Sanat Tarihi – Sayfa 11

Zerrin İren Boynudelik – Bu Resim Ne Anlatıyor?: Mitoloji (2017)

Batı resim tarihinde mitolojinin işlenişi, özellikle Rönesans döneminde doruğa ulaşmış, bu ilgi daha sonra da devam etmişti.

Dolayısıyla bu dönem ve sonrasında yapılmış şaheserleri daha iyi anlamak için arkalarındaki mitolojik öyküleri bilmek elzem.

İşte bu pratik ve güzel kitap da, tam da böylesi bir işlev üstleniyor.

Zerrin İren Boynudelik, Rönesans ve sonrası dönemlerde ortaya konmuş resimleri örnek olarak alıyor ve burada işlenen mitolojik öyküler ekseninde sanatçı, sanatçının üslubu ve yaşadığı dönemin özellikleri konularında ilgi çekici bilgiler sunuyor.

Avrupa resminde mitoloji konulu resimlerle ilgili bir girişle açılan kitap,

Olympos Dağı’nın on iki tanrısı,
Zincirlenmiş Prometheus,
Zeus’un aşkları,
Yüz gözlü dev Argos,
Kıskanç Hera,
Lafazan Hermes,
Kibirli dokumacı Arakhne ve Athena,
İffetli Artemis ve Kallisto,
Kaybetmeyi hazmedemeyen Apollon ve yetenekli Marsyas,
Güzel Aphrodite, çirkin Hephaistos ve kavgacı Ares,
Altınların çekiciliğine kapılan Atalante,
En zor işleri başaran kahraman Herakles,
Tanrıların habercisi, kurnaz, iş bilir, dilbaz Hermes,
Ve asmanın, üzümün ve şarabın Tanrısı Dionysos gibi mitolojik öykülerin Batı resim sanatındaki izlerinin peşine düşmekte.

Tanrı ve Tanrıçalar hakkında kısa bilgiler ile mitolojik karakterlerin sembollerine dair açıklamalar barındıran kitabı, sanata ve sanat tarihine meraklı tüm okurlara öneriyoruz.

Künye: Zerrin İren Boynudelik – Bu Resim Ne Anlatıyor?: Mitoloji, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, sanat, 230 sayfa

Yves Stavridès – Sanat Tacirleri: Daniel Wildenstein (2008)

‘Sanat Tacirleri: Daniel Wildenstein’, ağırlıklı olarak tablo taciri olan bir ailenin 82 yaşındaki üyesi Daniel Wildenstein’la yapılmış söyleşilerden oluşuyor.

Resim sanatının yaklaşık altı yüz yıllık geleneği üzerine kurulan ve bir milyarlık mal stoku bulunduğu iddia edilen Wildenstein Inc., Daniel’in büyükbabası Nathan Wildenstein çabalarıyla bir sanat alım-satım imparatorluğu haline geldi.

Daniel dışında, aileye dair bilinenler, her zaman sır olarak kaldı.

Çünkü Wildenstein’lar, işlerine ve özel hayatlarına dair hiçbir söyleşiye katılmamış ve kendilerine yöneltilen eleştiriler karşısında sessiz kalmıştı.

Daniel, dedesi Nathan’dan itibaren, ailesinin 1905’ten bu yana süregelen sessizliğini ilk kez, L’Express dergisine verdiği bir söyleşiyle bozmuştu.

Bu kitap ise, otuz seans süren bu uzun söyleşinin kısaltılmış halinden oluşuyor.

Künye: Yves Stavridès – Sanat Tacirleri: Daniel Wildenstein, çeviren: Kaya Özsezgin, Rh + Sanart Yayınları, sanat, 245 sayfa

Sibel Almelek İşman – 20. Yüzyıl Batı Resim Sanatında Aşk Olgusu (2008)

Sibel Almelek İşman, örnek resimlerle zenginleştirdiği bu incelemesinde, Rönesans’tan 19. yüzyılın sonuna kadar resim sanatçılarının aşka yaklaşımlarına bakmakta.

Yazar, kitabının ilk bölümünde, 20. yüzyıl Avrupa’sında genel kültür ve sanat ortamına dair bilgiler verdikten sonra, Avrupa sanatında aşk konulu resimleri anlatıyor.

