnot Yayınları, tarih, 379 sayfa

James Finn Garner – Ötekileştirmeyen Masallar (2017)

Öyle masallar vardır ki, bilinçsiz de olsa, altan alta dilimize ve davranış kalıplarımıza eşitliksiz, eril ve homofobik önyargılar inşa eder.

Kırmızı Başlıklı Kız, Rapunzel, Külkedisi ve Pamuk Prenses gibi, bunların bir kısmının dünyanın en ünlü masalları oluşu da, işin en kötü tarafı.

Masallardaki bu ötekileştirici tavırdan korunmanın en iyi yolu, muhtemelen onları hiç okumamak.

Fakat James Finn Garner’ın daha yaratıcı bir fikri var:

Kendisi, hepimizin aşina olduğu masalları, tüm önyargı ve ayrımcılıklarından arındırarak yeniden anlatıyor.

Hem de okuruna zevkli anlar yaşatacak keyifli bir üslupla.

Bu alternatif masallar, yüzyıllardan bize miras kalan masalların cadılar, devler, yaratıklar ve hayvanlar üzerinden nasıl büyük ayrımcılık ve önyargılar inşa ettiğini; ırkçı, cinsiyetçi ve homofobik olduğunu gösteriyor, ayrıca bu ötekileştirici yaklaşımın hem masallardan hem de bilinçaltımızdan sürülmesinin ne denli elzem olduğunu ortaya koyuyor.

Masal tutkunlarına şiddetle tavsiye edilir.

  • Künye: James Finn Garner – Ötekileştirmeyen Masallar, çeviren: Devrim Evci, Dipnot Yayınları, masal, 132 sayfa

Kolektif – Bilim ve İktidar (2008)

Bu kitap, 8-10 Eylül 2006 tarihleri arasında, Karaburun’da toplanan ‘Bilim ve İktidar’ üst başlıklı Karaburun Bilim Kongresi’ne sunulan tebliğler ile davetli konuşmacıların metinlerinden oluşuyor.

Yazıların temelini, bilimsel bilginin kimler tarafından, ne amaçla, hangi önceliklere göre ve nasıl üretildiğini, ayrıca bunun ne gibi toplumsal sonuçlar doğurduğunu anlama çabası oluşturuyor.

Kitabın en ilgi çeken yanı da, iktidarı, bilim insanının kendini ve yaptıklarını sorgulama sürecinin en başına koyması.

Söz konusu iktidar ise, sadece toplumsal üretim ilişkileri bağlamında ortaya çıkan bir politik iktidar değil, bilimsel paradigmaların iktidarını da kapsıyor.

Kitap, genel olarak bilim-siyaset ilişkisini kapsamlı bir perspektifle irdelemesiyle önemli.

  • Künye: Kolektif – Bilim ve İktidar, Dipnot Yayınları, bilim, siyaset, 442 sayfa

Eric Williams – Kapitalizm ve Kölelik (2014)

Siyah radikal entelektüellerin önde gelen isimlerinden Eric Williams’tan kapitalizm ve kölelik arasındaki ilişkiye dair çarpıcı ayrıntılar.

İlk baskısı 1944 yılında yapılan ‘Kapitalizm ve Kölelik’, İngiltere’nin örnek teşkil ettiği erken kapitalizm ile Zenci köle ticareti, Zenci köleliği ve 17. ve 18. yüzyıllardaki genel sömürge ticareti arasındaki ilişkiyi tarihsel bir perspektife yerleştiriyor.

Zenci köleliğinin ve köle ticaretinin İngiltere’deki Sanayi Devrimi’ni finans etmedeki rollerini ve uygun sanayi kapitalizminin köle sisteminin yıkılışındaki rolünü iktisadi analizler eşliğinde araştıran Williams, ırkçılığın köleliğin sebebi değil sonucu olduğunu gözler önüne seriyor.

Muazzam bir alternatif tarih okuması.

  • Künye: Eric Williams – Kapitalizm ve Kölelik, çeviren: Anıl Tarar, Dipnot Yayınları, siyaset, 334 sayfa

Kolektif – Yapılar, Sistemler, Süreçler (2017)

Çağdaş Marksist düşünce, farklı kaynaklardan beslenme ve bu düşünce yapılarıyla diyaloga girerek onlardan öğrendikleriyle yoluna devam etme becerisine sahip.

Elimizdeki bu nitelikli kitap da, Marksist düşünceyi güncel görüşler bağlamında sorgulamaya açarak sağlam bir felsefi ve siyasal tartışma sunuyor.

Kitabın, bu bağlamda irdelediği kimi konular şöyle:

  • Teknolojik değişim,
  • Yeni jeopolitik oluşumlar,
  • Yeni ekonomi,
  • Güvencesizlik,
  • Neoliberalleşme,
  • Ekoloji

Bu güncel meseleleri kuram açısından irdeleyen kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Félix Guattari, Eric Alliez, Moishe Postone, Alan Lipietz, Paulin Hountondji, Maurizio Lazzarato, Silvia Federici ve Arif Dirlik.

