Etiket: Tarih

Dipesh Chakrabarty – Avrupa’yı Taşralaştırmak (2012)

 

Bengalli tarihçi Dipesh Chakrabarty, ‘Avrupa’yı Taşralaştırmak’ta, Batılı filozof ve düşünürlerin ortaya koydukları fikirlerde, neden Batı dışı halkları görmezden geldiklerini ve buna rağmen, yaşadığı Güney Asya coğrafyasında olduğu gibi, üçüncü dünya sosyal biliminin nasıl olup da Avrupa düşüncesine bu denli derinden bağlı olduğunu araştırıyor.

Geçmişin evrensel Avrupa menşeli fikirlerinin, evrensel bir geçerlilik iddiasında bulunamayacak tikel düşünsel ve tarihsel geleneklerden türetildiğini ortaya koymayı amaçlayan Chakrabarty, Avrupa merkezli bakışı reddetmek yerine, onu eleştirel bir sorguya tabi tutuyor.

  • Künye: Dipesh Chakrabarty – Avrupa’yı Taşralaştırmak: Postkolonyal Düşünce ve Tarihsel Farklılık, çeviren: İlker Cörüt, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 356 sayfa, 2012

Turan Şahin – Osmanlı’nın Çılgın Projeleri (2012)

  • OSMANLI’NIN ÇILGIN PROJELERİ, Turan Şahin, Yitik Hazine Yayınları, tarih, 131 sayfa

 

Turan Şahin, hazır gündemde “çılgın projeler” varken, dönüp Osmanlı’nın tarihine bakmış. Zevkle okunan kitaptan edindiğimiz sonuç malum: kimi zeka ürünü, kimi gülünç onlarca yitik proje… Kitapta, Fransız şehir bilimci Antoine Bouvard’ın Hipodrom ve Galata köprüsü projeleri, Beyazıt Meydan projesi, D’Aronco’nun Dersaadet Ziraat ve Sanayi Sergi-i Umumisi projesi, metro projeleri, tüp geçit projeleri, Marmara-Sapanca-Sakarya kanalı projesi, Süveyş kanalı projesi, Akdeniz kanalı projesi ve Menderes nehrinin ulaşıma açılması projesi gibi, Osmanlı’nın ağırlıklı olarak son dönemlerinde ortaya konmuş planlar anlatılıyor.

Musa Budeiri – Filistin Komünist Partisi (2012)

  • FİLİSTİN KOMÜNİST PARTİSİ, Musa Budeiri, çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, tarih, 350 sayfa

 

Arap siyaset bilimci Musa Budeiri, ‘Filistin Komünist Partisi’nde, 1919-1948 arasında süren kısa varlığında, Arap ve Yahudi işçileri sınıf dayanışması zemininde bir araya getiren FKP’nin kapsamlı bir tarihini sunuyor. Kitap, sömürgeci güç Britanya’ya ek olarak, sömürge yerleşimciliği projesini başlatan Yahudi milliyetçi hareket biçimine bürünmüş bir düşmanla da mücadele eden FKP’nin, benzersiz bir biçimde, Arap ve Yahudi komünistlerin Filistin topraklarında verdiği enternasyonalist mücadeleyi nasıl yürüttüğünü ortaya koyuyor. Kitap, Filistin solunun tarihi ile ilgilenenler için de, kuşkusuz nitelikli bir kaynak.

Michael Cook – Kısa Dünya Tarihi (2012)

  • KISA DÜNYA TARİHİ, Michael Cook, çeviren: Melahat Fındık, Say Yayınları, tarih, 424 sayfa

 

Tarihçi Michael Cook elimizdeki kitabında, insanlık tarihinin genel bir tablosunu, akıcı bir üslupla çiziyor. Tarihi, kronolojik olaylar bütünü olarak aktarmakla yetinmeyen çalışma, tarihi, jeolojik zamanlar, çağlar, coğrafi kıtalar ve dünya çapındaki başlıca kültürler ekseninde inceliyor. Orta Amerika takvimleri, Hint tapınak fahişeleri ve Avusturalya yerlilerinin girift akrabalık ilişkileri gibi ilgi çekici konular barındıran ve tarihi Eski Taş Çağ’ndan 11 Eylül’e kadar izleyen “kompakt” diyebileceğimiz bu çalışma, tarih disiplinini metaryalist ve eleştirel bir yoruma tabi tutmasıyla da dikkat çekiyor diyebiliriz.

Ahmet Demirel – Tek Partinin Yükselişi (2012)

  • TEK PARTİNİN YÜKSELİŞİ, Ahmet Demirel, İletişim Yayınları, tarih, 372 sayfa

 

‘Tek Partinin Yükselişi’, Ahmet Demirel’in 1995’ten bugüne Milli Mücadele ve tek parti dönemlerine ilişkin yazmış olduğu makalelerinden yapılmış bir seçki. Burada yer alan makalelerde, Birinci Meclis’te iktidar ve muhalefet, 1923 seçimleri, Kurtuluş Savaşı sırasında milletvekillerinin savaş sonrası Türkiyesi’ne bakışları, tek parti döneminde seçimler ve milletvekillerinin profilleri, Milli Mücadele ve tek parti dönemlerinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinin Meclis’te temsili, TBMM’de Lozan görüşmeleri, Atatürk döneminde Kemalizm ve 1950 seçimleri gibi, yakın tarihin önemli bir dizi olayı aydınlatılıyor.

