Etiket: Matt Ridley

Matt Ridley – Akılcı İyimser (2025)

Matt Ridley’nin ‘Akılcı İyimser: Refahın Evrimi’ (‘The Rational Optimist: How Prosperity Evolves’) adlı kitabı, insanlık tarihinin uzun vadede sürekli bir ilerleme ve refah artışı gösterdiğini savunan, iyimser bir bakış açısı sunuyor. Ridley, bu ilerlemenin temelinde yatan en önemli faktörün “fikirlerin ticareti” ve “uzmanlaşma” olduğunu savunuyor. İnsanların birbirleriyle fikirlerini ve ürünlerini değiş tokuş etme yeteneği sayesinde, kollektif zekânın ve inovasyonun hızla arttığını, bunun da yoksulluğun azalmasına, yaşam kalitesinin yükselmesine ve teknolojik gelişmelere yol açtığını öne sürüyor.

Kitap, felaket tellallığı yapan karamsar görüşlerin aksine, insanlığın karşılaştığı her zorluğun üstesinden yenilik ve iş birliği ile geldiğini gösteren tarihsel örnekler sunuyor. Tarım devriminden sanayi devrimine, tıp alanındaki ilerlemelerden iletişim teknolojilerine kadar birçok alandaki gelişmeleri bu perspektiften inceliyor. Ridley, piyasa ekonomisinin ve serbest ticaretin, bu fikir alışverişini teşvik eden ve refahın yayılmasını sağlayan temel mekanizmalar olduğunu savunuyor.

Ridley, küresel ısınma, kaynak kıtlığı ve aşırı nüfus gibi günümüzün büyük sorunlarına rağmen, insan zekâsının ve iş birliğinin bu zorlukların üstesinden gelebilecek çözümler üreteceğine dair güçlü bir inanç besliyor. Kitap, geleceğe dair bir umut mesajı verirken, bu iyimserliğin rasyonel verilere dayandığını ve insanlık tarihinin bize gösterdiği derslerle desteklendiğini vurguluyor.

  • Künye: Matt Ridley – Akılcı İyimser: Refahın Evrimi, çeviren: Mehmet Doğan, Alfa Yayınları, iktisat, 472 sayfa, 2025

Matt Ridley – Her Şeyin Evrimi (2025)

Matt Ridley’nin ‘Her Şeyin Evrimi: Yeni Fikirler Nasıl Ortaya Çıkar?’ (‘The Evolution of Everything: How New Ideas Emerge’) adlı kitabı, evrimin sadece biyolojik bir süreç olmadığını, aynı zamanda kültür, teknoloji, ekonomi ve hatta ahlak gibi insan yaşamının diğer alanlarında da geçerli olduğunu savunuyor. Ridley, yeni fikirlerin ve yeniliklerin nasıl ortaya çıktığını, yayıldığını ve geliştiğini inceliyor. Kitap, evrimin bilinçli bir tasarım veya plan olmadan, kendiliğinden işleyen bir süreç olduğunu vurguluyor.

Ridley, evrimin farklı alanlardaki örneklerini karşılaştırarak, ortak bir model ortaya koyuyor. Ona göre, evrim, deneme-yanılma, rekabet ve seçilim gibi temel mekanizmalar üzerinden işliyor. Başarılı fikirler ve yenilikler, rekabette ayakta kalırken, başarısız olanlar eleniyor. Bu süreç, zaman içinde daha karmaşık ve gelişmiş sistemlerin ortaya çıkmasına yol açıyor.

Kitap, evrimin sadece geçmişte değil, günümüzde ve gelecekte de etkili olduğunu gösteriyor. Ridley, teknolojinin, ekonominin ve kültürün sürekli değiştiğini ve geliştiğini, bu değişimin de evrimsel bir süreç olduğunu savunuyor. Ona göre, evrimi anlamak, geleceği daha iyi öngörmemize ve daha iyi kararlar almamıza yardımcı olabilir.

Ridley, evrimin insan yaşamının farklı alanlarındaki örneklerini incelerken, aynı zamanda evrimin sınırlarını ve eleştirilerini de ele alıyor. Kitap, evrimin her şeyi açıklayamayacağını, bazı alanlarda rastlantısal faktörlerin de önemli olduğunu kabul ediyor. Ancak, evrimin, insan yaşamının birçok yönünü anlamak için güçlü bir çerçeve sunduğunu vurguluyor.

Sonuç olarak bu kitap, evrimin sadece biyolojiyle sınırlı olmadığını, aynı zamanda kültür, teknoloji ve ekonomi gibi insan yaşamının diğer alanlarında da geçerli olduğunu savunan kapsamlı ve düşündürücü bir kitap. Ridley, evrimin nasıl işlediğini ve yeni fikirlerin nasıl ortaya çıktığını anlamak için okuyuculara farklı bir bakış açısı sunuyor.

