Kategori: Bilim

Stephen Jay Gould – Fırtınadaki Kirpi (2012)

  • FIRTINADAKİ KİRPİ, Stephen Jay Gould, çeviren: Ebru Kılıç, Versus Kitap, bilim, 324 sayfa

 FIRTINADAKI

Stephen Jay Gould elimizdeki nitelikli çalışmasında, uzmanı olduğu evrim kuramı, jeoloji, biyolojik belirlenimcilik ve sosyobiyoloji gibi alanlarda yazılmış kitaplara odaklanarak konuya dair yürütülen tartışmalara katkıda bulunuyor. Çalışmanın evrimli ilgili ilk bölümünde, Darwinci kuramı şekillendirmeye devam eden görüşleri tartışan Gould, insan doğasına dair başlıca Kartezyen değerlendirmeyi, biyolojik belirlenimcilik kuramını ve bunun siyasi, entelektüel sonuçlarını inceliyor. Gould devamında ise, hayatın olumsallığıyla boğuşmuş dört biyologun, McClintock, Just, Hutchinson ve Thomas’ın hayatını ve eserlerini ele alıyor.

Patricia Fara – Bilim: Dört Bin Yıllık Bir Tarih (2012)

  • BİLİM: DÖRT BİN YILLIK BİR TARİH, Patricia Fara, çeviren: Aysun Babacan, Metis Yayınları, bilim tarihi, 508 sayfa

 

Britanyalı bilim tarihçisi Patricia Fara elimizdeki çalışmasında, bilimi kökenleri, etkileşimleri, çığır açan deneyleri, kurumları ve yasalarıyla değerlendiriyor. Fara’nın kitabını ilgi çekici kılan etkenlerden biri, biliminsanlarını dâhiler olarak tanımlayan anlayışı ve bilimsel iktidarı eleştirel bir perspektifle değerlendirmesi. Bilime damga vurmuş Avrupamerkezci yaklaşımı tartışan ve Çin ile İslam uygarlıklarının bilime katkılarını aydınlatan yazar, bilimin ve toplumun bir arada nasıl değiştiğine bakıyor ve bilimi küresel hale getiren mali çıkarları, imparatorluk hırslarını ve akademik girişimleri gözler önüne seriyor.

Steve Stewart-Williams – Darwin Tanrı ve Yaşamın Anlamı (2012)

  • DARWIN TANRI VE YAŞAMIN ANLAMI, Steve Stewart-Williams, çeviren: İbrahim Hoca, Say Yayınları, inceleme, 391 sayfa

 

Charles Darwin’in doğal seçilim yoluyla evrim kuramı, kimi muhafazakârlar tarafından, insanları Tanrı’dan uzaklaştırıp ateizme sürüklemeyi amaçlayan bir komplo olarak yaftalandı. Evrimci psikoloji alanında ders veren Steve Stewart-Williams’ın bu kitabı da, evrim kuramının Tanrı’nın varlığı, insan doğası ve genel ahlâk anlayışında ne gibi köklü değişiklikler yarattığını araştırıyor. Biyoloji, psikoloji ve felsefe gibi farklı alanlardan yararlanan yazar, evrim kuramının benimsenmesiyle Tanrı inancının beraber gidip gitmeyeceği ve evrimin, ahlaki açıdan neyin doğru, neyin yanlış olduğunu gösterip gösteremeyeceğini tartışıyor.

Jheni Osman – Dünyayı Değiştiren 100 Fikir (2012)

  • DÜNYAYI DEĞİŞTİREN 100 FİKİR, Jheni Osman, çeviren: Orhan Düz, Kolektif Kitap, bilim, 398 sayfa

 

Karmaşık bilimsel konuları, okurları için anlaşılabilir hale getiren bilim muhabiri Jheni Osman ‘Dünyayı Değiştiren 100 Fikir’de, doğal dünyadan teknoloji dünyasına kadar pekçok bilimsel konu ve icadı açıklıyor. Kitapta, dünyanın yaşı, radyokarbon yöntemiyle tarihlendirme, güneş sistemi dışındaki gezegenler, kuantum kuramı, hareket yasaları, radyo dalgaları, türlerin sınıflandırılması, doğal seleksiyon, Mendel kalıtımı, DNA’nın yapısı, antibiyotikler, röntgen cihazı, kök hücreler, klonlama, sıvı kristal ekran (LCD), fiber optik, cep telefonu ve internet gibi hayatı değiştiren çok sayıda kuram ve buluş anlatılıyor.

Robert Winston – Baş Belası İcatlar (2012)

  • BAŞ BELASI İCATLAR, Robert Winston, çeviren: Mihriban Doğan, Say Yayınları, bilim, 552 sayfa

 

Robert Winston ‘Baş Belası İcatlar’da, insan yaratıcılığının negatif yönlerinin nitelikli bir tarihini sunuyor. Günümüz teknolojisinin atası taşları kullanmamızın en az iki milyonluk tarihe dayandığını hatırlatan Winston, keşiflerimizin çoğunda gizil kalan ve teknoloji güçlenip yaygınlaştıkça artan tehdit meselesini, çalışmasının merkezine koyuyor. Kitapta, silahın icat edilişinin kitle imha silahlarını doğuruşu, tarımın icadının sınıflı toplumlar yaratışı, elektronik gelişmelerin özel hayatın ve mahremiyetin sonunu getirişi ve genetik mühendisliğindeki gelişmelerin insan geleceği konusunda yarattığı tehditler işleniyor.

