Mihail M. Bahtin – Dipnotski

Galina Petrovna Kovaleva – Rus Felsefesi Tarihi (2021)

Rus coğrafyasında felsefi düşüncenin gelişimine yakından bakmak için çok iyi fırsat.

Galina Petrovna Kovaleva bu çalışmasında, karşımıza Solovyev’den Berdyayev’e, Plehanov’dan Bahtin ve Bakunin’e pek çok düşünürü çıkarıyor.

Rusya’da felsefi düşüncenin oluşumunun başlıca aşamalarını, her aşamada önde gelen felsefecilerin eserlerini ele alarak inceleyen kitap, daha çok, Rus felsefesine veri sağlarken diyalektik ve tarihsel sırayı izlemekle birlikte, iç tutarlılığı da esas alıyor.

Rus felsefe tarihinin karakteristik özelliklerini ortaya koyan çalışma, 11. ve 12. yüzyıllar arasında Rus felsefesinin kurulumu ve gelişimini irdeleyerek açılıyor.

Kitabın devamında ise, 18. yüzyılda ve 19. yüzyılın ilk yarısında Rus felsefesinin gelişimi, 19. yüzyılın ikinci yarısında ve 20. yüzyılın başlarında Rus felsefesi, Sovyet Rusya’sında ve Sovyet sonrası dönemler şeklinde ele alınıyor.

Rus felsefesinin önde gelen filozoflarının temel görüşlerini aydınlatan kitap, konuyla ilgilenen okur için bir başucu kitabı olmaya aday.

Künye: Galina Petrovna Kovaleva – Rus Felsefesi Tarihi, çeviren: Kasım Mominov, Çizgi Kitabevi, felsefe, 168 sayfa, 2021

Fırat İlim – Bahtin: Diyaloji, Karnaval ve Politika (2017)

Felsefe, sosyoloji ve edebiyat kuramına önemli katkılarda bulunmuş M. Bahtin hakkında, Türkiye’de telif eser eksikliği mevcut.

Bu boşluğu dolduran elimizdeki kitap, Bahtin’in düşüncelerine giriş niteliğinde bir eser.

Fırat İlim kitabında, Bahtin’in,

Diyalojik kuramını,
Diyalojik bir model olarak Dostoyevski poetikasını,
Dilbilim eleştirisini,
Söylem türleri ve üstdilbilim kuramını,
Tarihsel poetika ve kültürel mücadele,
Folklorik kronotop ve kültürel ayrışma,
Diyalojik mücadele araçları,
Karşı kültür olarak karnaval,
Karnaval ve karnavalesk,
Rabelais ve tarihsel görev,
Halk mizahı ve grotesk gerçekçilik,
Ve nesnel kültür sorunsalı gibi, kavramlarını ayrıntılı bir bakışla serimliyor.

Kitabın, kimilerinin Marksist, kimilerinin de liberal olarak tanımladığı, günümüzün en çok tartışılan entelektüellerinden birinin düşünce dünyasına inmek için yetkin bir kılavuz olduğunu söylemeliyiz.

Künye: Fırat İlim – Bahtin: Diyaloji, Karnaval ve Politika, Ayrıntı Yayınları, felsefe, 224 sayfa

Mihail M. Bahtin – Söylem Türleri ve Başka Yazılar (2016)

SÖYLEM TÜRLERİ VE BAŞKA YAZILAR, Mihail M. Bahtin, çeviren: Okan N. Çiftci, Metis Yayınları, edebiyat inceleme

Dil ve edebiyat alanındaki özgün çalışmalarıyla bildiğimiz Bahtin’in son yazıları. Bildungsroman ve gerçekliğin tarihindeki yeri; romanın tarihsel olarak tiplendirilmesi; dilbilim, filoloji ve beşeri bilimlerde metin meselesi gibi konuların tartışıldığı kitap, düşünürün bazı notlarını da bir araya getiriyor.

Paul Ricoeur – Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi (2012)

Elimizdeki kitap, felsefeci Paul Ricoer’ün “anlatı yorumbilimi”ne odaklandığı ‘Zaman ve Anlatı’nın üçüncü kitabı.

Düşünür, kitabın ilk üç bölümünde, anlatı kuramcılarının kavram, ilke ve yöntemlerini tartışıyor.

Frank Kermode, Roland Barthes, Claude Levi-Straus, Vladimir Propp, Tzvetan Todorov, Algirdas Juilen Greimas ve Mihail M. Bahtin, değerlendirmeye alınan kuramcılardan birkaçı.

Yazar son bölümde de, daha önceki bölümlerde tartıştıklarına, üç romanı çözümleyerek işlerlik kazandırıyor.

Bunlar da, Virginia Woolf’tan ‘Mrs. Dalloway’, Thomas Mann’dan ‘Büyülü Dağ’ ve Marcel Proust’tan ‘Kayıp Zamanın İzinde’ romanları.

Künye: Paul Ricoeur – Kurmaca Anlatıda Zamanın Biçimlenişi: Zaman ve Anlatı 3, çeviren: Mehmet Rifat, Yapı Kredi Yayınları, felsefe, 290 sayfa