Fikirleri liberteryen düşünce ve Avusturya Okulu için ilham kaynağı olmuş klasik liberal kuramcı Frédéric Bastiat’nın ekonomiyi çok yönlü bir şekilde ele aldığı metinleri.
Vergiler, kamu işleri, aracılar, ticaretin sonlandırılması, kredi, tutumluluk ve lüks, çalışma hakkı ve kazanç hakkı, yazarın tartıştığı bazı konular.
Üç yazarlı ‘Türkiye’de Hükümetlerin Makro Ekonomik Performansı’, 1950-2007 yılları arasında Türkiye ekonomisini, hükümet dönemleri çerçevesinden ele alıyor.
Siyasal partilerin iktisat politikaları konusunda seçimler öncesinde vaat ettikleri ile iktidara geldikten sonra bunlara ne derecede uyduklarını tespit etmeye çalışan kitap, iktidar partilerinin ekonomik performanslarını ölçüyor ve bunları diğer iktidarlarla karşılaştırıyor.
Kitapta, askeri hükümetler ve azınlık hükümetleri de performansları açısından değerlendiriliyor.
Nayan Chanda ‘Küreselleşmenin Sıradışı Öyküsü’nde, dünyayı sürekli olarak ve tekrar tekrar şekillendiren tacirlerin, vaizlerin, maceraperestlerin ve savaşçıların tarih boyunca izlediği mecrayı konu ediniyor.
Küreselleşmenin, binlerce yıl önce başlayan ve bugün de giderek artan bir hızla devam eden bir çeşit bağlılık ve bağımlılık olduğu iddiası ise, Chanda’nın en dikkat çeken tezi.
Yazar, insan türünün, Buzul Çağı’nın sonlarında, daha iyi yiyecek ve güvenlik bulmak amacıyla Afrika’yı terk etmesinin, küreselleşmenin başlangıcı olduğu savıyla çalışmasına başlıyor.
İnsan uygarlığının doğuşundan bugüne, ticaretin gelişmesini izleyen yazar, binlerce yıl boyunca dünyaya şekil veren bir süreci ayrıntılarıyla analiz ediyor.
Chanda, küreselleşmenin yararlı yönlerini anlatırken, dünya çapında yarattığı adaletsizlikleri ve sorunlu geleceğini de tartışıyor.
Küreselleşme gibi çağdaş politik bir ikilemi açıkça anlatan, uzun tarihsel ve çok geniş bir coğrafi perspektif içinde küreselleşmeyi yeni bir bakışla yorumlayan, iyi bir çalışma.
‘Türkiye’de Neoliberalizm, Demokrasi ve Ulus Devlet’, 10. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi’ne sunulan bildirilerden yapılmış bir seçki.
Kitapta yer alan on altı makalede, Türkiye seçmeninin analizinden siyasi partiler ve mitinglere, azınlık aidiyetinden Türk milliyetçiliğine, sendikal hareketin siyasete etkilerinden feminizm tartışmalarına kadar birçok konu irdeleniyor.
Kitaba katılan isimler şöyle: Ali Eşref Turan, Ayşen Uysal, Filiz Kardam, Kurtuluş Cengiz, Özgür Bal-Uzun, İnci Özkan Kerestecioğlu, Fırat Korkmaz, Güven Gürkan Öztan, Eylem Akçay, Gamze Polatoğlu, Can Soyer, Kemal Dil, Fuat Man, Cemal İyem, Osman Savaşkan, Duygu Türk, Cem Eroğul, Serdar Öztürk ve Yasemin Akis.
İbrahim Okçuoğlu ‘Kapitalizmin Dünya Krizi’nde, 2008’in ikinci yarısında önce ABD’de, sonra Avrupa ve Asya’da, üretimdeki büyümenin yerini mutlak küçülmenin almasına neden olan krizi, Marksist bir bakışla irdeliyor.
Krizin dünya burjuvazisinin bütün çabalarına rağmen engellenemediğini vurgulayan Okçuoğlu, ekonomik krizin, kapitalist üretim biçiminin nesnel bir yasası olduğunu, alınan tedbirlerin de krizin şiddeti ve süresini etkilemek dışında hiçbir anlam taşımadığını savunuyor.
Kapitalizmde ekonomik krizlerin kaçınılmazlığı ve 21. yüzyılın ilk ekonomik krizleri konularını kapsamlı bir bakışla ele alan Okçuoğlu, kapitalizme tek alternatifin sosyalizm olduğunu söylüyor.
Toplamda 864 sayfayı bulan elimizdeki muazzam eser, Ali Akkemik’in Japonya’nın ekonomik ve sosyal tarihini ele aldığı üç ciltlik çalışmasının ilk kitabı.
Eylül 2017’den beri Japonya’da Yamaguchi Üniversitesi Ekonomi Bölümünde görev yapan Ali Akkemik, kitabının ilk cildinde, Japonya’nın ekonomik ve sosyal tarihinin erken ve antik dönemlerinden savaştan yenik ayrıldığı 1945 yılına kadar olan kısmını kapsıyor.
Japonya’nın kısa tarihinin anlatımıyla açılan kitap, devamında da,
Akkemik’in oylumlu çalışması, Japonya’nın tarihini toplumsal, siyasi ve iktisadi gelişmeler bağlamında irdelerken, aynı zamanda Japon modernleşmesinin dinamiklerini ortaya koymasıyla önemli.
