Mutlu Yeşiltepe – Çıplak Tene Tüylü Kazak (2015)

Türkiye’nin köklü radyolarından birinde uzun yıllardır program yapmakta olan Mutlu Yeşiltepe’den mizahla örülü metinler.

Yazar, gündelik hayatın içinde karşımıza çıkan gülünç veya trajikomik durumları, Türkiye insanının kendine has duygu dünyasını eğlenceli bir üslupla ele aldığı gibi, muhtelif konulardaki özlü sözlerini de okurlarıyla paylaşıyor.

  • Künye: Mutlu Yeşiltepe – Çıplak Tene Tüylü Kazak, Pupa Yayınları

Cem Şancı – Yalnızlık Doktorası (2015)

Cem Şancı’dan bir yalnızlık güzellemesi!

Yalnızlığa filozofların, sanatçıların, din adamlarının nasıl yaklaştığını irdeleyen kitap, yalnızlığın korkutucu bir deneyimden ziyade, insanın gelişimine katkıda bulunan bir yardımcı olduğunu öne sürüyor.

Tarihteki ünlü isimlerin öyküleri eşliğinde, yalnızlığın değerini ve getirilerini keşfetmek isteyen okura.

  • Künye: Cem Şancı – Yalnızlık Doktorası, Remzi Kitabevi

Adnan Binyazar – Ayna (2009)

‘Ayna’, denemeci ve romancı Adnan Binyazar’ın kimi yayımlanmış, kimi de ilk kez okurun karşısına çıkacak yazılarını bir araya getiriyor.

“Başta roman, öykü, eleştiri vb. bütün yazınsal türlerin özünde deneme estetiğinin yattığına inandığımdan, bu alanda okuyup yazmanın, kişiyi düşünsel yönden geliştireceği kanısındayım,” diyen Binyazar’ın kültür, şiir, okuma, eleştiri, yaratıcılık, eğitim gibi konulara eğilen denemeleri, bir sözcük veya bir kavramdan yola çıkarak, benzetmeler yoluyla bir okuma zenginliği sunuyor.

Örneğin Binyazar, elinde bir kırık ayna parçasıyla yaralı yüzüne bakmaya çalışan Abdullah üzerinden, toplumsal yaralarımızı gizleyen perdeleri ve önyargılarımızı irdeliyor.

  • Künye: Adnan Binyazar – Ayna, Pupa Yayınları, deneme, 317 sayfa

Mustafa Oğuz – Sevgi Bahçeleri Kurmak (2015)

Yüzünü karanlık yerine aydınlığa, kötülük yerine sevgiye, çirkin yerine güzele dönmüş denemeler.

Bizi, kin ve nefret bahçeleri yerine sevgi bahçeleri kurmaya davet eden Oğuz, güzel bir evrende yaşadığımızı, mutluluğun çağırdığımız noktada durduğunu; sevgi, yardımlaşma, iyilik ve kardeşlikle daha yaşanabilir bir dünya kurabileceğimizi söylüyor.

  • Künye: Mustafa Oğuz – Sevgi Bahçeleri Kurmak, Mum Yayınları

Elias Canetti – Sinek Azabı (2017)

Yazın alanında birbirinden farklı birçok çalışmaya imza atmış Elias Canetti, şimdi de farklı temalar üzerinden ilerleyen denemeleriyle karşımızda.

Aforizmalar, alıntılar ve hatıralardan oluşan bu kitabında Canetti, yalnızlık, ölüm, iktidar, dil, dürüstlük, Tanrı ve kötülük gibi, insanoğlunun evrensel sorunlarına odaklanıyor.

Kitaptan birkaç alıntı:

  • “Her sözcüğün şiddetle etkilediği bir kurbanı vardır; bazen düşünüyorum da, galiba bütün sözcüklerin kurbanıyım ben. Yakayı sıyırabildiğim kelimeler, sadece kâğıda aktarabildiklerim; bunlar beni sakinleştiriyor; bu sözcükleri kullanmama müsaade edilmiş gibi; ölüp gittiğim zaman, beni artık tahrik etmeyeceklerinden eminim, her ne kadar o zaman bile, hatta asıl o zaman var olacaklarsa da.”
  • “Bildiğim en aşağılık duygu, ezilenlere karşı duyulan tiksintidir; bu tiksinti ezilenlerin niteliklerinden yola çıkarak ezilmişliklerini mazur göstermeyi gerektirir. Pek yüce ve dürüst filozoflar bu duygudan uzak değildir.”
  • “Hiçbir yazı insanın kendini hakikaten açığa vurabileceği kadar gizli değildir.”
  • “Hiçbir becerisi olmayan insanları seve seve metheder, ama yetenekli birini gördüğünde tedbiri elden bırakmaz.”
  • “Tanrı’ya çaktırmadan uzun yıllar yaşamayı ummuştu.”
  • “Sen, ölümden sonra görmeyeceğin her şeyden korkuyorsun.”
  • “Adam o kadar kötü ki, kendi kulağı bile dilinden korkuyor.”
  • “Adlandırmak, insanın büyük ve ciddi tesellisidir.”
  • “Başarı tecrübenin ancak en küçük kısmıdır.”

Kitap, Canetti’nin özgün düşünsel ve dilsel maharetini ortaya koymasıyla öne çıkıyor.

  • Künye: Elias Canetti – Sinek Azabı, çeviren: Necati Aça, Sel Yayıncılık, deneme, 131 sayfa, 2017

Rabindranath Tagore – Gitanjali: İlahiler (2014)

“Benim şarkım süslerini üstünden çıkardı. O, elbiseden ve tezyînattan gururlanmaz.”

