Kategori: Anı

Sandra Gregory ve Michael Tierney – Bir Kızınız Olduğunu Unutun (2007)

  • BİR KIZINIZ OLDUĞUNU UNUTUN, Sandra Gregory ve Michael Tierney, çeviren: Zehra Savan, Everest Yayınları, anı, 400 sayfa

 

İngiltere’de doğan Sandra Gregory 25 yaşındayken Tayland’a gitmiş ve burada öğretmen olarak çalışmıştı. Gregory’nin hayatı, 1993 yılında eroin kaçakçılığından hapse girip, 25 yıllık cezasının yedi buçuk yılını cezaevinde geçirmesiyle cehenneme döndü. Gregory anlık bir kararla, 89 gram eroini kaçırmayı kabul etmiş, ardından yakalanmıştı. İşte, Gregory’nin “aileme bu korkunç kararı neden aldığım sorusunun cevabını vermeye çalıştım” dediği ‘Bir Kızınız Olduğunu Unutun’ kitabı, cezaevindeki hayatına dair anılarından oluşuyor. Kitap, yazarın Tayland’dan İngiltere’ye uzanan bu trajik hikâyesinin paralelinde ailesinin yaşadıklarına da yer veriyor.

Kamil Karavelioğlu – Bir Devrim İki Darbe (2007)

  • BİR DEVRİM İKİ DARBE, Kamil Karavelioğlu, Gürer Yayınları, tarih, 391 sayfa

 

Kamil Karavelioğlu’nun ‘Bir Devrim İki Darbe’ isimli bu çalışması, 27 Mayıs 1960, 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbelerinin tarihine odaklanıyor. Karavelioğlu’nun 27 Mayıs’ı devrim olarak nitelemesinin nedenlerinden biri, kendisinin Milli Birlik Komitesi üyesi olması ve 1960’ta DP’ye karşı darbe düzenleyen subayların içinde yer almış olması. Karavelioğlu’nun çalışması, bu üç darbe ekseninde, Türkiye’de yaşanan muazzam siyasî dönüşümleri, trajedileri kendi anılarından hareketle anlatıyor. Karavelioğlu, 27 Mayıs darbesi içinde yer almış bir isim olarak, “Okuyucular benim notlarımda 27 Mayıs 1960’tan sonraki askeri darbelerin şaşkınlığını, çapsızlığını bol bol öğreneceklerdir,” diyor.

Davut Erkan (haz.) Eğinli Said Paşa’nın Hatıratı, 1-2 (2011)

  • EĞİNLİ SAİD PAŞA’NIN HÂTIRÂTI 1-2, hazırlayan: Davut Erkan, Bengi Yayınları, anı, 592 sayfa

 

Eğinli, Büyük ve İngiliz lakaplarıyla anılan Said Paşa, II. Abdülhamid’in ilk Mâbeyn ferikiydi. Kısa süre sonra Mâbeyn müşirliği, Bahriye nâzırlığı ve devamında Ankara, Kastamonu, Halep ve Konya valiliklerinde bulunan Said Paşa, Maraş’ın Zeytun kazasındaki Ermeni olayının teftişi için de görevlendirilmişti. Üç bölümden oluşan bu kitap, Said Paşa’nın anıları yoluyla II. Abdülhamid’in saltanat yıllarını aydınlattığı kadar, Zaytun’daki Ermeni olayı konusunda önemli bir tanıklık sunuyor. Said Paşa’nın hayatıyla başlayan kitap, ardından o dönemdeki Ermeni olayına ve Paşa’nın bizzat kaleme aldığı iki defterden oluşan anılarına yer veriyor.