Ayşe Hür – Öteki Tarih 1 (2012)

  • ÖTEKİ TARİH 1, Ayşe Hür, Profil Yayınları, tarih, 326 sayfa

 

‘Öteki Tarih 1’de, Ayşe Hür’ün ağırlıklı olarak Taraf ve Agos gazetelerinde yayımlanmış ve Osmanlı tarihini, Abdülmecid’den İttihat ve Terakki’ye uzanan döneme kadar irdeleyen yazılarından oluşuyor. Hür buradaki yazılarında, resmi tarih söylemi dışında, bize doğru diye dayatılan, çarpıtılan, abartılan veya atlananların arkasındaki detayları irdeliyor. Abdülmecid ve Tanzimat dönemi, Kıbrıs’ın İngilizlere verilişi, Kayzer II. Wilhelm’in doğu seyahati, Kürt etnik bilincinin ve Kürt milliyetçiliğinin doğuşu, 31 Mart darbesi, Abdülhamid’in tahttan indirilmesi, Balkan savaşları ve Babıâli Baskını, kitapta ele alınan bazı konular.

Eugene L. Rogan ve Avi Shlaim (der.) – Filistin Uğruna (2012)

  • FİLİSTİN UĞRUNA, derleyen: Eugene L. Rogan ve Avi Shlaim, çeviren: Suna Gülfer Ihlamur-Öner, Küre Yayınları, siyaset, 365 sayfa

 

‘Filistin Uğruna’, Arap, Batılı ve İsrailli bilim insanlarının çeşitli arşiv kaynaklarına dayanarak, Filistin savaşını yeniden yazma çabasının neticesinde ortaya çıkmış. Burada bir araya gelen ve Filistin, İsrail, Mısır, Ürdün, Irak ve Suriye tarihlerine odaklanan makaleler, 1948’i yeni baştan gözden geçiriyor ve böylelikle, günümüzde daha karmaşık hale gelmiş olan Arap-İsrail ilişkilerini, tarafsız bir biçimde kavramaya çalışıyor. Kitabın son sözünü kaleme alan Edward Said de, Arap entelektüellerinin kendi tarihleriyle yüzleşmesi gerekliliği ve meselenin iki tarafına aynı anda bakmanın önemi üzerinde duruyor.

Günay Aslan – Otuz Üç Kurşun (2012)

  • OTUZ ÜÇ KURŞUN, Günay Aslan, Avesta Yayınları, siyaset, 79 sayfa

 

Gazeteci Günay Aslan ‘Otuz Üç Kurşun’da, Van Özalp’taki Sefo deresinde, 28 Temmuz 1943’te, 3. Ordu Komutanı Orgeneral Mustafa Muğlalı’nın kurşuna dizdiği köylülerin hikâyesini, tanıklar ve belgelere dayanarak anlatıyor. Aslan, 33 Kurşun olayına gelmeden önce, Heretel Köyü’nde yirmi köylünün katledilişini, Mustafa Muğlalı ile temsil edilen devletin Kürtlere yaklaşımını, 33 Kurşun olayının meydana geliş şeklini, Muğlalı’nın emri kimden aldığını ve 33 Kurşun olayının mahkeme ve Meclis süreçlerini, dönemin devlet erkânınca yapılmış açıklamalar, basına yansıyanlar ve olayın birebir mağduru insanların tanıklığıyla veriyor.

Rohat Alakom – Xoybûn Örgütü ve Ağrı Ayaklanması (2012)

  • XOYBÛN ÖRGÜTÜ VE AĞRI AYAKLANMASI, Rohat Alakom, Avesta Yayınları, tarih, 116 sayfa

 

Rohat Alakom bu kitabında, modern Kürt milliyetçiliğinin en önemli siyasal yapılanmalarından Xoybûn örgütüne odaklanıyor ve örgütün öncülüğünde gelişen Ağrı ayaklanmasını anlatıyor. 1927 yılında kurulup 1946 yıllarına kadar varlığını sürdüren Xoybûn örgütüne dair Türkiye’de yayımlanan ilk kitaplardan birisi olan çalışma, Xoybûn konusunda ileri sürülmüş bazı yanlış savlara açıklık kazandırdığı kadar, örgütteki kadrolaşma, liderlik ve örgüt içi çekişmeler konusunda da okurlarını aydınlatıyor. Ağrı ayaklanmasının öncesi ve sonrasını da ayrı bir bölümde ele alan Alakom, araştırmasını çok sayıda belgeyle de zenginleştirmiş.

Sean McMeekin – Berlin-Bağdat Demiryolu (2012)

 

 

Sean McMeekin ‘Berlin-Bağdat Demiryolu’nda, 1898-1918 zaman aralığında, dünya hakimiyeti mücadelesini yürüten Almanya ile Osmanlı İmparatorluğu ilişkisini, 1. Dünya Savaşı’nın en önemli duraklarından biri olan Berlin-Bağdat Demiryolu üzerinden izliyor.

Çalışma en çok, Alman İmparatorluğu ile Osmanlı’nın, İngilizlere karşı İstanbul’dan Bağdat’a uzanan mücadelelerinin kapsamlı bir hikâyesini ortaya koymasıyla dikkat çekiyor.

Bilindiği gibi bu kapışmanın merkez üssü, petrol yataklarıyla iştah kabartan Orta Doğu’ydu.

McMeekin, günümüz Türkiye ve Orta Doğu’sunun kaderini değiştiren tarihi dönüm noktalarını saptıyor.

  • Künye: Sean McMeekin – Berlin-Bağdat Demiryolu, çeviren: Azize F. Çakır, Picus Yayınları, tarih, 550 sayfa, 2012