Kolektif – Gelecek Nasıl Gelecek (2022)

‘Gelecek Nasıl Gelecek’, gelecekte bizi bekleyen bilimsel gelişmeler üzerine harika bir derleme.

Alanında uzman isimler burada demografi, doğal kaynaklar, internet, tıp, genetik, ulaşım, iklim değişikliği, mühendislik, enerji, uzayda yaşam ve zamanda yolculuk gibi konulardaki öngörülerini paylaşıyor.

Ünlü fizikçi Jim Al-Khalili’nin hazırladığı çalışma, bir nevi zaman makinesi olarak da okunabilir.

Kendi kendini tamir eden bisikletlere, yoldan elektrik üreten sürücüsüz otomobillere, hava şartlarına göre kendini ayarlayan giysilere hazır mısınız?

İlaçlarınızın sizin DNA’nıza özel tasarlandığı bir dünya mı, yoksa yaşanabilir bir uzay mı sizi heyecanlandırır?

Yapay zekânın bizden tüm işlerimizi devraldığı bir dünyaya ne dersiniz?

‘Gelecek Nasıl Gelecek’te, alanında söz sahibi uzmanlar önden gidip keşfe çıkarak insanlığın hayli olası yarınına ışık tutuyor.

Kuantum bilgisayarları ve sentetik biyoloji gibi dudak uçuklatan teknolojilerden, iklim değişikliği ve enerji sorunu gibi hassas konulara uzanıyor; sürücüsüz araçların kaza anında kimin hayatını kurtarmaya programlanacağı ya da tedavisi imkânsız bir hastalığa yakalanma riskinizi öğrenmek isteyip istememe gibi ikilemleri sorgulatıyor; totaliter “Büyük Birader” yerine trilyonlarca dijital “küçük birader” tarafından izlenmek bizi ürkütmeli mi gibi politik sorulara dair öngörülerde bulunuyorlar.

Her şeyin internete bağlandığı bir gelecekte su ısıtıcınızın hack’lenmesiyle evinizin “kontrolünü kaybetmek” gibi tuhaf riskleri anlatıyor, “kıyameti yaşamış” bir dünyada nasıl hayatta kalıp uygarlığı baştan inşa edebileceğimizle ilgili sorulara ufkumuzu genişletecek cevaplar veriyorlar.

Gelecek dendiğinde bilimkurgunun ötesini merak edenler için, devrim yaratacak atılımların şablonları bu zihin açıcı gelecek kılavuzunda.

  • Künye: Kolektif – Gelecek Nasıl Gelecek: Bilim, Geleceğimiz Hakkında Ne Biliyor?, hazırlayan: Jim Al-Khalili, çeviren: Tevfik Uyar, Domingo Kitap, bilim, 240 sayfa, 2022

Paul Davies – Tanrı ve Yeni Fizik (2014)

Yirminci yüzyılın büyük bilimsel devrimlerinden sonra, Tanrı’nın yeri nedir?

Paul Davies burada, inançlarının yeni fizikle uyumlu olduğunu iddia edenler ile bunun tersini savunanların tezlerini masaya yatırıyor.

Bazı insanlar boşuna yorulmasın diye baştan belirtelim: Davies bilimin Tanrı’ya ulaşmada dinden daha güvenli bir yol sunduğunu düşünüyor.

  • Künye: Paul Davies – Tanrı ve Yeni Fizik, çeviren: Barış Gönülşen, Alfa Yayınları

Richard Holmes – Merak Çağı (2017)

Romantizm bilime mesafeli mi?

Bu kitabın yazarı Richard Holmes, bu sorunun yanıtının her zaman “Evet” olmadığını düşünenlerden.

En azından Merak Çağı adlı bu kitabın ele aldığı, 18. yüzyıl sonundaki İngiltere’de…

Holmes kitabını, Kaptan James Cook’un gemisiyle dünyanın çevresini ilk kez dolaştığı 1768 tarihli yolculuğu ile Charles Darwin’in bilim dünyasında adeta devrimle sonuçlanacak Beagle ile Galapagos adalarına yaptığı 1831 tarihli yolculuğu arasındaki dönemle çerçeveliyor.

