Kolektif – Doğa ve Evrim (2023)

Biyolojik evrim ya da kısaca adlandırıldığı şekliyle evrim, yeryüzündeki canlıların belli mekanizmalar dâhilinde değişip dönüşmeleri olgusunu ifade eder.

Bu içeriğiyle evrim, bir kuram değil bir olgudur.

Bu olgu tarihin çok erken dönemlerinden bu yana farklı düşünürler tarafından gözlemlenmiş, anlamlandırılmaya çalışıldı.

Evrim olgusunu yönlendiren başlıca mekanizmalardan birisi olan doğal seçilimin Charles Darwin tarafından ortaya konulması, bu düşünsel hattın önemli aşamalarından biridir.

Ancak evrimi anlama ve anlamlandırma yolundaki çaba orada başlamaz, çok daha gerilere uzanır.

Bu derleme Anaksimandros ve Epikuros’tan başlayan, El Câhız ve İbn Tufeyl’den geçen, Machiavelli, Humboldt ve Nietzsche’ye uğrayan, Subhi Edhem’i ve W.D. Hamilton’u kapsayarak Peter Singer’a uzanan bir çizgide, evrim düşüncesine yapılmış katkılardan bir seçki sunuyor.

  • Künye: Kolektif – Doğa ve Evrim, editör: Cemal Bâli Akal ve Ozan Erözden, Zoe Kitap, inceleme, 282 sayfa, 2023

Sargun A. Tont – Odunluk Günlükleri (2021)

‘Odunluk Günlükleri’, doğa tarihi ve edebiyatı üzerine aydınlatıcı bir çalışma.

Türkiye’de oşinografi alanında önemli çalışmalara imza atmış Sargun Tont, okurunu evrim tarihinde keyifli bir yolculuğa çıkarıyor.

Tont’un bir söyleşi dışında ilk kez görücüye çıkan yazılarından oluşan kitabın içinde bol bol Thoreau, Humboldt, Wordsworth ve elbette Darwin yer alıyor.

Kitap aynı zamanda yazarın kendi yaşam öyküsüne de ışık tutuyor.

  • Künye: Sargun A. Tont – Odunluk Günlükleri: Darwin ve Doğa Üzerine Yeni Denemeler, Kor Kitap, bilim, 64 sayfa, 2021

Andrea Wulf – Doğanın Keşfi: Alexander von Humboldt’un Yeni Dünyası (2017)

Charles Darwin’i de derinden etkilemiş Alman doğa bilimci ve kâşif Alexander von Humboldt için kapsamlı, zengin bir biyografi.

Kitapta,

  • von Humbolt’un doğduğu çevre,
  • Eğitim yılları,
  • Botanik ve coğrafya alanındaki çalışmaları,
  • Çok sayıda keşfe imza attığı Güney Amerika yolculuğu,
  • Ve Casiquiare Kanalı’nı keşfedişi gibi birçok konu ele alınıyor.

Charles Darwin, Thomas Jefferson, Simon Bolivar, Henry David Thoreau ve John Muir gibi isimlerin von Humbolt’tan nasıl etkilendiklerinin de irdelendiği kitapta, von Humbolt’un Amerika, Venezuela ve Rusya seyahatlerine ait haritalar da bulunuyor.

Kitap, böylesi büyük bir bilim insanının hayatına daha yakından bakmak, ayrıca kendisinin çığır açan bilimsel çalışmalarına vakıf olmak açısından kaçırılmayacak bir fırsat.

  • Künye: Andrea Wulf – Doğanın Keşfi: Alexander von Humboldt’un Yeni Dünyası, çeviren: Emrullah Ataseven, Ayrıntı Yayınları, biyografi, 560 sayfa