Etiket: Anı

Gioconda Belli – Tenimdeki Ülke Nikaragua (2007)

  • TENİMDEKİ ÜLKE NİKARAGUA, Gioconda Belli, çeviren: Beril Eyüboğlu, Metis Yayınları, anı, 410 sayfa

‘Portakal Ağacında Oturan Kadın’ ve ‘Seni Sevebilmek Nikaragua’, Gioconda Belli’nin daha önce Türkçe’ye çevrilmiş kitapları. Yazarın ‘Aşk ve Savaş Anıları’ alt başlıklı bu kitabıysa, kırk beş yıllık diktatörlüğü yıkan 1979’daki Nikaragua devrimine dair anılarından oluşuyor. Varlıklı bir ailenin kızı olan şair Belli, ülkesindeki adaletsizliğe isyan ederek, Nikaragua’da on iki yıl sürecek devrimi sağlayacak olan Sandinistlere katılmıştı. Yazdığı şiirlerle ödüller kazanmış ve daha önce yayımlanmış romanları da bulunan Belli’nin bu kitabı, kendisinin Nikaragua’nın o dönemlerinde yaşadığı olayları ve tabi aynı zamanda aşklarını, okuyucuyla paylaşıyor.

H. Nedim Şahhüseyinoğlu – Bozuk Düzende Yaşam (2007)

  • BOZUK DÜZENDE YAŞAM, H. Nedim Şahhüseyinoğlu, Berfin Yayınları, anı, 352 sayfa

H. Nedim Şahhüseyinoğlu köy enstitülerinden bir öğretmen. Şahhüseyinoğlu, hayat deneyimini, “Şehirde ‘Kuyruklu Kürt’ diye alay edilen bir çocukken, toplumun aydınlanmasının neferlerinden biri olmuşum.” şeklinde özetliyor. Kendisi uzun yıllar, sol politikada çaba sarf etmiş, örgütlenme-sendikacılık alanında çalışmalarda bulunmuş bir isim. Dolayısıyla onun anılarından oluşan elimizdeki kitap, Türkiye’nin çalkantılı yakın dönemine, sol siyasetten bir muhalifin gözünden bakmasıyla dikkate değer. Şahhüseyinoğlu’nun anılarında çocukluk yılları, köy enstitüleriyle tanışma, öğretmenlik yılları, sendikal mücadele, örgütlenme çalışmaları, kitap yasakları, düşünce suçları, Sivas Katliamı, sansür ve Kahramanmaraş Katliamı gibi çok sayıda ayrıntı yer alıyor. Kitap, Türkiye’nin yakın tarihiyle ve özellikle de Türkiye’deki sol siyasetin geçirdiği aşamalar ve deneyimlerle ilgilenenlere önerilir.

Selçuk Polat – 78: Sokak Özgür Fakat Kanlıydı (2011)

  • 78: SOKAK ÖZGÜR FAKAT KANLIYDI, Selçuk Polat, Apollon Yayıncılık, anı, 368 sayfa

Selçuk Polat, 68 kuşağından bir isim. Neredeyse 68’in tüm işgal ve boykotlarında ve anti-faşist eylemlerinde bulunan Polat, THKP-C’nin kuruluşunda da yer aldı. Elimizdeki kitap ise, Polat’ın bu döneme dair anılarından hareketle, 1974 affıyla cezaevlerinden çıkan 68’lilerin 78 kuşağını ortaya çıkarması sürecini anlatıyor. Kendisi de 1972-74 dönemini cezaevinde geçiren Polat, hapishaneden çıktıktan sonra devrimci hareketin örgütlenmesine girişmişti. Bu girişim, daha sonra büyük bedeller ödeyecek olan 78 kuşağının yaratılmasıyla sonuçlandı. Kitap, bu sürecin ayrıntılarının yanı sıra, sol örgütlerdeki çelişkiler ve ayrışmaları da işliyor.