Bu başlık altında, tarihsel bir sıra gözeterek sanat akımlarına yer veren İşman,

Art Nouveau,

Dışavurumculuk,

Kübizm,

Metafizik resim,

Dada,

Gerçeküstücülük,

Art Deco,

Ve Paris Okulu’ndan ressamların, aşk konusunu işledikleri resimlerine odaklanıyor. Çalışmasının son bölümünde, aynı tema üzerinden Amerikan resmi de inceleniyor.

Künye: Sibel Almelek İşman – 20. Yüzyıl Batı Resim Sanatında Aşk Olgusu, Arion Yayınevi, inceleme, 152 sayfa

Michael Norton – Hollanda Altın Çağı’nda Sanat ve Ticaret (2014)

HOLLANDA ALTIN ÇAĞI’NDA SANAT VE TİCARET, Michael Norton, çeviren: Taciser Ulaş Belge, İletişim Yayınları, sanat, 205 sayfa

Michael Norton nitelikli çalışmasında, 17. yüzyıl Avrupa’sının en kentleşmiş toplumu olan Hollanda’daki ekonomik, toplumsal ve sanatsal gelişmeleri araştırıyor. Bu yüzyılda, Hollanda’da yılda 70 bin resim yapıldığını ve 110 bin parça kumaş dokunduğunu söyleyen Norton, Hollanda resminin tarihsel özelliklerini; Hollanda ekonomisi ve Hollanda toplumunun özgünlüklerini; sanatçıların kökeni, nasıl bir eğitim gördükleri, sanatsal üretimlerini nasıl örgütledikleri ve böylece geçimlerini nasıl sağladıklarını; ticari gelişmelerin bir yansıması olarak ortaya çıkan sanatçı himaye kültürünü, sanat pazarını ve koleksiyonculuğu irdeliyor.

Nilüfer Öndin – Rönesans Düşüncesi ve Resim Sanatı (2016)

RÖNESANS DÜŞÜNCESİ VE RESİM SANATI, Nilüfer Öndin, Hayalperest Kitap

Rönesans yıllarının çok renkliliğini düşünce yapısı ve resim sanatı bağlamında ele alan sağlam bir çalışma. Öndin, Rönesans döneminde Medici gibi ailelerin sanata katkılarından Rönesans’ın Osmanlı’ya etkilerine ve o dönemde ortaya çıkan Floransa, Venedik ve Roma ekollerinin dikkat çeken sanatçılarına, pek çok konuyu aydınlatıyor.

Metin And – Minyatürlerle Osmanlı-İslam Mitologyası (2007)

MİNYATÜRLERLE OSMANLI-İSLAM MİTOLOGYASI, Metin And, Yapı Kredi Yayınları, sanat, 487 sayfa

Metin And’ın ‘Minyatürlerle Osmanlı-İslam Mitologyası’ isimli bu çalışmasının ilk baskısı 1998 yılında yapılmıştı. 60 yıldır Osmanlı tasvir sanatının minyatür dalıyla ilgilenen And’ın konuyla ilgili olarak şu ana kadar on kadar kitabı yayınlandı. And bu çalışmasında, Osmanlı tasvir sanatında dinî konularla ilgili kitaplar için yapılmış minyatürleri, Osmanlı, İslam ve mitoloji çerçevesinden inceliyor. And, kutsal sular, evrenin yaratılışı, ilk insan, mahşer ve ahiret, şeytanlar, cinler, melekler, burçlar ve gezegenler gibi dinî ve mitolojik konuları tasvir eden minyatürler üzerinden, Osmanlı İmparatorluğu ile İslam’ı kapsayan bir kültürel arkeoloji denemesine girişiyor.

Patrizia Castelli – Rönesans Estetiği (2013)

RÖNESANS ESTETİĞİ, Patrizia Castelli, çeviren: Durdu Kundakçı, Dost Kitabevi, sanat, 237 sayfa

Ortaçağ ve Rönesans kültür tarihi alanında bir uzman olan Patrizia Castelli eldeki çalışmasında, Rönesans’ın estetik ideallerini detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. Castelli, Rönesans sanatında sıklıkla karşılaşılan “ışık”, “mimesis”, “ékphrasis”, “ölçü” ve “oran” kavramlarını; Rönesans zamanındaki yeni estetik yaklaşımlarla Antik estetik arasındaki ilişki ve gerilimleri; Rönesans döneminde Yeni-Platonculuğun sunduğu sanatsal ve toplumsal savın bileşenlerini; Rönesans’ın figüratif ve simgesel evreninde Eros ve Venüs çiftinin yerini; Giordano Bruno’nun eserlerinde tanrı ve insan imgelerinin gelişimini ele alıyor.

