Samir Amin – İnsanlar Tarihlerini Kendileri Yazar (2024)

Radikal politik iktisatçı Samir Amin (1931-2018), ardında Marksist yazılardan oluşan değerli bir külliyat bıraktı.

Amin’in iktisattan kültüre uzanan entelektüel yelpazesi takdire şayandı ve verdiği dersler hâlâ önemini koruyor.

Bu kitap, Monthly Review Press tarafından Samir Amin’in yirmi birinci yüzyılda yazdığı en önemli on makalesinin Monthly Review dergisinden derlenerek yayımlanmasıyla oluştu.

Koleksiyonun “Giriş” kısmı, Amin’in arkadaşı ve yoldaşı olan Marksist filozof Aijaz Ahmad tarafından yazıldı ve Amin’in yaşamı ile çığır açan çalışmaları hakkında kapsamlı bir inceleme sunuyor.

Ahmad ayrıca “Devrim mi Çöküş mü?” ve “Çağdaş Emperyalizm” gibi çarpıcı ve zekice yazılmış makaleleri okumak için bağlamsal bir odak noktası sunuyor.

Sermayenin ve burjuva ideolojisinin tüm biçimlerinin verdiği büyük hasarı daha iyi kavramak için birebir.

  • Künye: Samir Amin – İnsanlar Tarihlerini Kendileri Yazar: Kapitalizm, Emperyalizm ve Devrim Üzerine Yazılar, çeviren: Adnan Kahiloğulları, Efil Yayınevi, siyaset, 288 sayfa, 2024

Samir Amin – Liberal Virüs (2016)

 

Yirminci yüzyılın sonunda dünyaya bir illet musallat oldu.

Büyük salgına neden olan bu korkunç virüse “liberal virüs” adı verildi.

Samir Amin, liberal toplum anlayışından liberalizmin ideolojik temellerine ve Amerikan emperyalizminin dünyadaki egemenliğini sağlamlaştırmasına birçok konuyu tartışarak bu virüsün izini sürüyor.

Fikret Başkaya’nın usta işi çevirisiyle.

  • Künye: Samir Amin – Liberal Virüs: Sürekli Savaş ve Dünyanın Amerikanlaştırılması , çeviren: Fikret Başkaya, Yordam Kitap

Samir Amin – Modernite, Demokrasi ve Din (2016)

Dinsel akımlarla modernleşme arasındaki girift ilişkiyi, din ve demokrasi kavramları bağlamında tartışan önemli bir çalışma.

Amin bunun yanı sıra, evrenselci ideallerini bir kenara koyarak kültüralizme geçen burjuva ideolojisinin ikiyüzlülüğünü de gözler önüne seriyor.

  • Künye: Samir Amin – Modernite, Demokrasi ve Din, çeviren: Fikret Başkaya, Uğur Günsür ve Güven Öztürk, Yordam Kitap

Kolektif – Günümüzde Şiddet (2010)

Yılda bir kere yayımlanan Socialist Register, 2009 sayısında şiddet konusuna eğilmişti.

‘Ya Sosyalizm Ya Barbarlık’ alt başlığını taşıyan ‘Günümüzde Şiddet’, bu sayıda yer alan makaleleri bir araya getiriyor.

Makaleler, şiddetin günümüzdeki durumu; Irak işgali üzerinden Amerikan militarizmi ve egemen siyasi yapısı; Amerikan görsel kültüründe şiddet; ırk ayrımı; hapishaneler ve savaş üçgeninde ABD’nin şiddet tarihinden sahneler ve toplumsal cinsiyet bağlamında şiddetin kurbanları gibi şiddetin birbirinden farklı veçhelerini irdeliyor.

Kitaba makaleleriyle katkıda bulunan isimler ise şöyle: Henry Bernstein, Colin Leys, Leo Panitch, Vivek Chibber, Philip Green, Joe Sim, Steve Tombs, Lynne Segal, Barbara Harriss-White, Achin Vanaik, Tania Murray Li, Sofiri Joab-Peterside, Dennis Rodgers, Michael Brie, Samir Amin ve John Berger.