  • Künye: Kolektif – Yapılar, Sistemler, Süreçler, hazırlayan: Andrew Pendakis, Jeff Diamanti, Nicholas Brown, Josh Robinson ve Imre Szeman, çeviren: Soner Torlak, Dipnot Yayınları, siyaset, 206 sayfa

Ali Murat Özdemir – Sözün Mülkiyeti: Hukukun Ekonomi Politiği (2008)

‘Sözün Mülkiyeti’, “toplumsal hakimiyet kalıplarını, sömürü ekseninde güvenceye kavuşturan sistemlerden birisi” olarak tanımladığı hukuku, genel toplumsal düzenleme sürecinin bir parçası olarak değerlendirmeyi amaçlıyor.

Çalışmasında Marksist teori ile Marksist hukuk teorisinden yararlanan Ali Murat Özdemir, bunu da, üretim süreci ile hukuk arasındaki ilişki üzerinden yapıyor.

Özdemir, kitabında ilkin, toplumsal üretim ilişkileri içinde hukukun yerini tanımlamaya girişiyor.

Yazar ardından, üretim ilişkilerinin kurucu öğesi olan veya bunların işleyişini sağlayan ideolojik yapının hukukla ilişkisine odaklanıyor.

  • Künye: Ali Murat Özdemir – Sözün Mülkiyeti: Hukukun Ekonomi Politiği, Dipnot Yayınları, hukuk, 232 sayfa

Levent Köker – Demokrasi, Eleştiri ve Türkiye (2008)

Levent Köker, Türkiye’nin son derece hızlı gelişen sosyo-politik gündeminde, değişmeyen ana konuların başında gelen demokrasi sorununu çeşitli boyutlarıyla ele alıyor.

Kitap, Köker’in konu hakkında, 1984’ten beri kaleme aldığı yazılarının bir bölümünü barındırıyor.

Bu yazıların bir kısmı, ele aldığı konuyu siyaset teorisi bağlamında değerlendirirken, diğer kısmı da, demokrasinin Türkiye tecrübesine odaklanıyor.

Yazılar, liberal demokrasiye yönelik eleştirel bir yaklaşımı siyaset teorisi bağlamında sunarken, devlet ile siyaset anlayışının demokrasinin önüne koyduğu engelleri ve bunun nedenlerini irdeliyor.

  • Künye: Demokrasi, Eleştiri ve Türkiye, Levent Köker, Dipnot Yayınları, siyaset, 363 sayfa

Kolektif – Türkiye’de Kapitalizmin Güncel Sorunları (2008)

  • TÜRKİYE’DE KAPİTALİZMİN GÜNCEL SORUNLARI, hazırlayan: Fuat Ercan, Tolga Tören, Seçil Paçacı, Özlem Taştan, Mim Sertaç Tümtaş ve Özlem Tezcek, Dipnot Yayınları, siyaset, 416 sayfa

Birçok yazarın makaleleriyle katkıda bulunduğu ‘Türkiye’de Kapitalizmin Güncel Sorunları’, ülkedeki kapitalist toplumsal ilişkileri farklı yönleriyle tartışıyor. Emek süreçlerinde taşeronluk anlayışının nasıl bir mücadele pratiğine dönüştürülebileceği; kapitalizmin yerel dinamiklerle birleşerek yarattığı toplumsal dönüşüm süreçleri; özelleştirmenin toplumsal cinsiyet açısından ne anlama geldiği; tarımın küreselleşmesi ve Türkiye’deki tarım reformu; genişleyen AB’de, emek piyasalarının ve istihdam politikalarının dönüşümü; sermayenin uluslararasılaşması sürecinde finans sermayesinin yeniden yapılanması; Türkiye’nin yapısal dönüşümü sürecinde banka reformu ve iç burjuvazinin 1960’tan günümüze gelişimi, kitapta ele alınan önemli konulardan sadece birkaçı.

Sabır Güler – Aleviliğin Siyasal Örgütlenmesi (2008)

  • ALEVİLİĞİN SİYASAL ÖRGÜTLENMESİ, Sabır Güler, Dipnot Yayınları, siyaset, 231 sayfa

Sabır Güler ‘Aleviliğin Siyasal Örgütlenmesi’nde, Alevi kimliğini yeniden şekillendiren dört ayrı “özcü” yaklaşımı ve bu yaklaşımların temel varsayımları ile farklarını, o dönemde önemli bir güce sahip Türkiye Birlik Partisi’ni merkeze alarak inceliyor. Birinci bölümde, Aleviliğin kimlik inşası süreci ele alınıyor; ikinci bölümde, Türkiye Birlik Partisi’nin çıkış süreci, kimler tarafından kurulduğu, kurucularının neler yapmak istedikleri, partideki bölünmeler ve 12 Ekim 1969 milletvekili genel seçimlerinde oy aldığı iller irdeleniyor. Kitabın üçüncü bölümü partinin parlamento süreci ile çözülüş sürecini ve son bölüm de, partiyi başarılı kılan dinamikler ile çözülme nedenlerini analiz ediyor.