Bu dönemi, bilimde romantik bir ufuk açan bir süreç olarak tanımlayıp ele alan Holmes, söz konusu zaman aralığındaki romantik bilimsel girişimlerin kapsamlı bir analizini yapmakta.

Balon yolculuğundan keşiflere ve hayalet avcılığına kadar pek çok ilginç olayın, bu analizde karşımıza çıktığını belirtelim.

Oylumlu oluşuyla da dikkat çeken çalışma, merakın bilime nasıl bir ivme kazandırdığını ve bir zamanlar bilimin sadece uzmanların değil, bizzat toplumun gündemini ne denli meşgul ettiğini görmek için iyi bir fırsat.

  • Künye: Richard Holmes – Merak Çağı, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, bilim, 697 sayfa

Çiğdem Can – Kolay, Kısa, Keyifli Bilim (2008)

Çiğdem Can’ın ‘Kolay, Kısa, Keyifli Bilim’ isimli bu çalışması, bilim tarihinde önemli icatlara ve buluşlara imza atmış aktörleri, oldukça basit bir dil ve eğlenceli bir üslupla anlatıyor.

Kitap bu yönüyle, hem tekdüze anlatımlardan sıkılmış çocuklar hem de yetişkinler için keyifli bir okuma vaat etmekte.

Can’ın “bilimsel bilgileri şakalaştırmadan, şakalanabilecek kısımlarını da bilimselleştirmeden” şeklinde tanımladığı çalışması, bilim adamlarını, yaşadıkları dönemi baz alarak, kronolojik bir sıralamayla veriyor.

Kitap, bu bilim insanlarının başarılarını anlatırken, bir taraftan da bilim tarihinin serüvenini de özetlemesiyle ilgi çekiyor.

  • Künye: Çiğdem Can – Kolay, Kısa, Keyifli Bilim, Carpe Diem Yayınları, bilim, 188 sayfa

Alan Barnard – Sosyal Antropoloji ve İnsanın Kökeni (2013)

Alan Barnard ‘Sosyal Antoropoloji ve İnsanın Kökeni’nde, sosyal ya da kültürel antropolojiden gelen fikirleri, atalarımızın kültürel ve sosyal yaşamına dair soruların yanıtlarına uyguluyor.

Kitabına, yüksek primatlar, insansı fosiller ve taş aletler gibi insanın kökeni konusundaki araştırmaların temel öğelerini ele alarak başlayan Barnard, ilerleyen bölümlerde de beyin boyutu ile grup boyutu arasındaki ilişkiyi, avcı-toplayıcı gruplarının göç ve yerleşim örüntüleri hakkında sosyal antropolojiden gelen verileri, sosyal antropolojinin dilin kökeni, toplumsal ritüeller, simgecilik ve mitolojiye dair yorumunu tartışıyor.

  • Künye: Alan Barnard – Sosyal Antropoloji ve İnsanın Kökeni, çeviren: Mehmet Doğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, antropoloji, 224 sayfa, 2013

Ioan James – Büyük Matematikçiler (2013)

 

‘Büyük Matematikçiler’, 18. ve 19. yüzyıllar ile 20. yüzyılın ilk yıllarında doğmuş kimi büyük matematikçilerin hayat hikâyelerini, teknik ayrıntılara boğmadan okurlarına sunuyor.

Matematiğe düşünceleri ve eğitmenlikleri ile katkıda bulunmuş altmış ismi barındıran ve bu matematikçilerin başarılarından ziyade, ilgi çekici yaşam öykülerini merkeze alan kitap, özellikle matematiğin yıllar içinde hangi toplumsal koşullarda geliştiğini ortaya koymasıyla dikkat çekiyor.

Leonhard Euler, Pierre-Simon Laplace, Joseph Fourier, Jean Victor Poncelet, Georg Cantor ve John von Neumann, kitapta karşımıza çıkan matematikçilerden birkaçı.

