Etiket: Ahmet Hamdi Tanpınar

Tamer Erdoğan – Türk Romanında Mütareke İstanbul’u (2012)

  • TÜRK ROMANINDA MÜTAREKE İSTANBUL’U, Tamer Erdoğan, Everest Yayınları, inceleme, 212 sayfa

 

Tamer Erdoğan, yeni bir baskıyla yayımlanan elimizdeki çalışmasında, bir yandan İstanbul’un işgal edildiği, öte yandan Anadolu’da Kurtuluş Savaşı’nın başladığı Mütareke döneminde, Türk romanında İstanbul’un nasıl işlendiğini inceliyor. Beş yıl boyunca sürmüş bu işgalin, o dönemi deneyimlemiş yazarların eserlerine nasıl yansıdığı, çalışmanın odak noktasını oluşturuyor. Ercüment Ekrem Talu, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Âgah Sırrı Levend, Mehmet Rauf, Peyami Safa, Şükûfe Nihal, Hilmi Ziya Ülken, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cevdet Kudret Solok ve Kemal Tahir, bu bağlamda ele alınan yazarlardan birkaçı.

Besim F. Dellaloğlu – Ahmet Hamdi Tanpınar (2012)

  • AHMET HAMDİ TANPINAR, Besim F. Dellaloğlu, Kapı Yayınları, inceleme, 217 sayfa

 

Besim F. Dellaloğlu elimizdeki ilgi çekici çalışmasında, Ahmet Hamdi Tanpınar fetişizmi örneğinden hareketle Türkiye modernleşmesinin zihniyet dünyasını tartışmaya açıyor. Üniversitelerde, Tanpınar üzerine dersler veren Dellaloğlu, öğrencilerinin Tanpınar’ı “muhafazakar” olarak tanımlayıp ona önyargıyla yaklaştığını belirtiyor. Bu durumun yalnızca öğrenciler özgü olmadığını, bunun, Türkiye modernleşme zihniyetinin ürettiği en önemli hurafelerden biri olduğunu söyleyen Dellaloğlu, Tanpınar’ın söylendiği gibi Doğu-Batı uzlaştırıcısı ve yerlici olmadığını; “Asrı saadet” ya da “Altın Çağ” arayışında olmadığını savunuyor.

Ahmet Hamdi Tanpınar – On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi (2012)

  • ON DOKUZUNCU ASIR TÜRK EDEBİYATI TARİHİ, Ahmet Hamdi Tanpınar, yayına hazırlayan: Abdullah Uçman, Dergâh Yayınları, inceleme, 656 sayfa

 

Ahmet Hamdi Tanpınar, bu klasikleşen yapıtında, 19. yüzyıl Türk edebiyatını kuru bilgilerle tanıtmak yerine, bu dönemde ortaya konan eserleri ve dönemin yazarlarını, devrin siyasî, edebi ve kültürel havası içinde ele alıyor. Divan şiirinin de kendi şartları içinde estetik bir yapısı olduğunu ortaya koyan geniş bir giriş kısmıyla çalışmasına başlayan Tanpınar, devamında, Lale Devri’nden başlayıp Tanzimat’a kadar uzanan Batılılaşma hareketlerini ele alıyor. Yazar ardından, bu yüzyılın ilk yarısındaki divan ve halk edebiyatı örneklerini inceliyor ve Tanzimat’ın ilanını takip eden yıllardaki edebiyat ortamını irdeliyor.

Ahmet Hamdi Tanpınar – XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi (2006)

  • XIX. ASIR TÜRK EDEBİYATI TARİHİ, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yapı Kredi Yayınları, inceleme, 566 sayfa

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, ‘XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi’, bir giriş yazısından sonra, Lâle Devri’nden başlayıp Tanzimat’a kadar uzanan batılılaşma hareketlerinin ele alınmasıyla devam ediyor. Kitap ardından, dönem edebiyatını kapsamlı bir bakışla irdelemeye koyuluyor. Bundan sonra Tanzimat dönemi edebiyatı ve ‘Yeniliğin Üç Büyük Muharriri’ başlığı altında Ahmed Cevdet Paşa, Münif Paşa ve bilhassa Şinasi üzerinde duruluyor. Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ni bağımsız bir başlık altında değerlendiren Tanpınar, burada Ali Suavi’yi ele aldıktan sonra ‘Nevilerin Gelişmesi’ başlığı altında, o dönem Türk edebiyatında kullanılan yeni edebi türleri anlatıyor.