Böyle diyor Tagore, bir modern klasik olarak kabul edilen ‘Gitanjali’de.

Yapıtlarında yoksulların dertlerini paylaşan, evrensel insani değerleri savunan Tagore’u yeniden okumak için iyi fırsat.

Hem de şair başbakanlarımızdan Bülent Ecevit’in çevirisiyle.

  • Künye: Rabindranath Tagore – Gitanjali: İlahiler, çeviren: Bülent Ecevit, İş Kültür Yayınları

David Hume – Denemeler (2018)

Yakın zaman önce siyasi denemeleri yayınlanan David Hume, şimdi de üzerinde fikir yürüttüğü alanların zenginliğini gözler önüne seren denemeleriyle karşımızda.

Aydınlanma felsefesinin önde gelen isimlerinden Hume burada, metafiziğin yanı sıra, edebiyat, kültür, tarih ve estetik gibi pek çok konudaki değerlendirmelerini bizimle paylaşıyor.

Kitap bunun yanı sıra hem Hume’un zorlu felsefesinin daha iyi kavramak için kimi ipuçları sunuyor hem de kendisinin yaşadığı çağın düşünsel atmosferi hakkında bizi aydınlatıyor.

Hume, “Hiçbir şey insanın hayal gücü kadar özgür değildir.” diyor.

  • Künye: David Hume – Denemeler, çeviren: Banu Karakaş, Pinhan Yayıncılık, felsefe, 224 sayfa, 2018

Ernesto Sabato – Direniş (2018)

‘Karanlıkların Efendisi’, ‘Tünel’ ve ‘Kahramanlar ve Mezarlar’ gibi önemli kitapların yazarı Ernesto Sabato, Latin Amerika edebiyatının son klasik yazarlarından biri olarak kabul ediliyor.

Sabato’nun ölmeden önce kaleme aldığı son kitabı olan ‘Direniş’ ise, gün geçtikçe daha girift hale gelen günümüz insan ilişkilerini eleştirel bir gözle değerlendiren ve farklı bir dünyanın imkânlarını sorgulayan derinlikli denemelerinden oluşuyor.

“Çevremizdeki küçük dünyada bir güzellik ortamı yaratamayacak hale gelip aklımızı sadece giderek daha fazla insanlıktan çıkan ve rekabetçi olan işle ilgili konulara verirsek nasıl direnebiliriz?” diye soran Sabato, modern çağın beraberinde getirdiği yabancılaşma ve yozlaşmaya karşı, bizi isyan etmeye davet ediyor.

Modern hayatın inanılmaz bir hıza ulaştığını ve bu hıza paralel biçimde insani değerlerin de erozyona uğradığını belirten Sabato, ahlaki ve vicdani değerlerimizi yeniden gözden geçirmemiz, var olan yozlaşmaya karşı direnişe geçmemiz çağrısında bulunuyor.

  • Künye: Ernesto Sabato – Direniş, çeviren: Pınar Savaş, Deli Dolu Yayınları, deneme, 140 sayfa, 2018

Ferit Edgü – Şimdi Saat Kaç (2008)

‘Şimdi Saat Kaç’, Ferit Edgü’nün 1970’lerden itibaren,  yazın ve resim sanatı üzerine yazdıklarından yapılmış bir seçmeden oluşuyor.

Ahmatova, Aragon, Borges, Camus, Dostoyevski, Kafka, Michaux, Sartre, Turgut Uyar,  Bacon, Aliye Berger, Cezanne, Abidin Dino, Arif Dino, Dubuffet, Eren Eyüboğlu, Modigliani ve Picasso, Edgü’nün denemelerinde okurun karşısına çıkacak isimlerden birkaçı.

Edgü’nün “Niçin yazmak?” ve “Neyi yazmak?”tan öte “Nasıl yazmak?” sorusunun yanıtını aradığı denemeleri, bu isimler üzerinden sanat yapıtını, yaratıcılığı ve sanat yapıtının ölümsüzlüğünü irdelemeleriyle ilgi çekiyor.

Kitabın önsözü de, Onat Kutlar tarafından kaleme alınmış.

  • Künye: Ferit Edgü – Şimdi Saat Kaç, Sel Yayıncılık, deneme, 214 sayfa

Ali Galip Yener – Eleştiri Çağında Deneme (2008)

Ali Galip Yener imzalı ‘Eleştiri Çağında Deneme’ başlıklı bu kitap, deneme-eleştiri sınırı arasında dolaşan metinlerden oluşuyor.

Yener’in, deneme türünü eleştirel bir gözle değerlendiren metinleri, odaklandıkları konuların genişliği, birçok alana, isme atıfta bulunmaları ve kurdukları bağlantılarla ilgi çekiyor.

Deneme türünün sorunlarına, imkân ve sınırlarına eğilen ‘Heves ve Zaaf: Deneme Türünün İmkânları Üzerine’ başlıklı bir çerçeve metinle kitabına başlayan Yener, ardından okura felsefi bir çerçeveyle ördüğü on sekiz deneme sunuyor.

Kitapta bunun yanı sıra, Theodor Adorno, Edward Said, Cemil Meriç ve Nurdan Gürbilek gibi denemeci portreleri de yer alıyor.

  • Künye: Ali Galip Yener – Eleştiri Çağında Deneme, Hece Yayınları, deneme, 192 sayfa