  • Künye: Ioan James – Büyük Matematikçiler, çeviren: Cumhur Öztürk, İş Kültür Yayınları, bilim, 611 sayfa, 2013

Maria Rosa Antognazza – Leibniz (2013)

  • LEIBNIZ, Maria Rosa Antognazza, çeviren: Orhan Düz, İş Kültür Yayınları, biyografi, 611 sayfa

 LEIBNIZ

Maria Rosa Antognazza elimizdeki dikkat çekici çalışmasında, matematik, metafizik ve mantık alanlarında önemli düşünceler geliştirmiş Alman filozof Gottfried Wilhelm Leibniz’in kapsamlı bir biyografisini sunuyor. Leibniz’in çocukluk dönemi, eğitim yılları, aile çevresi, üniversite yılları ve Leipzig, Nürnberg, Frankfurt ve Mainz’deki hayatının ayrıntılı bir şekilde ele alındığı kitapta, Leibniz’in bugünkü hesap makinesinin atası sayılan Calculus’u icat etme süreci ve devamındaki gelişmeler ile düşünürün metafizik, etik, teoloji, hukuk bilimi, siyaset, mantık ve matematik alanlarındaki çalışmaları da anlatılıyor.

Richard Phillips Feynman – “Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman” (2013)

  • “EMİNİM ŞAKA YAPIYORSUNUZ BAY FEYNMAN”, Richard Phillips Feynman, çeviren: Tuncay İncesu, Alfa Yayınları, bilim, 346 sayfa

 ???????????????????????

Nobel Ödüllü fizikçi Richard Phillips Feynman, 20. yüzyılda büyük hız kazanan bilimsel ilerlemenin en özgün karakterlerinden biri. Feynman bu kitabında, bilim dünyasındaki çalışmalarının yanı sıra, hayatının belli dönemlerinde yaşadığı sıra dışı olayları okurlarıyla paylaşıyor. Kitabın ilgi çekici tarafı, Feynman’ın yetkin mizah anlayışı. Yazar burada, iyi saklandığı söylenen nükleer sırların bulunduğu kasalara nasıl ulaştığı, kuantum fiziğinin gizemleri, bir Yunanlıyla kumar hakkındaki konuşmaları, bongo davuluyla baleye eşlik edişi ve barda kadınlara içki ısmarlamanın kendince püf noktaları gibi anekdotlar paylaşıyor.

Marcus Crown – Büyük Patlamanın Işığı (2013)

  • BÜYÜK PATLAMANIN IŞIĞI, Marcus Crown, çeviren: Başak Çiğdem Çevrim, Alfa Yayınları, bilim, 232 sayfa

 BUYUK PATLAMA

Marcus Crown elimizdeki popüler bilim kitabında, Büyük Patlamadan arda kalan ısının izini sürüyor, bilim dünyasında bununla ilgili yapılmış çalışmalar ile NASA’nın, ateştopu ışınımı üzerine çalışmak için Dünya yakınındaki bir yörüngeye yerleştirdiği COBE uydusunun araştırmalarını anlatıyor. Kitabına, Büyük Patlamayı, onun bilim dünyasınca keşfediliş sürecini anlatarak başlayan Crown, Hubble teleskobunun evrenin ana bileşenleri olan galaksileri tanımlamayı başarmasını, ateştopu ışınımının uzun araştırmalar sonucunda bulunmasını ve COBE uydusuna göre galaksi oluşumu ve evrenin yapısı gibi ilgi çekici konuları ele alıyor.

Alan Sokal ve Jean Bricmont – Son Moda Saçmalar (2012)

  • SON MODA SAÇMALAR, Alan Sokal ve Jean Bricmont, çeviren: Barış Gönülşen, Alfa Yayınları, bilim, 416 sayfa

 SON

Fizik profesörü Alan Sokal ile fizikçi Jean Bricmont’un ‘Son Moda Saçmalar’ı, postmodern düşünce ve onun önemli temsilcileriyle giriştiği hesaplaşmayla, zamanında tartışma yaratmıştı. Her şey, Sokal’ın çağdaş postmodern kuramcıların anlaşılması imkânsız dilini alaya aldığı bir makaleyi, saygın kültür çalışmaları dergisi Social Text’te yayınlamasıyla başlamıştı. Sokal’ın Bricmont’la kaleme aldığı kitap ise tartışmayı daha üst boyutlara taşıyarak, Lacan, Baudrillard, Virilio, Kristeva, Deleuze ve Guattari gibi postmodern kuramcıların matematik ve fizik başta olmak üzere, bilimsel kavramları istismar ettiklerini savunuyor.