Metafizik – Dipnotski

Jean Grondin – Parmenides’ten Levinas’a Metafizik (2024)

Neden varolan var da hiç yok?
Bir şey yoktan var olur mu?
Varolanları var eden bir ilk neden var mı?

Öteden beri hayret uyandıragelmiş bu ve benzeri sorular, felsefenin var ile yok, değişen ile değişmeyen, Tanrı ile insan, beden ile zihin gibi gerilimli kavramların kökeninde yatan metafizik ilkelere ulaşma girişiminin bir ürünü olarak ortaya atıldılar ve hâlâ yanıt bekliyorlar.

Batı’da felsefeyi başlatan ve sönmeye başladığında yeniden canlandıran bu sorulara sayısız filozof yanıt vermeye çalıştı.

Bu kitap Parmenides’ten başlayıp Levinas’a kadar metafizik meselesinin genel bir tablosunu sunuyor.

Metafiziğin ilkelerini, izleklerini, hedeflerini ve çağdaş dünya içindeki yerini ortaya koyuyor ve günümüzde büyük ölçüde küçümsenen metafiziğin neden hâlâ ciddiye alınması gereken bir felsefe alanı olduğunu göstermeyi amaçlıyor.

Künye: Jean Grondin – Parmenides’ten Levinas’a Metafizik, çeviren: Alp Tümertekin, Fol Kitap, felsefe, 448 sayfa, 2024

Réne Descartes – Meditasyonlar: Metafizik Üzerine Düşünceler (2015)

Descartes’ın kendini tamamıyla metafizik düşüncelere adadığı bir dönemde yazdığı önemli bir metin.

Burada, Tanrı’nın varlığını ve insanın ruh ve bedeninin ayrı olduğunu ispatlamaya çalışan düşünür, zihin ile irade arasındaki ilişki ve maddi şeylerin doğası üzerine tefekküre dalıyor.

‘Meditasyonlar’ başlığının en çok yakışacağı metinlerden biri olan kitap, Çiğdem Dürüşken’in harika çevirisiyle Türkçeye kazandırıldı.

Künye: Réne Descartes – Meditasyonlar: Metafizik Üzerine Düşünceler, çeviren: Çiğdem Dürüşken, Alfa Yayınları

Martin Heidegger – Metafiziğe Giriş (2014)

Martin Heidegger’in varlık sorununu radikal bir çerçeveye yerleştirdiği, 20. yüzyıl felsefesinin metafizik yaklaşımıyla hesaplaştığı önemli bir metin.

Altmış yılını geride bırakan bu yoğun meydan okuma metni, en çok da düşünürün daha sonra önemli değişimler geçirecek felsefesine sağlam ve iyi bir giriş niyetine okunabilir.

Künye: Martin Heidegger – Metafiziğe Giriş, çeviren: Mesut Keskin, Avesta Yayınları

Theodor W. Adorno – Metafizik (2017)

Frankfurt Okulu’nun en ünlü düşünürlerinden Adorno’nun metafizik üzerine verdiği dersler, konuyla ilgilenenler için adeta mücevher değerindedir.

Ve uzun zamandır Türkçeye çevrilmeyi bekleyen Adorno’nun söz konusu ders notları, İsmail Serin’in ince işçiliğiyle şimdi dilimize kazandırıldı.

Kitap, Mart ayında raflardaki yerini aldı.

Adorno burada, ilk olarak Aristoteles düşüncesine odaklanıyor ve ardından:

Metafiziğin kavramsal karakteri,
Olgucu felsefe tarihinde teoloji ve metafizik,
İlk neden öğretisi,
Kavramın tarihi,
Aristoteles metafiziği,
Platon’un İdeler öğretisi,
Heidegger’in, Aristoteles’in metafizik yaklaşımına dair düşünceleri,
Biçim ve madde,
Değişmezlik öğretisi,
Auschwitz’den sonra metafizik,
Benliğin tasfiyesi,
Ve olumsuzluğun bilinci gibi, metafizik felsefeye içkin önemli kavramları tartışıyor.

Ders notları, II. Dünya Savaşı’nda yaşananların Adorno’nun diğer alanlardaki fikirlerinde olduğu kadar, metafizik düşüncesinde de ne denli büyük dönüşümler yarattığını ortaya koymalarıyla da dikkat çekiyor.

Künye: Theodor W. Adorno – Metafizik, çeviren: İsmail Serin, İthaki Yayınları, felsefe, 256 sayfa

Taylan Altuğ – Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi (2017)

MODERN FELSEFEDE METAFİZİĞİN ELENMESİ, Taylan Altuğ, Belge Yayınları

Metafiziksel sorunu felsefe için bir varoluş sorunu olarak gündemine alan, insanın bütünsel deneyim alanından yalıtılmış felsefeyi yeniden metafizikle buluşturmayı amaçlayan bir çalışma. Altuğ, Kant’ın ve Wittgenstein’ın yorumları paralelinde felsefeden metafiziğin elenmesinin doğurduğu güçlükleri ve bunların nasıl aşılabileceğini irdeliyor.