Samet Ağaoğlu – Arkadaşım Menderes (2011)

  • ARKADAŞIM MENDERES, Samet Ağaoğlu, Yapı Kredi Yayınları, anı, 163 sayfa

 

Samet Ağaoğlu, tanınmış bir siyasetçi olmasının yanı sıra, iyi bir edebiyatçı olarak da biliniyor. Ağaoğlu, 1946 yılında Demokrat Parti’ye katılarak siyasete atılmış ve 1950 ile 1960 arasında Manisa milletvekili olarak Meclis’te yer almıştı. Aynı dönemde,  Adnan Menderes hükümetlerinde çalışma, sanayi ve devlet bakanlığı görevlerinde bulunmuş Ağaoğlu, 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından yargılanarak ömür boyu hapse mahkum edilmişti. Ağaoğlu’nun elimizdeki anıları, birebir yaşadıkları, Adnan Menderes’in kişiliği ve 1950-1960 arasına damgasını vurmuş Demokrat Parti ekseninde, bir dönemin siyasal atmosferini ayrıntılı bir bakışla betimliyor.

Aziz Yalap – Bizim Köyün Papazıdır (2011)

  • BİZİM KÖYÜN PAPAZIDIR, Aziz Yalap, yayına hazırlayan: Antoni Yalap, İletişim Yayınları, anı, 344 sayfa

 

‘Bizim Köyün Papazıdır’, Türkiye’de Süryanı adı ile bilinen Asuri-Keldani halkının hikâyesi. Anıların sahibi Aziz Yalap, uzun yıllar Hakkari’nin Şırnak iline bağlı Uludere ilçesindeki bir Keldani köyünde papazlık yaptı. Buradaki anılar, Türkiye Cumhuriyeti’nin en karışık ve en tatsız dönemlerinden biri olan 1975-85 arasını kapsıyor. Bilindiği gibi bu dönemde, gayrimüslim vatandaşlar hem devlet hem de bölge Kürtleri tarafından ezildiler. İşte Aziz Yalap’ın anıları, gayrimüslim vatandaşların yaşadıklarını kayıt altına aldığı kadar, ülkenin yakın tarihine dair detaylar barındırmasıyla da önemli. Kitabın önsözü, Baskın Oran imzasını taşıyor.

Gülben Dinçmen – Radyolu Yıllar (2007)

  • RADYOLU YILLAR, Gülben Dinçmen, Geniş Kitaplık, anı, 248 sayfa

Gülben Dinçmen, 1965-1998 yılları arasında, otuz yıldan uzun bir süre boyunca TRT’de çalışmış ve Yayın Denetleme Kurulu Başkanlığı yapmış. Dinçmen’in anıları, bir döneme ve bir kuruma içeriden ışık tutacak nitelikte. Radyonun Türkiye’deki serüveni, yayıncılık ilkeleri, siyasal iktidarlar, yönetimler, denetim ve sansür kitaptaki başlıca konular. Dinçmen’in kitabı, anlatılan konular çerçevesinde bir özyaşamöyküsü olarak da düşünülebilir ve kitapta yer alan konular da, böylesi i önemli görevlerde bulunmuş bir ismin deneyimlerine dayanmaları yönüyle ilgiye değer. Bu alanda uzun yıllar görev almış Dinçmen’in çalışması, hem o dönemin siyasi anlayışını yansıtması, hem de radyo gibi bir Türkiye’de bir ilkin geçirdiği aşamaları iyi göstermesi yönüyle önem kazanıyor. Kitap, iletişim fakültesi öğrencilerine olduğu kadar, Türkiye’nin yakın dönemine dair bilgilenmek isteyenlere de hitap edecek nitelikte.

Alâettin Bahçekapılı – Sesleri Bende Kaldı (2007)

  • SESLERİ BENDE KALDI, Alâettin Bahçekapılı, Heyamola Yayınları, anı, 439 sayfa

 

Alâettin Bahçekapılı’nın ‘Sesleri Bende Kaldı’sı, hayatının otuz beş yılı ile TRT’de görev aldığı yirmi yedi yıl boyunca ilişkide bulunduğu düşünürler, sanatçılar, bilim adamları gibi, Türkiye toplumuna etkide bulunmuş simalara dair anılarını barındırıyor. Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz, Hasan İzzettin Dinamo, Haldun Taner, Oktay Arayıcı, Recep Bilginer, Sakıp Sabancı, Vehbi Koç, Rauf Mutluay, Ümit Kaftancıoğlu, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Zeyyat Selimoğlu, Zeki Ömer Defne, Cavit Orhan Tütengil, Sadi Irmak, Abdülbaki Gölpınarlı ve Ümit Doğanay, kırk üç kişinin yer aldığı kitapta öne çıkan isimler.

