Kategori: Mektup

Mehmet Akif Ersoy – Mehmet Akif’in Mektupları (2009)

Yusuf Turan Günaydın’ın hazırladığı ‘Mehmet Âkif’in Mektupları’, şairin çeşitli dergi, kitap ve gazetelerde yayımlanmış mektupları ile döneminin önde gelen isimlerine yazdığı mektupları bir araya getiriyor.

Bu mektuplar, yakın tarih için önemli birer kaynak olmalarının yanı sıra, Türkiye edebiyatının bu özgün isminin duygusal, edebi ve düşünsel dünyasına dair önemli ipuçları barındırmalarıyla da ilgi çekiyor.

Kitapta Âkif’in, ailesine gönderdiği mektupların yanı sıra, Eşref Edib, Mahir İz, Şerif Muhiddin Targan, Kuşçubaşı Eşref Sencer, Fuat Şemsi İnan, Rizeli Taşçıoğlu Süleyman Efendi, Şefik Kolaylı, Hacı Hafız Ömer Aköz, Hafız Âsım Şakir Gören, Prenses Emine Abbas gibi isimlere gönderdiği mektuplar da yer alıyor.

  • Künye: Mehmet Akif Ersoy – Mehmet Akif’in Mektupları, hazırlayan: Yusuf Turan Günaydın, Ebabil Yayınları, mektup, 153 sayfa

J. Rendel Harris ve Helen B. Harris – Ermeni Mektupları (2009)

İki yazarlı ‘Ermeni Mektupları’, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Anadolu’da, Türklerce Ermenilere yönelik şiddet hareketlerini gözlemleyen 37 mektubu bir araya getiriyor.

Rendel Harris ve eşi Helen Harris, 1896-1897 yılları arasında tanık oldukları şiddet hareketlerini, bu şiddetin kendilerinde uyandırdığı ruhsal, ahlâki ve maddi tepkileri, İngiltere’deki yakınlarına rapor ederler.

Daha sonra mektuplar, İngiliz bir yayınevi tarafından kitaplaştırılacak ve Avrupa’nın dikkatini, Ermenilerin yaşadıkları mağduriyete yöneltecekti.

Osmanlı’nın son döneminde olup bitenlere dair önemli ayrıntılar sunan mektuplar, birer tarihi belge niteliğinde.

  • Künye: J. Rendel Harris ve Helen B. Harris – Ermeni Mektupları, çeviren: Ömer Öztürk, Yaba Yayınları, mektup, 160 sayfa

Emin Türk Eliçin – Bir Dönemin Belge Mektupları (2008)

Asiye Özdemir Eliçin tarafından hazırlanan ‘Bir Dönemin Belge Mektupları’, Cumhuriyet döneminin tarih felsefesi uzmanı ve çevirmen Emin Türk Eliçin’e 1927-1965 yılları arasında gelen mektupları bir araya getiriyor.

Eliçin, düşünceleri için yargılanmış, fikirleri yüzünden iktidarlarca hedef alınmış aydınlardan biriydi. Hatta kendisi, düşüncelerinden dolayı yargılanmak üzere mahkemeye çıkacağı gün hayata veda etmişti. İşte bu kitapta toparlanan mektuplar en çok, büyük zorluklar ve imkânsızlıklarla karşı karşıya gelmelerine rağmen, idealist duruşlarından ve fikirlerinden taviz vermeyen bir kuşağın yaşadıklarının belgesi niteliğinde.

  • Künye: Emin Türk Eliçin – Bir Dönemin Belge Mektupları, hazırlayan: Asiye Özdemir Eliçin, Evrensel Yayınları, mektup, 279 sayfa

Vincent Van Gogh – Theo’ya Mektuplar (2017)

“Daha sonra bir parça kuru ekmek ve bir bardak bira ile kahvaltı ettim. Böylesine bir kahvaltıyı Dickens canlarına kıymak üzere olan insanlara salık verir, onları daha bir süre niyetlerinden vazgeçirir diye.”

Böyle yazıyor, resim sanatının en ünlü ustalarından Vincent Van Gogh’un, Paris’te bir galeri yöneticisi olan kardeşi Theo’ya yazdığı 18 Ağustos 1877 tarihli mektubunda.

Azra Erhat’ın derlediği ve Türkçeye kazandırdığı bu mektuplar, ilk olarak 1969 yılında, Yankı Yayınları’nca basılmıştı.

Van Gogh’un kardeşiyle paylaştığı bu mektuplar, Van Gogh’un kardeşine duyduğu sıcak, hesapsız sevgiyi gözler önüne serdiği gibi, Van Gogh’un ruh dünyasına dair bilinmeyenleri gün yüzüne çıkarıyor, O’nun sanat anlayışını aydınlatıyor ve Van Gogh’un başta Gauguin olmak üzere çağdaşı ressamlarla yakın ilişkilerine ışık tutuyor.

  • Künye: Vincent Van Gogh – Theo’ya Mektuplar, çeviren: Azra Erhat, Remzi Kitabevi, mektup, 136 sayfa, 2017

Ali Çetinkaya – Sürgün Mektupları (2014)

Son Meclis-i Mebusan’da milletvekilliği yapmış Ali Çetinkaya’nın Malta’da sürgünde bulunduğu bir buçuk yıl boyunca eşi Mefharet Hanım’a yazdığı mektuplar.

Kitap, Çetinkaya’nın tevkif ve sürgün yıllarının öncesi ve sonrası kadar, Malta sürgünlerinin gündelik hayatı ve yaşadıkları hakkında da aydınlatıcı bilgiler barındırıyor.

