Etiket: Tarih

Dan Diner – Karşıt Hafızalar (2011)

  • KARŞIT HAFIZALAR, Dan Diner, çeviren: Hulki Demirel, İletişim Yayınları, siyaset, 112 sayfa

Tarihçi Dan Diner ‘Karşıt Hafızalar’da, Batı’nın, Yahudi soykırımıyla hesaplaşmak konusunda gecikmesinin nedenlerini araştırıyor. Holokostun, derin yarıklarla parçalanmış 20. yüzyılın hafızalardaki simgesi haline geldiğini belirten Diner, soykırımın, Batı medeniyetinin ve kültürünün asli temellerini kökünden salladığını söylüyor. Soykırımın, 1950’li yıllardan itibaren unutulmaya terk edildiğini ve ancak 1990’lı yılların başlamasıyla, giderek artan bir şekilde çağın olumsuz simgesi olarak bilinçlerdeki yerini aldığını gözler önüne seren Diner, bu gecikmenin nedeni olarak öne sürülen 2. Dünya Savaşı ile Soğuk Savaş’ı, ayrı ayrı analiz ediyor.

Thomas Sandoz – Alternatif Tıp Tarihi (2011)

  • ALTERNATİF TIP TARİHİ, Thomas Sandoz, çeviren: Çağrı Eroğlu, Dost Kitabevi, tıp, 258 sayfa

Thomas Sandoz ‘Alternatif Tıp Tarihi’nde, tarih boyunca ortaya konmuş alternatif tedavi yöntemlerinin, uygulamalarının ve bunlara katkıda bulunmuş öncülerin izini sürüyor. Yazar, özü yakalayabilmek amacıyla, çalışmasını, sadece üç coğrafi kutupla -Fransa, Almanya ve ABD- sınırlandırmış. Sandoz ayrıca, ortak öğretiye zarar verebileceklerini düşünüdüğü Hint, Çin ve egzotik tıp gibi farklı sistemlerden ödünç alınan yaklaşım ve önermelerle de ilgilenmemiş. Sandoz’un çalışmasında, bitkiler, özler, kokular, rejimler, diyetler, reçeteler, ilaçlar ve şurupların, alternatif tıbbın hangi aşamalarında ortaya çıkıp geliştiğini araştırıyor.

Roger Fenton – Osmanlı-Rus Savaşında Kırım ve Türkiye Mektupları (2007)

  • OSMANLI-RUS SAVAŞINDA KIRIM VE TÜRKİYE MEKTUPLARI, Roger Fenton, çeviren: Sebla Küçük, Yirmi Dört Yayınları, tarih, 168 sayfa

Bilindiği gibi Roger Fenton, tarihteki ilk savaş fotoğrafçısı olarak kabul ediliyor. Bu da, Fenton’un Kırım’a yaptığı geziye rastlar. Bu gezi, Fenton’un, 1855 tarihli Kırım Savaşı’na bir gazeteci ve fotoğrafçı olarak tanıklık etmesini de beraberinde getirecekti. Bu kitaba alınan mektuplar, Fenton’un o dönem kaleme aldığı ayrıntılı mektuplarından oluşuyor. Fenton hem gezi boyunca hem de savaşa tanık olduğu süre dahilinde gözlemlerini titiz bir şekilde yazmış, izlenimlerini, notlarını ve değerlendirmelerini mektup biçiminde kaleme almıştı. Kitap Fenton’un mektuplarının yanında, bir kısım fotoğrafını da barındırıyor.

Jacques Rancière – Tarihin Adları (2011)

  • TARİHİN ADLARI, Jacques Rancière, çeviren: Cemal Yardımcı, Metis Yayınları, felsefe, 139 sayfa