Liman von Sanders – Türkiye’de Beş Yıl (2007)

 

Liman von Sanders’in ‘Türkiye’de Beş Yıl’ı, daha önce farklı yayınevlerinden çıkmıştı.

Kitaptaki anılar, Sanders’in, Türkiye’de geçirdiği beş yıl süresince, Balkan Savaşları’nın sonlarından, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisine kadarki tanıklığına yer veriyor.

Sanders, bu dönemde, zamanın padişahı Sultan Reşat’ı, sonra Sultan Vahidettin’i, Sadrazam Sait Halim Paşa’yı, Talât Paşa’yı, Enver Paşa’yı yakından tanıma fırsatı bulmuş, bunun yanında, Mustafa Kemal’le cephede silah arkadaşlığı da yapmıştı.

Sanders’in hatıraları, olağanüstü olayların yaşandığı, imparatorluğun hızla çöktüğü o dönemlere dair hâlâ önemini koruyan bir tanıklık.

Ali Birerdinç – Yaz Baba! (2007)

  • YAZ BABA!, Ali Birerdinç, Sosyal Yayınları, anı, 219 sayfa

‘Yaz Baba!’, 1980 yılları öncesi ve sonrasında, Türkiye’nin çalkantılı dönemlerinde muhabirlik yapmış Ali Birerdinç’in anılarından oluşuyor. Muhabirliğe 1976 yılında Dünya gazetesinde başlayan Birerdinç, sırasıyla Günaydın ve Sabah gazetelerinde çalışmış, son olarak da Star’a geçerek, gazetenin Yurt Haberleri Servisini kurmuştu. Birerdinç, bu kitapta daha çok, yaptığı haberlerin izinden giderek anılarını kaleme almış. Kitap bu yönüyle, 12 Eylül darbesi başta olmak üzere, Türkiye’nin yakın tarihine dair önemli ayrıntılar barındırıyor denebilir. Bunun dışında, Birerdinç’in haberlerinin de, özellikle gazetecilik eğitimi alan öğrenciler için de somut örnekler sunduğunu belirtelim.

Mithat Perin – Zindana Tıkılan İktidar (2011)

  • ZİNDANA TIKILAN İKTİDAR, Mithat Perin, Doğan Kitapçılık, anı, 232 sayfa

‘Zindana Tıkılan İktidar’, 27 Mayıs darbesinin mağdurlarından Mithat Perin’in anılarından oluşuyor. Perin, 27 Mayıs sanığı bir milletvekili olarak 16 ay yaşadığı ve beş ay ağır hapse mahkum olarak ayrılıp geriye kalan cezasını çekmek üzere sevk edildiği Kayseri Bölge Cezaevi’yle ilgili anılarını anlatıyor. 27 Mayıs darbesi, halkın seçtiği bir iktidarı hedeflediği kadar, Türkiye’de askeri darbe geleneğini başlatmasıyla da, etkileri daha sonra da devam eden olaylardan. Perin’in bir döneme ışık tutan anılarında, 27 Mayıs’ın askeri darbesinin tohumlarının atılışı, Türkiye’nin NATO’yu uyarması, CHP’nin Demokrat Parti’yi kapattırması, Yassıada duruşmaları, Celal Bayar’ın intihar teşebbüsü, Yassıada’daki hakimler ve savcılar, savunma avukatları ve Menderes ile iki bakanın idam edilişi gibi önemli detaylar yer alıyor.