Erdil K. Akay – Korutürk’lü Yıllarım (2007)

  • KORUTÜRK’LÜ YILLARIM, Erdil K. Akay, Erko Yayıncılık, anı, 204 sayfa

Hariciye kökenli Erdil K. Akay, 7 Ekim 1976 ile 30 Haziran 1980 yılları arasında,  Cumhurbaşkanı Fahri S. Korutürk’ün ve Cumhurbaşkanı vekili İhsan Sabri Çağlayangil’in özel kalem müdürlüğünü yapmıştı. Yazarın ‘Korutürk’lü Yıllarım’ isimli bu kitabı da, kendisinin o döneme, Korutürk’e, eşine ve çevresindekilere dair anılarından oluşuyor. 12 Eylül darbesinden önce Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmiş Korutürk, kuşkusuz Türkiye tarihinde önemli bir isim. Bu önemli aktörün dönemine ilişkin ‘içerden’ bir bakışla kaleme alınan kitap, yazarının yaklaşık elli yıllık bürokratlık hizmeti düşünüldüğünde, Türkiye’nin hariciye tarihine dair kaynak bir çalışma olması yönüyle de önerilir.

Friedrich Seidel – Sultanın Zindanında (2010)

  • SULTANIN ZİNDANINDA, Friedrich Seidel, çeviren: Türkis Noyan, Kitap Yayınevi, anı, 129 sayfa

Friedrich Seidel ‘Sultanın Zindanında’, 1591’de Osmanlı İmparatorluğu’na elçi olarak gönderilen M. Salomon Haussdorff ile maiyetindekilerin karşılaştıkları olayları anlatıyor. Kutsal-Roma Germen İmparatoru II. Rudolf’un gönderdiği elçi Friedrich von Kreckwitz’in maiyetinde, eczacı olarak yer alan Seidel’in Osmanlı’ya dair izlenimleri, pek olumlu değil. Ziyaretin, kuşkusuz en kötü yanlarından biri, III. Murad’ın, Avusturya Osmanlı’ya savaş açınca, heyet üyelerini zindana attırması. Yazar burada, 500-600 kadar tutuklunun hapsedildiğini ve heyetteki kişilerin de altı ay boyunca ikişerli halde burada birbirine zincirlendiğini belirtiyor.

İlham Süheyl Aygül – Beyaz Yakalının Seyir Defteri (2010)

  • BEYAZ YAKALININ SEYİR DEFTERİ, İlham Süheyl Aygül, Fastbook Yayınları, anı, 120 sayfa

İlham Süheyl Aygül ‘Beyaz Yakalının Seyir Defteri’nde, iş yaşamının kendine has yönlerine dair tanıklığını okurlarıyla paylaşıyor. Kitap, çeşitli pozisyonlarda görev almış beyaz yakalı bir insan kaynakları danışmanının; yapılan çok sayıda iş toplantısına, iş görüşmelerine, başarı hikâyelerine ve hayal kırıklıklarına dair analizlerini barındırıyor. Yazarın “çaylaklık” olarak tanımladığı kariyer öncesi süreçle başlayan kitap, devamında, iş dünyasının farklı veçhelerine uzanarak, her dönemin kendine özgü fırsat ve tehditlerini okurlarına sunuyor. Kitap, bilhassa iş dünyasına yeni adım atmış gençler için öneriler sunmasıyla dikkate değer.

Juan Guzman – Pinochet’i Deviren Adam (2006)

  • PINOCHET’İ DEVİREN ADAM, Juan Guzman, çeviren: Orkun Yeltepe, Karakutu Yayınları, otobiyografi, 160 sayfa

Juan Guzman, darbeci Pinochet zamanında, Santiago İstinaf Mahkemesi’ne atanan bir yargıç. Bu kitap, kendisinin otobiyografisi olmasını yanında, Pinochet yönetimine dair önemli bir tanıklık olması yönüyle ayrıca değerli. Guzman, Pinochet’yi deviren adam olarak biliniyor. Zira, demokrasinin tekrar Şili’ye gelmesinin ardından, kendisini kayıp ailelerin soruşturmasını yürütmeye adar ve Pinochet’nin yargılandığı davada Guzman, gösterdiği adalet anlayışı ile Pinochet’ye en büyük darbeyi indiren kişi olarak tarihe geçer. Elimizdeki kitap, her şeyden önce, Şili ve Pinochet’den hareketle, dünyanın neresinde olursa olsun darbelerin ve darbecilerin, kendi halklarına ne kadar zarar verdiklerini ortaya koymasıyla önemli. Kitabın özgün yönlerinden bir diğeri de, babasının görevi nedeniyle otuzlu yaşlarına kadar çok sayıda ülke gezen Guzman’ın, bu süre içinde tanıdığı ünlü isimlere dair anılarıdır diyebiliriz.

