Etiket: Zeynep Dörtok Abacı

Peter Burke – Polimat (2024)

Bilgi bir bütün müdür yoksa bilgiyi dallara ayırıp uzmanlaşmak zorunlu mudur?

Bilginlerin bilginin üretilmesi ve işlenmesindeki konumu nedir ve ne olmalıdır?

Bu kadim soruların ışığında Peter Burke bu kitapta, çok sayıda disiplinde uzman olmanın farklı bir bilgi türü olduğu iddiası ve her bilgi formunun, tarihinin yazılmasını hak ettiği inancıyla bilgi alanları arasındaki ayrışmanın tehlikelerine bir panzehir olarak polimatlığı tekrar hatırlamamız gerektiğini söylüyor.

Sadece basit bir merakın veya genel kültürlü olma hevesinin değil, gerçek bir tecessüsün ve çok sayıda disiplinde derinliğe ulaşmanın ifadesi olan polimatlık, Burke’e göre, müstakil bir tarihe sahip.

Polimat, Batı merkezli bir “çok-yönlü bilginler dökümü”nü sunmanın yanı sıra, bu sıra dışı bilginleri ortaya çıkaran kişisel ve çevresel etkenlere bakıyor.

Burke’ün sunumuyla polimatları neyin harekete geçirdiğini, çok yönlü çalışmaları için gereken zaman ve enerjiyi nasıl bulduklarını, hayatlarını nasıl kazandıklarını görebiliyoruz.

Kitap, polimatlığın sadece göz alıcı yanını göstermekle kalmıyor, polimatların ödemek zorunda kaldıkları, şarlatanlıkla suçlanmaya kadar giden bedeli de aktarıyor; polimatların bilgiye katkısını tartışıyor ve bir hiper-uzmanlaşma çağında bu tür bireylere hiç olmadığı kadar çok ihtiyacımız olduğu tespitiyle sonlanıyor.

  • Künye: Peter Burke – Polimat: Leonardo da Vinci’den Susan Sontag’a Kültür Tarihi, çeviren: Gökhan Yavuz Demir, Islık Yayınları, tarih, 416 sayfa, 2024

Kolektif – Küresel Tarih Düşüncesi (2021)

Yeryüzünün bütün kısımlarının tarihlerinin salt bir koleksiyonu olmanın ötesinde küresel tarih nedir?

Gerçek kozmopolit küresel tarih neye benzeyebilir?

Dünyanın belli kesim ve kültürlerini tarihin dışına çıkarmak ne anlama gelir?

Modern öncesi tarih düşüncesinden günümüzde tarih yazımındaki yeni istikametlere kadar uzanan tam 700 sayfalık bu eşsiz derleme, küresel tarih konusunda temel bir başvuru kaynağı.

Kitapta,

  • Klasik Çin düşüncesi,
  • Japonya’nın erken modern dönemi,
  • Modern öncesi Arap/İslam tarih yazımı,
  • Osmanlı tarih düşüncesi,
  • Erken modern dönemde Amerika,
  • Aydınlanmanın tarih düşüncesinde küreselliğin etkileri,
  • Hegel ve Marx’ın dünya tarih düşüncesi üzerindeki izleri,
  • Eleştirel modernite teorileri,
  • Marksist analiz bağlamında Çin ve Avrupa tarihinin uyumluluğu,
  • Güneydoğu Asya’da modern tarih yazımı,
  • Afrika’da tarih ve tarih düşüncesinin gelişimi,
  • Arap dünyasında modern tarih yazımı,
  • Karşılaştırmalı tarih ve eleştirisi,
  • Kadınlar, toplumsal cinsiyet ve küresel tarih,
  • Ve bunun gibi pek çok ilgi çekici konu ele alınıyor.

Toplamda otuz yazarın katkıda bulunduğu kitap, konuyla ilgilenen her okurun kitaplığında bulunmayı hak ediyor.

  • Künye: Kolektif – Küresel Tarih Düşüncesi, editör: Prasenjit Duara, Viren Murthy ve Andrew Sartori, çeviren: Zeynep Dörtok Abacı, Kasım Akbaş, Gökhan Yavuz Demir, Gülcan Ergün, Öznur Karakaş, Selda Şen, Osman Şişman, Kıvılcım Turanlı, Pelin Tuştaş, Emel Türker, Ertuğrul Uzun, Pelin Yalçınoğlu ve Hatice Yeşildal, Islık Yayınları, tarih, 700 sayfa, 2021

Kolektif – İmparatorluğun Öteki Yüzleri (2020)

Çok güzel bir mikro-tarih çalışması olan ‘İmparatorluğun Öteki Yüzleri’, Osmanlı İmparatorluğu’nda sıradan insanın dünyasına iniyor.

Alanında uzman pek çok ismin katkıda bulunduğu ve yüzyıllarca önceki mahkeme kayıtlarında yapılan derinlikli incelemelere dayanan kitapta,

  • Kostaklanma biçimi olarak at sahipliği,
  • Dokuz canlı Deli Şaban’ın intihar teşebbüsleri,
  • Bursa’da köylülerin adeta baş belası haline gelen Divane Hamza ile imtihanı,
  • Yüzyıl Konya’sında kocalarını öldürtüp evinin zeminine gömen Mâryem Hanım,
  • yüzyılda tüm fertleri hırsızlık yapan bir ailenin düşündürdükleri,
  • Köle Selim’in mağduriyeti,
  • Osmanlı tebaasının bürokrasiyle sınavı,
  • Korsanlara esir düşen Üsküplü Alaeddin’in başından geçenler,
  • Osmanlı klasik dönem Rum cemaatinde seçme ve seçilme pratiği,
  • Şii Nureddin ve İbrahim’in sürgünden dönüş mücadelesi,
  • Bir okul kırma hadisesinin merkez-taşra ilişkileri üzerinden Osmanlı maarifi hakkında düşündürdükleri,
  • Ve şaibeli bir simsarın maceraları gibi ilgi çekici konular yer alıyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Suraiya Faroqhi, Nurcan Abacı, Zeynep Dörtok Abacı, Fırat Yaşa, Cemal Çetin, Saadet Maydaer, Emine Dingeç, Zübeyde Güneş Yağcı, Yasemin Beyazıt, Filiz Yaşar, Özlem Başarır, Faruk Yaslıçimen, İsmail Yaşayanlar ve Buket Kalaycı.

  • Künye: Kolektif – İmparatorluğun Öteki Yüzleri: Toplumsal Hiyerarşi ve Düzen Karşısında Sıradan Hayatlar, derleyen: Fırat Yaşa, Koç Üniversitesi Yayınları, tarih, 320 sayfa, 2020

Melissa Mohr – Küfür Etmenin Kısa Tarihi (2015)

Çaresizlik, öfke, tiksinme, iğrenme ve aşağılanma anlarında, iki dudağın arasından firar eden küfrün kültürel tarihi.

Melissa Mohr Antik Çağ’dan Hıristiyan Ortaçağ’a ve seküler modern dünyaya, küfrün nasıl değişip dönüştüğünü araştırarak, küfürlerin ve küfür etmenin “şanlı tarihi”ni aydınlatmakta.

Bilgilendirici ve çok eğlenceli bir kitap.

  • Künye: Melissa Mohr – Küfür Etmenin Kısa Tarihi, çeviren: Zeynep Dörtok Abacı, Aylak Kitap