  • Künye: Kolektif – Günümüzde Şiddet, hazırlayan: Leo Panitch ve Colin Leys, çeviren: Umut Haskan, Yordam Kitap, siyaset, 288 sayfa

Samir Amin – Samir Amin Anlatıyor (2019)

Profesör Samir Amin üzerine yazılmış bu kitap, geniş bir okur kitlesine hitap ediyor ve küreselleşme olgusu ile onun “az gelişmiş” denilen ülkelerde neden olduğu duruma dair daha çok şey öğrenmek isteyenler için biçilmiş kaftan.

Kitap, üç kısımdan oluşuyor.

Birinci kısım, Amin’in ailevi kökeni, entelektüel yönelimi ve politik mücadelesini, aynı şekilde Mısır, Mali ve başka bazı ülkelerde ekonomi politikaları oluşturma deneyimini kapsayan bibliyografik notları içeriyor.

Kitabın ikinci kısmı, Samir Amin’in entelektüel yolculuğunu, kapitalizm tahlilinin temellerini, diğer ünlü Üçüncü Dünya iktisatçılarıyla, özellikle de Latin Amerikalı iktisatçılarla yaptığı tartışmaları anlattığı söyleşileri kapsıyor.

Bu bölüm, azgelişmiş ülkelerin (Güney) kalkınması ve kurtuluşuna dair yoğun teorik tartışmalar barındırmasıyla özellikle dikkat çekiyor.

Kitabın üçüncü kısmı ise, Samir Amin’in bazıları burada ilk defa yayımlanan eserlerinden seçilmiş, ekonomik ve politik konulara ilişkin metinlerinden oluşuyor.

Kitabın sonuna eklenen bibliyografya ise, okura Amin’in ele alınan konular ve diğerleri hakkında da olağanüstü entelektüel yaratıcılığının bir panoramasını sunuyor.

  • Künye: Samir Amin – Samir Amin Anlatıyor: Ezilen Halkların, Sömürülen Sınıfların Organik Aydını, hazırlayan: Demba Moussa Dembélé, çeviren: Fikret Başkaya, Yordam Kitap, siyaset, 239 sayfa, 2019

Samir Amin – Küreselleşmiş Değer Yasası (2018)

Yakın zamanda aramızdan ayrılan, önde gelen Marksist düşünürlerden Samir Amin, sosyal adalete Marksist iktisadın penceresinden bakıyor ve Marksizmin bu alandaki güncel ve tarihsel sorunlara getirebileceği çözümler üzerine derinlemesine düşünüyor.

Karl Marx’ın tanımladığı şekliyle “değer yasası”nı, “küreselleşmiş değer yasası” olarak yeniden yorumlayan Amin, bunu, siyasi iktidar ile kapitalist ve kapitalizm öncesi ekonominin sistematik eklemlenme sorununun tahlili bağlamında yapıyor.

Kitapta,

  • Kapitalist üretim tarzında sermaye birikimi,
  • Parasal denge ve faiz oranı teorisi,
  • Artık ürünün kapitalistler ve toprak sahipleri arasında bölüşülmesi ve toprak rantı teorisi,
  • Emperyalist sistemde dünya ölçeğinde birikim, emek gücü fiyatı hiyerarşisi ve emperyalist rant,
  • Ve bunun gibi pek çok ilgi çekici konu tartışılıyor.

Künye: Samir Amin – Küreselleşmiş Değer Yasası: Kıyısı Olmayan Marx, çeviren: Fikret Başkaya, Yordam Kitap, iktisat, 143 sayfa, 2018

 

Samir Amin – Avrupa-Merkezcilik (2018)

Samir Amin sisteminde Avrupa-merkezciliğe getirdiği eleştiriler yoğundur ve Amin’in bu bağlamda yaptığı en önemli katkılardan biri, Marksizmi Avrupa-merkezci bakış açısından koparmasıdır.