Modern iktisadi düşünce literatüründe “paranın kirası” olarak tanımlanan faiz, neden bu denli popülerdir?
Popülerdir, çünkü toplumda borçlanma ihtiyacının bir zaruret olmasıyla doğrudan ilişkilidir.
Daha da önemlisi, faizli borç ilişkilerinin en önemli özelliklerinden biri, tarihin köklü dönüşüm süreçlerinden istifade ederek kendini yenilemeyi başarmasıdır.
Bu şahane derleme de, faiz meselesini Antik Çağ’dan günümüze uzanarak izliyor.
Kitapta irdelenen kimi konular şöyle:
Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Murat Ustaoğlu, Servet Bayındır, Betül Mutlugün, Muhammet Sait Bozik, Selim Demez, Halil Tunalı, Ferda Güvenilir, Ahmet İncekara, Esra Türköz, Mehmet Akyol, Akmyrat Amanov, Elif Haykır Hobikoğlu, Sena Yağmur Yeşiltepe, Murat İstekli, Abdüsselam Sağın, Dilek Demirbaş, Safa Demirbaş, Halil Şimşek, Gülden Poyraz, Zehra Betül Ustaoğlu ve Adem Levent.
Henri Lefebvre’in bu kitabı, Marksizmin felsefe, ahlak, sosyoloji, tarihsel materyalizm, ekonomi ve siyasete yaklaşımını dört dörtlük bir şekilde ortaya koyan, bu alanda klasikleşmiş bir yapıttır.
Vedat Günyol’un harika çevirisiyle Türkçeye kazandırılan yapıt, gerçekte çok geniş ve karmaşık olan bu doktrinin özünü açık bir şekilde ortaya koymasıyla öne çıkıyor.
Çalışmasını, Marksizmin incelemesine dair her türlü ayrıntıdan, alıntı ve referanslardan arındıran Lefebvre, Marksizmi tüm kapsamı ve bütün argümantasyon gücüyle sunuyor.
Lefebvre kitabında, Marksizm karşıtlarının argümanlarına da cevap veriyor.
Fakat bunu yapmaya çalışırken, tartışmayı en üst düzeye; nesnel, rasyonel ve duygulardan arındırılmış bir şekilde hakikat arayışı düzeyine yerleştiriyor.
Kitabın bu alanda en önemli çalışmalardan biri olmasının asıl nedeninin de, bu dogmatizme boğulmayan yönü olduğunu özellikle belirtmeliyiz.
Kitaptan bir alıntı:
“İnsan, ancak insanca bir dünya yaratarak insanlaşır. Eseriyle aynılaşmadan ama yine de ondan ayrılmadan, kendi eserinde ve eseri aracılığıyla insan olur.”
Orta Çağ Müslüman âlimlerin eserlerinde yer alan iktisadi düşüncelere odaklanan bir derleme.
Yazarlar bunu yaparken, Antik Yunan filozofları ile Latin skolastikler arasındaki birkaç yüzyılın tamamıyla “büyük kayıp halka” olduğunu savunan Joseph Schumpeter’in teziyle de hesaplaşıyor.
Latin Skolastiklerinden önceki beş asır boyunca, kimi öncü Müslüman âlimlerin yazılarında keşfedilen iktisadî düşüncenin kökenlerini derinlemesine irdeleyen kitaptaki makaleler, yalnızca Schumpeter’in tezleriyle değil, aynı zamanda İslam coğrafyasında iktisadın yanı sıra felsefe bilim, tıp, coğrafya, matematik ve metafizik gibi alanlarda ortaya konan katkıları görmezden gelen hâkim yaklaşımlarla da hesaplaşıyor.
Bu kitap, modern dünyanın yedi ucuz şeyle meydana geliş sürecini adım adım izliyor:
Doğa, para, emek, bakım, gıda, enerji ve yaşam.
Raj Patel ve Jason Moore’un eleştirel bir kapitalizm tarihi olarak okunabilecek kitapları, insanlarla yaşam ağı arasındaki karmaşık ilişkiler üzerine düşünmemiz ve bu ilişkiler vesilesiyle içinde bulunduğumuz dünyanın ve dünyanın neye benzeyeceğini anlamamızı sağlayan bir yöntem sunuyor.
Yazarların buradaki asıl amaçlarının ne olduğunu görmek için, en başta “ucuz”dan tam olarak neyi kast ettiklerini görmek gerekiyor.
Yazarlara göre kapitalizm, nakit paranın her yerde olduğu bir düzenden ziyade ucuz veya potansiyel olarak ucuz doğanın okyanuslarında nakit alışverişi yapılan adacıkların bulunduğu bir düzendir.
Başka bir deyişle ucuz, kapitalizmin çalışmayı mümkün en asgari bedelle seferber eden bir stratejisi olarak özünde kapitalizmle yaşam arasındaki ilişkileri yöneten bir araçtır.
İşte bu kitap, ilk olarak kapitalizmin neden sömürgecilikten bağımsız düşünülemeyeceğini açıkça ortaya koyuyor ve ikinci olarak da kapitalizmin, doğa, para, emek, bakım, gıda, enerji ve yaşamı ucuzlatarak hayatımızı nasıl kontrol altına aldığını gösteriyor.
Yazarlar kitaplarının sonunda da, yüzyıllar boyu süren sömürünün doğurduğu haksızlıkları tartışarak insanların doğadaki yeri ve kapitalizmin yarattığı tahribat üzerine okurunu düşündürüyor.
Dipnotski 