‘Tarihin Adları’, tarih söyleminin siyasi, bilimsel ve edebi durumuna ilişkin bir deneme olarak düşünülebilir. Jacques Rancière’in, bir seminere sunulmak üzere hazırladığı deneme, tarih araştırması ve tarih yazmanın politikasını konu alıyor; tarihçilerin ortak araştırma nesnesi saydıkları “tarihi” nasıl kavramsallaştırdıklarına, bu “tarih” üzerine nasıl konuşup yazdıklarına ve bu konuda yazarken siyasi anlam taşıyan birtakım yöntemlerle bu “tarihi” nasıl fiilen kurduklarına odaklanıyor. Rancière bunu yaparken de, Jules Michelet, Fernand Braudel ve Annales Okulu mensupları ile E. P. Thompson gibi tarihçilerin tekniklerini, siyaset ve bilim felsefeleri açısından inceliyor ve tarihçiliğin dil ve edebiyatla ilişkisini irdeliyor. Kitap bilhassa, tarihyazımı ve tarih felsefesiyle ilgilenenler için iyi bir kaynak.

Ali Satan – İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye 1920 (2011)

‘İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye’ dizisinde, 1920-1927 yılları arasında tutulmuş sekiz rapor yer alıyor.

Her rapor da ayrı bir kitap olarak basılıyor.

Dizinin ilk kitabı olan elimizdeki eser, 1920 tarihli yıllık raporun tam metninden oluşuyor.

Raporda, 30 Ekim 1918’den 1921 yılının ilk aylarına kadar İstanbul ve Anadolu’da yaşanan olaylar ve gelişmeler anlatılıyor.

İstanbul ve Ankara hükümetlerinin dış ilişkileri, Müttefik Polis teşkilatı ve Türk polisi, basın, gayrimüslimlerin durumu, Kürt meselesi ve Padişah Vahdettin, Sadrazam Damat Ferit, Mustafa Kemal ve Kâzım Karabekir hakkında bilgiler, raporun kapsamındaki konulardan birkaçı.

  • Künye: Ali Satan – İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye (1920), çeviren: Burak Özsöz, Tarihçi Kitabevi, tarih, 222 sayfa

Amos Perlmutter, Michael I. Handel ve Uri Bar-Joseph – Bağdat Üzerinde 2 Dakika (2011)

  • BAĞDAT ÜZERİNDE 2 DAKİKA, Amos Perlmutter, Michael I. Handel ve Uri Bar-Joseph, çeviren: Gül Atik, Sinemis Yayınları, siyaset, 235 sayfa

‘Bağdat Üzerinde 2 Dakika’, İsrail tarafından gerçekleştirilen ve Irak’ın nükleer tesisini hedef alan 7 Haziran 1981 tarihli Babil Operasyonu’nu irdeliyor. 1980’in başında, Irak Başkanı Saddam Hüseyin bir nükleer santral kurmuş; İsrail ise, kendisinin hedef alındığı gerekçesiyle, F-16 uçaklarıyla El Tuveythe’deki Irak reaktörüne saldırmıştı. Elimizdeki kitap, İsrail’in bu baskınının kapsamlı bir hikâyesinden oluşuyor. Arapların nükleer bomba elde etme çabaları; İsrail’in kendi ulusal güvenliği konusunda duyduğu endişeler ve Babil Operasyonu’nun gerçekleştirilmesi için aylar öncesinden yapılan planlamalar, kitapta ele alınan konulardan bazıları.

Chris Harman – Halkların Dünya Tarihi (2011)

  • HALKLARIN DÜNYA TARİHİ, Chris Harman, çeviren: Uygur Kocabaşoğlu, Yordam Kitap, tarih, 639 sayfa

Dünya tarihine giriş niteliğinde bir eser olan ‘Halkların Dünya Tarihi’, tarihe “büyük adam”ın bilinciyle değil, sıradan insanların gözünden bakmasıyla dikkat çekiyor. Chris Harman, “aşağıdan tarih” olarak tanımladığı özgün yöntemiyle, insanlık tarihinin belli başlı aşamalarının, toplum biçimlerinin, siyasal yapılanmaların, savaşların ve sınıf çatışmalarının öyküsünü anlatıyor. Halkların tarihteki ağırlıklarını irdeleyen kitap, sınıflı toplumların doğuşuyla başlıyor; Antik dünya, Orta Çağ, Rönesans, Aydınlanma, Fransız Devrimi, Marksizmin doğuşu, Paris Komünü, Amerikan İç Savaşı, Dünya savaşları ve soğuk savaştan günümüze uzanıyor.