  • Künye: Matt Ridley – Her Şeyin Evrimi: Yeni Fikirler Nasıl Ortaya Çıkar?, çeviren: Erhun Yücesoy, Alfa Yayınları, bilim, 384 sayfa, 2025

Matt Ridley – Kızıl Kraliçe (2024)

Büyük ses getiren popüler bilim kitabı ‘Kızıl Kraliçe’de Matt Ridley, bizi evrimsel psikoloji ve cinsel seçilimin karanlık dünyasına davet ediyor.

Aynanın İçinden’deki bulunduğu yerde kalabilmek için var gücüyle koşması gereken kızıl kraliçeyi metafor olarak kullanan yazar, insan doğasının çok az bir parçasının cinsellikten ayrı olarak kavranabileceğini savunuyor ve cinsel tutumlar hususunda yeni bir çerçeve ortaya koyuyor.

Kızıl Kraliçe’de insanın içindeki yırtıcı hayvanı alt edebilmek için cinsellikten nasıl da yararlanabileceğini görmekle kalmayıp ilişkiler, evlilikler, güzellik anlayışı gibi pek çok konuda yeni perspektiflerle karşılaşacaksınız.

  • Künye: Matt Ridley – Kızıl Kraliçe: Cinsellik ve İnsan Doğasının Evrimi, çeviren: Erhun Yücesoy, Alfa Yayınları, bilim, 488 sayfa, 2024

Matt Ridley – Kızıl Kraliçe (2010)

Matt Ridley ‘Kızıl Kraliçe’de, merkezine cinsel evrimi koyarak, insan evrimini kapsamlı bir bakışla irdeliyor.

İnsan doğasının niteliklerini araştıran Ridley, nasıl evrim geçirdiğimizi kavramadan insan doğasını anlamanın mümkün olmadığını ve insan cinselliğinin nasıl evrim geçirdiğini kavramadan da insan doğasının nasıl evrim geçirdiğini anlamanın mümkün olmadığını savunuyor.

Dolayısıyla Ridley’e göre, evrimimizin asıl teması cinselliktir.

İnsanın cinsel davranışlarıyla, başka türlerin davranışlarını karşılaştıran Ridley, cinsellik ve evrimin nedenleri hakkındaki bilimsel tartışmalara önemli bir katkı sunuyor.

  • Künye: Matt Ridley – Kızıl Kraliçe: Cinsellik ve İnsan Doğasının Evrimi, çeviren: Erhun Yücesoy, Yapı Kredi Yayınları, bilim, 450 sayfa

Matt Ridley – Gen Çeviktir (2009)

Bilim yazarı Matt Ridley ‘Gen Çeviktir’de, insan davranışlarının kökeninde doğuştan gelen özelliklerin mi, çevresel etkenlerin mi belirleyici olduğu konusunu irdeliyor.

İnsan davranışlarının hem doğayla hem de yetiştirmeyle açıklanması gerektiğini savunan Ridley, insanın hem özgür irade sahibi hem de içgüdüler ve toplumun etkisi altında olduğunu söylüyor.

Ridley, insan doğasının, Darwin’in evrimi, Galton’un kalıtımı, James’in içgüdüleri, Piaget’nin gelişimi, Watson’ın bağdaştırma yeteneği, Pavlov’un refleksleri, Freud’un bilgilendirici deneyimleri, Boas’ın kültürü, Durkheim’ın iş bölümü gibi birçok yaklaşımın kombinasyonu olduğunu savunuyor.

  • Künye: Matt Ridley – Gen Çeviktir, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, bilim, 341 sayfa

Matt Ridley – Akılcı İyimser (2013)

  • AKILCI İYİMSER, Matt Ridley, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, bilim, 400 sayfa

AKILCI

Matt Ridley ‘Akılcı İyimser’de, insan toplumunun, tüm hayvan türlerinden farklı olarak yaşadığı hızlı, daimi ve kesintisiz değişime odaklanıyor. Geçmişten bugüne takas ve uzmanlaşma, mal değiş tokuşu, geliştirilen kurallar ve aletler, dünya çapında yürütülegelen ticari faaliyetlerin evrimi, nüfus artışı, sanayi devrimi, 20. yüzyılı etkisi altına alan karamsarlık ve günümüzün iklim sorunu, Ridley’nin ele aldığı konulardan birkaçı. Çağımıza egemen olan ekonomik karamsarlığın aksine, kendisini insanın geleceği konusunda akılcı iyimser olarak tanımlayan Ridley, bizi bekleyen gelecek konusunda bir dizi öngörüde de bulunuyor.