Kategori: Sanat Tarihi

Michael Baxandall – 15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim (2015)

‘15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim’, özelde erken Rönesans resmi, genel olarak da İtalyan resmi konusunda harika bir sanat tarihi analizi.

On beşinci yüzyıl resim ticaretinin yapısını, toplumda gelişen görsel becerilerin bir ressamın üslubunda nasıl rol oynadığını araştıran kitap, resmin üslubunun toplumsal tarih için ne kadar uygun malzemeler barındırdığını gözler önüne seriyor.

“Bir 15. yüzyıl resmi, toplumsal ilişkilerin biriktiği bir çökeltidir.” diyen Michael Baxandall, 15. yüzyıl İtalyan resmi üzerinden, belli bir dönemde yaratılmış resimlerin o dönemin toplumsal tarihini okumada bize nasıl yardımcı olacağını gösteriyor.

  • Künye: Michael Baxandall – 15. Yüzyılda Sanat ve Deneyim: Stilin Toplumsal Tarihine Giriş, çeviren: Zeynep Rona, İletişim Yayınları

Köksal Çiftçi – Tektanrılı Dinlerde Resim ve Heykel Sorunu (2008)

Köksal Çiftçi, din-sanat ilişkisini incelediği ‘Tektantırılı Dinlerde Resim ve Heykel Sorunu’nda, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslamiyet gibi tek tanrılı dinlerin sanata yaklaşım şekillerini anlatıyor.

Tektanrılı din tasarımcısı olan Musa, İsa ve Muhammed’in yaşadıkları yıllarda resim ve heykel sanatına ilgi duyduklarını, bu yönde üretilmiş eserleri koruduklarını ve evlerinde resim-heykel bulundurduklarını söyleyen Çiftçi, bu ilişkinin tarihte nasıl yön değiştirdiğini ve günümüzde durumun nasıl olduğunu analiz ediyor.

Çiftçi’nin çalışması, konusunun yanı sıra, Batı sanat tarihi verilmekle yetinilen güzel sanatlar öğrencilerine, bu toprakların sanat tarihini anlatma çabasıyla da dikkat çekiyor.

  • Künye: Köksal Çiftçi – Tektanrılı Dinlerde Resim ve Heykel Sorunu, Bulut Yayınları, sanat, 294 sayfa

David Hockney ve Martin Gayford – Resmin Tarihi (2017)

İnsanları ve çevremizi düşünürken, hayal ederken kelimeler kadar resimleri de kullanıyoruz; insanları ve çevremizi böyle anlıyoruz.

İşte bu kitap da, mağara resimlerinden bilgisayar çağına, resmin kapsamlı bir tarihini anlatıyor.

Resim aracılığıyla gerçeğin tasvirini tartışarak açılan kitapta,

  • Resimde gölge ve yanıltma,
  • Zamanı ve uzamı resmetmek,
  • Brunelleschi’nin aynası ve Alberti’nin penceresinin resim tarihindeki yerleri,
  • Rönesans’ta natüralizm ve idealizmin resme yansımaları,
  • Caravaggio, Vermeer ve Rembrant’ın resim sanatında geliştirdikleri özgün teknikler,
  • Akıl çağında hakikat ve güzellik çatışmanın resme yansımaları,
  • Fotoğrafın ortaya çıkışıyla gözlemlenen gerçeklik ve resim ilişkisindeki dönüşüm,
  • Fotoğrafla resim yapmak,
  • Şipşak fotoğraflar ve resim sanatı,
  • Ve bunun gibi birçok konu ele alınıyor.

Görsel zenginliğiyle dikkat çeken kitap, sanat tarihi alanında çalışanlar kadar, resme ve resim sanatının tarih boyunca kaydettiği dönüşümlere ilgi duyan her okura hitap edecek bir tarzda kaleme alınmış.

  • Künye: David Hockney ve Martin Gayford – Resmin Tarihi, çeviren: Mine Haydaroğlu, Yapı Kredi Yayınları, sanat, 360 sayfa, 2017

Vehbî – Sûrnâme: Sultan Ahmet’in Düğün Kitabı (2008)

Prof. Dr. Mertol Tulum tarafından hazırlanan ve kaliteli baskısıyla göz dolduran ‘Sûrnâme’, Sultan III. Ahmet’in düğün şenliğini anlatıyor.

Sûrnâme, sünnet, evlenme ve tahta çıkma sebepleriyle yapılan şenlikleri anlatan eserlerin ortak adı.

Bu Sûrnâme’nin yazarı ise XVIII. yüzyılın divan sahibi şairlerinden Vehbî.

Vehbî’nin Sûrnâme’sini benzerleri arasında dikkate değer kılan husus, geceli gündüzlü, on beş gün süren, seyretmesi de epey zor düğün şenliklerini başından sonuna kadar izlemesi ve her yapılanı yakından izleyip metnine aktarmasıdır.

Bir döneme ışık tutan Sûrnâme, dönemin ünlü sanatçılarından Nakkaş Levnî’nin zengin minyatürleriyle de süslenmiş.

  • Künye: Vehbî – Sûrnâme: Sultan Ahmet’in Düğün Kitabı, hazırlayan: Mertol Tulum, Kabalcı Yayınları, tarih, 784 sayfa

Kolektif – Bellek / Emek (2017)

Nazlı Pektaş’ın 2013’ten bu yana Sanat Dünyamız dergisi için hazırladığı Bellek/Emek dizisi, sanat ve kültürün farklı alanlarında çalışmış temsilcilerle yapılmış aydınlatıcı söyleşilere yer veriyor.