Yakın zamanda aramızdan ayrılan Amin’in elimizdeki kitabı ise, hem Avrupa-merkezciliği tarihsel, eleştirel ve kapsamlı bir şekilde tartışması hem de çağdaş dünyaya ilişkin Avrupa-merkezci olmayan bir görüşün dinamiklerini ortaya koymasıyla çok önemli.

Amin burada,

  • Avrupa ve Ortadoğu’da haraççı ideolojinin oluşumunu,
  • Kapitalizm öncesinde dünyanın diğer kültürel alanlarındaki haraççı kültürün yapısını,
  • Avrupa-merkezciliğin güdük evrenselciliğini ve kültürcü içe kapanmayı,
  • Metafiziğin aşılmasını ve dinin yeniden yorumlanmasını,
  • Avrupa-merkezli kültürcülüğün oluşumunu,
  • Var olan kapitalizmin meydan okuması karşısında Marksizmin tavrını,
  • Bölgecilik ve köktencilik arasındaki bağı,
  • Evrensel bir kültür için temel kavramları,
  • Merkantilizmi ve kapitalizme geçiş sürecini,
  • Avrupa-merkezcilik ve ulus kuramı arasındaki ilişkiyi,
  • Çağdaş dünyaya ilişkin Avrupa-merkezli olmayan bir görüşün dinamiklerini,
  • Ve bunun gibi pek çok önemli konuyu tartışıyor.

Künye: Samir Amin – Avrupa-Merkezcilik: Bir İdeolojinin Eleştirisi, çeviren: Mehmet Sert, Yordam Kitap, inceleme, 272 sayfa, 2018

Samir Amin – Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme (2018)

Marksist iktisatçı Samir Amin’in ilk baskısı 1977’de yapılan bu kitabı, emperyalizm çalışmaları alanında bugün bir klasik haline geldi.

Kitap ilk yayınlandığından bugüne, bu alanda yapılacak birçok incelemenin önünü açtı.

Amin burada, emperyalizmin Batı dünyasındaki kökenlerinden, farklı evrelerine ve emperyalizmin üçüncü dünyadaki yansımalarına kadar pek çok konuyu tartışıyor.

Kitapta ele alınan kimi konular şöyle:

  • Kapitalist üretim tarzının tarım üzerinde kurduğu egemenlik ve toprak rantı,
  • Sınıf ittifakları ve kapitalist dünya sisteminin oluşumu,
  • Emperyalizmin farklı evreleri ve bunalımları bağlamında azgelişmişlik olgusu,
  • Uluslararası ticaret ve emperyalizm,
  • Toplumsal yeniden-üretimde eğitimin işlevi,
  • Kapitalist sistemde eğitim, ideoloji ve teknoloji,
  • Kapitalist üretim tarzında işgücü değerinin teorik konumu,
  • Emeğin ücreti ve dünya sistemindeki konumu…

Künye: Samir Amin – Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme, çeviren: Semih Lim, Yordam Kitap, iktisat, 286 sayfa, 2018

Kolektif – Neoliberalizm ve Kriz (2008)

‘Neoliberalizm ve Kriz’e katkıda bulunan yazarlar, kapitalizmi tarihi ve güncel göstergeler üzerinden eleştirel bir gözle değerlendiriyor.

William K. Tabb, Michael Perelman, Dan La Brotz, John Bellamy Foster ve Samir Amin gibi isimlerin katkıda bulunduğu bu nitelikli kitapta,

  • ABD kapitalizminin finansal krizi,
  • 1930’lar ve 1970’lerdeki krizlerin karşılaştırılması,
  • Krizlerin ortaya çıkışının dinamikleri,
  • Borç ve spekülasyon patlaması,
  • Kapitalizmin ekonomik ve çevresel krizleri,
  • Ve Neoliberalizmde sınıf pratiği gibi, okuru, kapitalizm, kapitalizmin krizleri ve neoliberalizm hakkında aydınlatan birçok konu ele alınıyor.

Künye: Kolektif – Neoliberalizm ve Kriz, çeviren: Barış Baysal, Çiğdem Çidamlı, Deniz Şimşek ve Levent Aydeniz, Kalkedon Yayınları, siyaset, 320 sayfa