Rıfat N. Bali – Tabutluklar, Sansaryan Han Ve İki Emniyet Müdürü (2011)

Rıfat Bali ‘Tabutluk, Sanbaryan Han ve İki Emniyet Müdürü’nde, 1940’lı yılların iki ünlü emniyet müdürünün, Nihat Halûk Pepeyi ve Ahmet Demir’in hayat hikâyelerini anlatıyor.

Müdürlerin ortak özellikleri, halef-selef olmaları ve hem solcular ve komünistler hem de Turancılar ve milliyetçiler tarafından olumsuz sıfatlarla anılmaları.

Bunlardan Pepeyi, 1943’te Almanya’ya yaptığı gezi nedeniyle, bazı söylencelerin baş aktörü haline gelecekti.

Nazilerin Türkiye’yi işgal etmelerinden korkan Türkiyeli Yahudilerin kanaatine göre, Pepeyi’nin ziyaretinin asıl maksadı, Nazilerin kullandığı insan yakma fırınlarının Türkiye’de inşa edilmesiydi.

İşte Bali, “Balat Fırınları” söylentisini, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün o tarihte faaliyet gösterdiği Sansaryan Han’ı ve burada “tabutluk” adıyla mal olan hücreleri anlatıyor.

  • Künye: Rıfat N. Bali – Tabutluklar, Sansaryan Han Ve İki Emniyet Müdürü, Libra Kitap, tarih, 308 sayfa

Arnold Reisman – Nazizmden Kaçanlar ve Atatürk’ün Vizyonu (2011)

  • NAZİZMDEN KAÇANLAR VE ATATÜRK’ÜN VİZYONU, Arnold Reisman, çeviren: Gül Çağalı Güven, İş Kültür Yayınları, tarih, 619 sayfa

Arnold Reisman, bir kaynak kitap olarak değerlendirilebilecek ‘Nazizm’den Kaçanlar ve Atatürk’ün Vizyonu’nda, Almanya’dan Türkiye’ye gelerek, ülkede üniversitelerin gelişimine katkıda bulunan bilim insanlarını anlatıyor. Çok sayıda belge, mektup, hatıra, sözlü tarih ve fotoğraftan yararlanan kitap, Almanya’da Nazilerin iktidarı ele geçirmesinden sonra, kendi alanlarında tanınmış akademisyen ve profesyonellerin öyküleriyle başlıyor. Kitap, belki de en çok, bu parlak akademisyenlerin kişisel öyküleriyle dikkat çekiyor diyebiliriz. Reisman’ın da gösterdiği gibi, Nazilerin iktidara gelişi, en çok Türkiye Cumhuriyeti’ne yarayacaktı. Çünkü üniversiteler kurarak modernleşmeyi hedefleyen Atatürk ve diğer yönetici kesim, bu bilim insanları aracılığıyla, Batı standartlarında yüksek öğrenim kurumlarını ortaya koyacaktı.

Catherine Eagleton ve Jonathan Williams – Paranın Tarihi (2011)

  • PARANIN TARİHİ, Catherine Eagleton ve Jonathan Williams, çeviren: Fadime Kâhya, İş Kültür Yayınları, tarih, 394 sayfa

‘Paranın Tarihi’ndeki bölümler, sikke ve kağıt paranın tarihine dair belirli yer ve dönemlerin uzmanları olan, British Museum Sikke ve Madalyonlar Bölümü küratörlerince kaleme alınmış. Dolayısıyla kitap, bilinen ilk ödeme kaydından günümüzün elektronik parasına kadar, dünya genelinde paranın tarihini inceliyor. Çalışma, bununla da yetinmeyerek, farklı kültürlerde para tarafından kışkırtılan çeşitli ahlaki, siyasî ve dini tutumları ortaya koyuyor. Mezopotamya, Mısır ve Yunanistan medeniyetlerinde paranın kullanımıyla başlayıp günümüze uzanan kitap, 500’ü aşkın sikke ve banknot resmi ile illüstrasyon ve haritalarla da zenginleştirilmiş.