Stephen Farthing – Sanatın Tüm Öyküsü (2013)

SANATIN TÜM ÖYKÜSÜ, editör: Stephen Farthing, çeviren: Gizem Aldoğan ve Firdevs Candil Çulcu, Hayalperest Kitap, sanat, 576 sayfa

Kapsamı, görsel zenginliği ve rahat anlaşılabilir üslubuyla öne çıkan elimizdeki çalışma, sanatı tarih öncesinden günümüze kadar takip ediyor. Kitapta, ilkel kaya ve mağara resimlerinden Mezopotamya sanatına, Roma sanatından erken dönem İslam sanatına, Rönesans sanatından erken modern dönem Afrika sanatına, Maniyerizm’den Barok’a, Rokoko’dan Neoklasizm’e ve Romantizm’e, Kuzey Amerika yerli sanatından Empresyonizm çağına, Primitivizm’den Art Nouveau’ya, fotoğraf sanatından Bauhaus’a, modern heykel sanatından Pop Art’a, Minimalizm’e ve video sanatına kadar, sanat tarihini baştan sona kat eden pek çok konu ele alınıyor.

Geraldine A. Johnson – Rönesans Sanatı (2013)

Oxford Üniversitesi’nde sanat tarihi dersleri veren Geraldine A. Johnson, Rönesans sanatı ve Barok sanat üzerine yaptığı çalışmalarla biliniyor.

Johnson, bu alandan edindiği tecrübeleriyle kaleme aldığı elimizdeki kitabında, Rönesans sanatını önemli isimleri ve karakteristik özellikleriyle, ayrıca dönemin bir panoramasını da çizerek okurlarına tanıtıyor.

Johnson, bir yandan Leonardo da Vinci, Albrecht Dürer, Hans Holbein ve Michelangelo gibi dönemin önemli sanatçılarının eserlerini kapsamlı bir yoruma tabi tutarken, öte yandan o dönemin dünyasında bu yapıtların nasıl algılandığı ve kabul gördüğüyle ilgili özgün analizler de sunuyor.

Rönesans sanatına tarihsel, toplumsal, ekonomik ve kültürel arkaplanından hareketle bakan yazar, dönemin ünlü isim ve eserleri kadar Avrupa’nın farklı bölgelerinden daha az bilinen örnekleri de masaya yatırıyor, bunları birbirleriyle karşılaştırıyor.

Dönemin eser, sanatçı, teknik veya üslup gibi yönlerinin yanı sıra Rönesans sanatının “gözden kaçan” yönlerini de dikkate alarak o zamanın gündelik nesnelerine neden ve nasıl sorularıyla yaklaşıyor.

Konu hakkında kaçırılmaması gereken bir yapıt.

Künye: Geraldine A. Johnson – Rönesans Sanatı, çeviren: Füsun Demir, Dost Kitabevi, sanat tarihi, 174 sayfa

Werner Müller – Mimarlık Atlası, Cilt 1 – 2 (2012)

MİMARLIK ATLASI, Werner Müller, çizelgeler: Gunther Vogel, çizimler: Inge Szász-Jacobi ve István Szász, çeviren: Doğan Tuna, Yapı Endüstri Merkezi (YEM) Yayınları, mimari, 2 cilt, 572 sayfa

Kapsamı ve görsel zenginliğiyle dikkat çeken ‘Mimarlık Atlası’, mimarlık tarihini Mezopotamya’nın tapınak mimarisinden günümüzün modern mimarisine uzanarak ele alıyor. Çalışmanın ilk cildi, Avrupa ve Önasya bölgesinin yapı-mimarlık tarihini, Mezopotamya’nın yüksek uygarlıklarından başlayarak Erken Hıristiyanlık mimarisine kadar izliyor. Kitabın ikinci cildi ise, Romanesk’ten günümüze kadar olan yapı-mimarlık tarihini kapsıyor. Ele aldığı dönemleri coğrafi haritalar, zaman çizelgeleri ve çizimlerden oluşan materyaller eşliğinde irdeleyen çalışma, sanat ve mimarlık tarihinde derinleşmek isteyen okur için iyi bir fırsat.