  • Künye: Ali Çetinkaya – Sürgün Mektupları, hazırlayan: Oktay Şimşek, İş Kültür Yayınları

Ali Fethi Okyar – İki Gözüm Galibem (2014)

1919 yılında İngilizlerin, Meclis-i Mebusan’da İstanbul milletvekili olan Ali Fethi Okyar’ı Malta’ya sürgüne göndermelerinden sonra, Okyar’ın bu esaretinin başından itibaren eşi Galibe Hanıma’a gönderdiği sevgi dolu mektuplar.

Mektuplar, Malta sürgünlerinin yaşamına, gündelik hayatına, düşünce ve kaygılarına dair önemli bilgiler de barındırıyor.

  • Künye: Ali Fethi Okyar – İki Gözüm Galibem, İş Kültür Yayınları

Andrey Platonov – Birbirimiz İçin Yaşayacağız (2018)

Andrey Platonov hayranları bu kitabı kaçırmasın.

Zira Platonov’un 1920-1950 yılları arasında kaleme aldığı mektupları, bu gizemli yazar hakkında birçok önemli detay sunmalarıyla önemli.

Bir mektubunda, “Sana duyduğum özlem bizi birbirimizden ayıran günlerle birlikte büyüyor.” diyen Platonov burada,

  • Eşine duyduğu sonu gelmez aşkını,
  • Komünizm karşıtı, sakıncalı biri gibi algılanması sonucunda edebiyat dünyasından dışlanmasının kendisinde yarattığı etkiyi,
  • Hayatı boyunca yaşadığı büyük maddi sıkıntılar nedeniyle birbirinden farklı şehirlerde çalışmakla geçen hayatını,
  • Hapishane yıllarının kendisi üzerinde yarattığı ve izleri ölene dek sürecek büyük tahribatı,
  • Ve çok sevdiği oğlunu kaybetmenin ardında bıraktığı unutulamaz acıyı görüyoruz.

Platonov’un mektupları, her ne kadar trajik ve dışlanmış bir dehanın derin kederini yansıtsa da, aynı zamanda ümit etmekten, yaşama ısrarından, çabalamaktan, sevmekten ve aşktan taviz vermeyen ince bir insanın dünyasına bizi konut etmeleriyle önemli.

  • Künye: Andrey Platonov – Birbirimiz İçin Yaşayacağız, çeviren: Erdem Erinç, Metis Yayınları, mektup, 264 sayfa, 2018

Namık Tarancı – Sevdamıza Prangalar Vurulmaz (2014)

1992’de öldürülen, Gerçek dergisi Diyarbakır temsilcisi Namık Tarancı’nın şiir ve mektupları, bu kitapta.

Kitap, bir şiirinde “işkenceci nakışçılar / gergef işlerdi ilmik ilmik / cop kırardı avuçlarımız / bitap düşerdi zavallılar” diyen Tarancı’nın hayatını, gazeteciliğini, kişiliğini ele alan, cinayetine dair şüpheleri irdeleyen bir yazı eşliğinde sunuluyor.

  • Künye: Namık Tarancı – Sevdamıza Prangalar Vurulmaz, Evrensel Yayınları

Nâzım Hikmet ve Semiha Berksoy – Nâzım Hikmet ve “Tosca”sı Semiha Berksoy (2008)

‘Nâzım Hikmet ve “Tosca”sı Semiha Berksoy’, Dünya şairi Nâzım Hikmet’in Semiha Berksoy’la mektuplaşmalarını okura sunuyor.

Semiha Berksoy, Nâzım Hikmet’le, ünlü ‘Kafatası’ piyesinin sahne hazırlıkları esnasında tanışmıştı.

O zaman Muhsin Ertuğrul’un ‘Tiyatro Mektebi’nde öğrenci olan Berksoy, şiirleri ve Darülbedayi’de oynanan oyunlarıyla Nâzım Hikmet’ten etkilenir.

Nâzım Hikmet’in ‘Kafatası’ndaki “Çiçekçi Kız” rolü için Berksoy’a şiir okutması, iki sanatçı arasında uzun yıllar süren bir arkadaşlığın ve dostluğun başlangıcı olur.

Bu kitap, sanat aşkıyla başlayan bu arkadaşlığın ve dostluğun belgeleri olan mektupları bir araya getirmesiyle dikkat çekiyor.

Nâzım Hikmet’in mektupları, şairin cezaevi yıllarına ve o dönem çalışmalarına dair ayrıntılar barındırırken; Semiha Berksoy’un mektupları da, kariyerindeki gelişimi, hedeflerini ve sevinçlerini anlatıyor.

  • Künye: Nâzım Hikmet ve Semiha Berksoy – Nâzım Hikmet ve “Tosca”sı Semiha Berksoy, Yapı Kredi Yayınları, mektup, 163 sayfa

Simon Garfield – Mektup (2014)

E-posta çağında, büyülü iletişim araçlarından olan mektupların kıymeti üzerine kafa yormak iyi fikir.

Keyifli ayrıntılar eşliğinde, MS 3. yüzyılda yaşamış bir yatılı okul öğrencisinin mektubundan başlayarak Cicero, Napolyon, Jane Austen, Oscar Wilde ve Virgina Woolf gibi isimlerin ilginç mektup deneyimlerine doğru yol alalım.

  • Künye: Simon Garfield – Mektup, çeviren: Zeynep Yeşiltuna, Domingo Kitap