Orhan Karaveli – Görgü Tanığı (2010)

  • GÖRGÜ TANIĞI, Orhan Karaveli, Doğan Kitapçılık, anı, 188 sayfa

Duayen gazetecilerden Orhan Karaveli ‘Görgü Tanığı’ adlı elimizdeki kitabında, altmış yıllık meslek yaşamında tanıklık ettiği olayları anlatıyor. Yeni İstanbul, Milliyet, Vatan ve Cumhuriyet gazeteleri ile çeşitli dergilerde uzun yıllar yazan Karaveli, Türkiye basınına verdiği hizmetler nedeniyle 2004’te Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü’ne değer görülmüştü. Karaveli kitabında, ilk yazısının yayımlandığı 1937 yılından günümüze uzanarak, Türkiye’de nelerin değiştiğini ve nelerin hep aynı kaldığını ortaya koyuyor. Kitabın bu yönüyle, Türkiye’nin yakın tarihini ve bugününü anlamak isteyenler için iyi bir fırsat olduğunu söyleyebiliriz.

Evrim Alataş – Biz Bu Dağın Çiçeğiydik (2010)

  • BİZ BU DAĞIN ÇİÇEĞİYDİK…, Evrim Alataş, İletişim Yayınları, deneme, 355 sayfa

‘Biz Bu Dağın Çiçeğiydik…’, bu yılın başlarında aramızdan ayrılan gazeteci-yazar Evrim Alataş’ın Birikim, Esmer, Amargi, Radikal İki, BirGün ve Taraf’ta yayımlanmış yazılarını bir araya getiriyor. İlk bölüm, Alataş’ın Kürtler, solcular, feministler üzerine kaleme aldığı yazılarından oluşuyor. İkinci bölümde, yazarın güncel konular üzerine kaleme aldığı yazılar; üçüncü bölümde ise çocukluğunun geçtiği köye dair tanıklıkları yer alıyor. Alataş’ın hayatında önemli bir yer tutan Diyarbakır’a dair yazılara da, kitapta ayrı bir bölüm olarak yer verilmiş. Fotoğraflarla da zenginleştirilen çalışma, Alataş’ın iki mülakatını da okurlarına sunuyor.

Avlonyalı Ekrem Bey – Osmanlı Arnavutluk’undan Anılar (2006)

  • OSMANLI ARNAVUTLUK’UNDAN ANILAR, Avlonyalı Ekrem Bey, çeviren: Atilla Dirim, İletişim Yayınları, anı, 323 sayfa

Avlonyalı Ekrem Bey’in anıları, 1885-1912 zaman aralığında geçiyor. Dolayısıyla bu anılar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son otuz yılına tanıklık ediyor. Avlonyalı ailesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun yüzyıllar boyunca Arnavutluk’taki egemenliğini sürdürmek için işbirliği yaptığı ailelerden biri. 19. yüzyılda bir isyanın başını çekmiş olmalarına rağmen, İmparatorluğun çöküşüne kadar hem yerel hükümranlığını sürdürmüş hem de Osmanlı’ya yönetici kadrolar vermeye devam etmişti. Bilindiği gibi, Osmanlı’da 1903-1908 yılları arasında sadrazamlık yapan Mehmet Ferit Paşa da bir Avlonyalı’ydı. Avlonya ailesinin önemli bir ismi olan Ekrem Bey’in bu anıları da, Osmanlı’nın Balkanlar’da ve özellikle de Arnavutluk’taki geleneksel egemenlik sisteminin nasıl işlediğini ve nasıl çöktüğünü tasvir ediyor. Anılar, Osmanlı’nın son dönemine ışık tutmalarıyla, önemli bir tarihi belge niteliğinde.