Üç yılı aşkın süredir devam eden bu dizi, şu an 11 kişiye ulaşmış durumda.

İşte bu kitap da, söz konusu söyleşileri bir araya getirerek hem bu isimlerin tecrübelerini aktarması hem de ülkenin güncel sanat ve kültür ortamının nitelikli bir fotoğrafını çekmesiyle önemli.

Kitapta yer alan isimler şöyle:

  • Nuran Terzioğlu,
  • Nurhan Atasoy,
  • Kaya Özsezgin,
  • Nazan Ölçer,
  • Nazan İpşiroğlu,
  • Jale N. Erzen,
  • Canan Beykal,
  • Ali Artun,
  • Melih Fereli,
  • Mehmet Ergüven,
  • Afife Batur

Kitap, bu isimlerin, çalıştıkları süreçte Türkiye’nin sanat alanındaki verdikleri emeği takip etmek ve bunun bellekteki izlerini hatırlamak; ayrıca bu kişilerin tanıklıkları aracılığıyla Türkiye’nin yakın tarihine bakmak isteyenler için iyi bir kaynak.

  • Künye: Kolektif – Bellek / Emek, hazırlayan: Nazlı Pektaş, Yapı Kredi Yayınları, sanat, 172 sayfa

Nebahat Avcıoğlu – Turquerie ve Temsil Politikası (2014)

On sekizinci ve ondokuzuncu yüzyıllarda Avrupa’da tipik Osmanlı yapıları olan hünkâr köşklerinin küçük versiyonları, merkezi planlı tek kubbeli camiler ve hamamlar boy gösterdi.

Avcıoğlu’nun, Turquerie olarak adlandırılan bu mimari akımı kültürel, siyasi ve estetik açılardan irdelediği çalışması, bu alanda bir ilk.

  • Künye: Nebahat Avcıoğlu – Turquerıe ve Temsil Politikası, 1728-1876, çeviren: Renan Akman, Koç Üniversitesi Yayınları

Kolektif – Aphrodisias’tan Roma Portreleri (2008)

‘Aphhodisias’tan Roma Portreleri’ Eylül’ün sonlarında başlayan ve 29 Ocak 2009’a kadar sürecek aynı isimli serginin kataloğu.

Sergide, Romalıların Asya eyaletinin özerk ve gelişmiş bir şehri olan Aphrodisias’tan gelen ellinin üzerinde orijinal mermer kabartma heykel yer alıyor.

Katalogda yer alan yazılar ise, İmparatorluk devrindeki Roma heykelciliği, mermer heykeltıraşlık, kadın portre heykelleri, heykellerdeki çok renklilik ve yaldızlama, şehir surlarında kullanılan işlemeli mermerler, Aphrodisias’ta yeni keşfedilen mermer ocakları gibi konuları ele alıyor.

  • Künye: Kolektif – Aphrodisias’tan Roma Portreleri, yayıma hazırlayan: Begüm Kovulmaz, Yapı Kredi Yayınları, sergi kataloğu, 332 sayfa

Susie Hodge – Cézanne (2014)

500 seçkin röprodüksiyon ve fotoğraf eşliğinde, ard izlenimci ressam Paul Cézanne’ın hayatı ve sanatı.

Susie Hodge, büyük sanatçının yaşamını, döneminin toplumsal koşulları içinde anlattığı gibi, onun dostlarına ve ailesine dair bilinmeyenleri, önemli eserlerini nasıl ortaya koyduğunu ve resim tekniklerini aydınlatıyor.

  • Künye: Susie Hodge – Cézanne, çeviren: Seda Yörüker, İş Kültür Yayınları

Bahattin Yaman – Osmanlı Saray Sanatkârları (2008)

Bahattin Yaman, kapsamlı ve nitelikli çalışması ‘Osmanlı Saray Sanatkârları’nda, 18. yüzyıldaki mürekkepçileri, yani ehl-i hıref sanatkârlarını inceliyor.

Kitabın ilk bölümü, dönemin sanat faaliyetlerini etkileyen unsurların anlaşılabilmesi amacıyla yüzyılın genel siyasî olaylarını veriyor.

İkinci bölümde, yaklaşık üç yüzyıl faaliyetini sürdüren ehl-i hıref teşkilatının genel yapılanması anlatılıyor; üçüncü bölümde, bu teşkilatta görülen gruplar ele alınıyor ve kitabın son bölümünde ise 18. yüzyıl ehl-i hıref teşkilatının genel bir değerlendirmesi yapılıyor.

  • Künye: Bahattin Yaman – Osmanlı Saray Sanatkârları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, tarih, 257 sayfa

Kolektif – Kütahya Çini ve Seramiklerinde Kahvenin Serüveni (2014)

Kütahya çini ve seramikleri, Osmanlı zanaat ve sanat mozaiğinin önemli bir bölümünü oluşturuyordu.

Suna ve İnan Kıraç Vakfı, bu sanatın önemli örneklerini barındıran bir koleksiyonunu bir sergiyle sanatseverlere sunmuştu.

İşte elimizdeki kitap da, söz konusu serginin kataloğu.

  • Künye: Kolektif – Kütahya Çini ve Seramiklerinde Kahvenin Serüveni, yayına hazırlayan: Zeynep Ögel ve Ulya Soley, Pera Müzesi Yayınları, sanat, 61 sayfa