Walter Lewin ve Warren Goldstein – Fizik Aşkına (2012)

  • FİZİK AŞKINA, Walter Lewin ve Warren Goldstein, çeviren: Nedim Çatlı, Metis Yayınları, bilim, 287 sayfa

 

Fizikçi Walter Lewin ile tarih profesörü Warren Goldstein ‘Fizik Aşkına’da, zor anlaşılması ve sıkıcılığıyla ün yapmış fiziğin pek çok konusunu anlaşılabilir bir üslupla okurlarına sunuyor. Uzun yıllar Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) ders vermiş Lewin, fiziği kuramsal olmaktan çok uygulama yönüyle anlatmasıyla büyük beğeni toplamış. Lewin, atom çekirdeği, uzayın derinlikleri, belirsizlikler, yıldızlar, hareket halinde cisimler, dış uzaydan gelen X ışınları, enerjinin korunumu, elektrik, kozmik felaketler, nötron yıldızları, kara delikler ve manyetizmanın gizemleri gibi konuları, keyifli bir tarzda anlatıyor.

Douwe Draaisma – Aklın Çıkmazları (2012)

  • AKLIN ÇIKMAZLARI, Douwe Draaisma, çeviren: Erhun Yücesoy, Yapı Kredi Yayınları, bilim, 354 sayfa

 

Douwe Draaisma ‘Aklın Çıkmazları’nda, beyin üzerine yapılan araştırmaların derli toplu bir tarihçesini sunuyor; okurunu, bu gizemli dünyanın bilinmeyenlerini keşfetmeye davet ediyor. Draaisma ilginç ayrıntılarla zenginleştirdiği kitabında, Bonnet sendromu, Parkinson hastalığı, Gage matrisi, Broca alanı, Jackson epilepsisi, Korsakov sendromu, Gilles de la Tourette sendromu, Alzheimer hastalığı, Brodmann alanları, Clerembault sendromu, Capgras sendromu ve  Asperger sendromu gibi, aklı ilgilendiren birçok “hastalık” veya “sendrom”u açıklarken, okurlarını da, bu tanımların doğdukları atmosfer hakkında aydınlatıyor.

Alâeddin Şenel (ed.) – 50 Soruda Bilim ve Bilimsel Yöntem (2012)

  • 50 SORUDA BİLİM VE BİLİMSEL YÖNTEM, editör: Alâeddin Şenel, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, bilim, 218 sayfa

 

Birçok bilim insanının katkıda bulunduğu ’50 Soruda Bilim ve Bilimsel Yöntem’, bilgi edinmenin bilimsel yöntemlerinden doğa bilimlerinin nasıl sınıflandırılabileceğine kadar, bilim ve bilimsel yöntem alanına giren pek çok soruyu yanıtlıyor. Korkut Boratav, Alâeddin Şenel, Ender Helvacıoğlu, E. Zeynep Güler, Ender Helvacıoğlu ve Yaman Örs gibi isimlerin konuya dair yanıtlarını barındıran kitapta bilgibilim, yöntembilim ve araştırma teknikleri; bilim ile matematik ve istatistik ilişkisi; çağdaş bilimlerin doğuşunun tarihçesi, doğa bilimleri, sosyal bilimler ve bilim-din-ideoloji ilişkileri gibi konular aydınlatılıyor.

Barbara Strauch – Yetişkin Beyninin Sırları (2012)

  • YETİŞKİN BEYNİNİN SIRLARI, Barbara Strauch, çeviren: Sinem Gül, Varlık Yayınları, bilim, 247 sayfa

 

Barbara Strauch ‘Yetişkin Beynin Sırları’nda, insanın orta yaş zihninin ilginç yeteneklerini anlatıyor. Beyin tarayıcıları gibi yeni araçlar, genetik analiz ve daha gelişkin uzun süreli çalışmaların bulgularından yararlanan Strauch, orta yaşta beynin doruk noktasında olduğunu belirtiyor. Kitabın ilk iki bölümünde yazar, beynin orta yaşa hazırlanması ve orta yaş beyninin kendine has yönlerini, yani orta yaş beyninin iç işleyişini ele alıyor. Yazar son bölümde de, hareket etmek, düşünceyi besleyen yiyecekler ve beyin jimnastiği gibi, bu dönemde beynin korunması ve yaşlılık dönemine hazırlanmasıyla ilgili önerilerde bulunuyor.

Fredrik Colting, resimleyen: Marja Nyberg – Acelesi Olanlar İçin 99 İcat (2012)

  • ACELESİ OLANLAR İÇİN 99 İCAT, Fredrik Colting, resimleyen: Marja Nyberg, çeviren: Aslı Kurtsoy Hısım, Say Yayınları, bilim, 100 sayfa

 

“790 bin yıl önce (hey gidi!), homo erektus demirle çakmak taşını birbirine vura vura ateş yakmayı başardı.” Fredrik Colting’in yazdığı, Marja Nyberg’in resimlediği elimizdeki kitap, ateşin nasıl icat edildiğini böyle anlatıyor. Adında da belirtildiği gibi kitap, dünya tarihinin en önemli 99 icadını, her birini tek sayfaya sığdırarak mizahi bir üslupla anlatıyor. Ok ve yay, dil, tekerlek, şemsiye, abaküs, dondurma, fırın, para, internet, matbaa, Google, sabır küpü, bebek bezi ve İngiliz anahtarı, bu icatlardan birkaçı. Kitabın, okurlarına bilgi vermesinin yanı sıra, makul mizah dozajıyla da onları cezbedeceğini söyleyebiliriz.