Diogenes ve Antisthenes – Kinik Felsefe Fragmanları (2020)

Antisthenes, Sokrates’in en parlak öğrencilerinden biriydi.

Ve aynı zamanda, Kinik felsefenin kurucusu olduğu düşünülüyor.

Diogenes ise, Antisthenes’in öğrencisiydi ve kendisini, Kinik felsefenin en ünlü filozofu olarak biliyoruz.

İşte bu kitap, bu iki düşünürün fikirlerini en yalın haliyle okurlara sunuyor.

Antisthenes ve Diogenes’in hiçbir eseri günümüze ulaşmadı.

Yaşamları ve düşüncelerini maalesef ikincil kaynaklar sayesinde biliyoruz.

Eldeki kitap da, konuyla ilgili antik anlatıları sunmasıyla büyük öneme haiz.

  • Künye: Diogenes ve Antisthenes – Kinik Felsefe Fragmanları, çeviren: C. Cengiz Çevik, İş Kültür Yayınları, 224 sayfa, felsefe, 2020

Kolektif – Yurttaşlık ve Demokrasi (2020)

Demokrasinin ön koşulu, yurttaşları eşitlikçi bir düzlemde bir araya getirmektir.

Fakat bu iki kavram arasında düşündüğümüzden çok daha çetrefilli bir ilişki vardır.

Özellikle bugün karşı karşıya kaldığımız toplumsal, ekonomik ve siyasi sorunlara demokrasi içerisinde bir yanıt bulunmadığı gibi, yurttaşlık kavramı da önemini yitirerek gündelik yaşamın tikel bir sosyalliğe dönüşüyor ve neticede de etnik gerilimler yeniden artıyor.

İşte farklı yazarların katkıda bulunduğu bu derleme de, yurttaşlık ve demokrasi arasındaki zorlu ilişkiyi çok yönlü bir bakışla tartışıyor.

Çalışma, hem bugünün neoliberal demokratik toplumlarını daha iyi kavramak hem de geleceğe dönük normatif bir bakış açısı edinmek açısından çok iyi fırsat.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Armağan Öztürk, Doğancan Özsel, Elif Gazioğlu Terzi, A. Özgür Gürsoy, Efe Baştürk, Bartosz Płotka, İsmet Parlak, Mehmet M. Basmacı, Kemal Bakır, Zafer Yılmaz, C. Cengiz Çevik ve Thomas Aquinas.

  • Künye: Kolektif – Yurttaşlık ve Demokrasi, derleyen: Armağan Öztürk ve Doğancan Özsel, Nika Yayınevi, siyaset, 344 sayfa, 2020

Herakleitos – Fragmanlar (2020)

İnsanın karakterinin onun kaderi olduğunu söylemiş Herakleitos’un fragmanları, felsefe tarihinin en ünlü metinlerinden biridir.

Şimdi bu fragmanlar, bir kez daha, bu sefer Cengiz Çevik’in usta işi çevirisiyle Türkçeye kazandırıldı.

Herakleitos’tan günümüze çok az fragman kalsa da, bu fragmanlar düşünce tarihinde çok önemli yere sahip.

Fragmanlar, bugün de hem bütün olarak hem de teker teker tartışılmaya ve yorumlanmaya devam ediliyor.

Gizemli, karmaşık, karanlık, kapalı, bazen de beklenmedik şekilde açık bu fragmanlar, çağlar boyunca güçlerinden hiçbir şey kaybetmedi.

  • Künye: Herakleitos – Fragmanlar, çeviren: C. Cengiz Çevik, İş Kültür Yayınları, felsefe, 136 sayfa, 2020

Nicolaus Copernicus – Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine (2010)

‘Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine’ ile Ptolemaeus’un dünya merkezli modeline karşı güneş merkezli yeni bir model koyan Nicolaus Copernicus, bu yönüyle modern astronominin kurucusu olarak kabul ediliyor.

Aristoteles’in dünyanın devinimsiz olduğu ve evrenin merkezinde bulunduğu düşüncesi ve bu düşünceyi referans alan Ptolemaeus’un fikirleri, Copernicus’un elimizdeki eserinin yayımlandığı 1543’e kadar kilise tarafından savunuluyordu.

Copernicus ise, bunun aksine, sabit yıldızlar kümesinin merkezinde sabit duran bir güneş olduğunu ve gezegenlerin, aynı ekliptikte güneşin etrafında sabit hızla döndüğünü ortaya koymuştu.

  • Künye: Nicolaus Copernicus – Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine, çeviren: C. Cengiz Çevik, İş Kültür Yayınları, astronomi, 529 sayfa

C. Cengiz Çevik – Roma’da Siyaset ve Felsefe (2019)

Roma’da önceleri yabancı ve tehlikeli görülen felsefe zamanla imparatorluğun siyasi şartlarıyla nasıl uyumlu hale geldi?

Cengiz Çevik’in bu özenli incelemesi, özellikle Roma’nın Cumhuriyet döneminde (İÖ 509-İÖ 27), siyaset ve felsefe ilişkisinin nasıl şekillendiğini çarpıcı bir biçimde ortaya koyuyor.

Çevik kitabına, Pythagorasçı öğretinin Roma’daki etkilerine dair rivayetler ile felsefeye karşı siyasî nitelikli ilk olumsuz tepkilerle başlıyor.

Kitabın devamında ise,

  • Scipio Çevresi’nde felsefenin siyasî açıdan nasıl kabul edildiği,
  • Siyasetçi ve filozof etkileşiminin gelişimi ve örnekleri,
  • Cicero’nun siyaset ile felsefeyi nasıl uzlaştırdığı,
  • Roma’da felsefenin siyasî ideallerle birlikte nasıl dönüştüğü,
  • Felsefenin siyasî figürleri nasıl dönüştürdüğü,
  • Ve bunun gibi ilgi çekici konular irdeleniyor.

Çevik’in çalışması, Roma’nın felsefi gelenekle ilişkisinin nasıl dönüştüğüne yakından bakmak isteyenler için çok önemli bir kaynak.

  • Künye: C. Cengiz Çevik – Roma’da Siyaset ve Felsefe, İthaki Yayınları, felsefe, 240 sayfa, 2019

C. Cengiz Çevik – Cicero’nun Devlet’i: De Re Publica Yazıları (2017)

Latin edebiyatını ve felsefesini derinden etkilemiş düşünür ve siyasetçi Cicero’nun ‘Devlet’i için, Platon’un ‘Devlet’inin tamamlayıcısı demek yanlış olmaz.

Düşünür orijinal adıyla De Re Publica olan kitabında, Platon’un tanımladığı “ideal devlet”i Roma İmparatorluğu bağlamında tartışıyor.

İşte, Latinceden yaptığı nitelikli çevirileriyle bildiğimiz Cengiz Çevik’in elimizdeki çalışması, Cicero’nun siyaset felsefesini ayrıntılı bir bakışla tartışıyor.

Çevik buradaki dört makalesiyle, Cicero’nun De Re Publica’sını merkeze alarak,

  • Cicero’nun Roma İmparatorluğu’nun tarihsel gelişimini nasıl izlediğini,
  • İdeal devlet teorisini,
  • Ve düşünürün devlete dair kavramsallaştırmasının kendisinden sonraki düşünürleri nasıl etkilediğini gözler önüne sermekte.

Çevik bunu yaparken, Cicero’nun yaşadığı dönemin düşünsel atmosferin bir fotoğrafını da çekiyor.

  • Künye: C. Cengiz Çevik – Cicero’nun Devlet’i: De Re Publica Yazıları, Yapı Kredi Yayınları, siyaset felsefesi, 220 sayfa

Cicero – Yaşlı Cato veya Yaşlılık Üzerine (2017)

Meşhur Romalı devlet adamı, hatip ve düşünür Cicero’dan yaşlılık üzerine bir tefekkür.

Diyalog şeklinde hazırlanmış kitabın baş konuşmacısı olarak da, Latin edebiyatının önde gelen isimlerinden Marcus Porcius Cato seçilmiş.

Cicero diyalogunda, yaşlığa acziyet ve yetersizliklerle örülü bir dönem olarak bakmaktan ziyade, yaşlılığı insan ömrünün doğal bir veçhesi olarak tanımlıyor.

Cicero’ya göre yaşlılık, çocukluk, gençlik ve yetişkinlik gibi kendi özgünlüklerine sahip bir devir.

Hatta düşünür bir adım daha ileri giderek, yaşlılığın beraberinde diğer yaşlarımızda göremeyeceğimiz bir erdem ve bilgelik getirdiğini belirtiyor.

Cicero’nun bu diyalogunu ölmeden bir yıl önce, yani 62 yaşındayken kaleme aldığını da hatırlatalım.

  • Künye: Cicero – Yaşlı Cato veya Yaşlılık Üzerine, çeviren: C. Cengiz Çevik, İş Kültür Yayınları, felsefe, 80 sayfa