Etiket: Mustafa Sönmez

Mustafa Sönmez – Sona Doğru AKP (2025)

Mustafa Sönmez, 1970’ten itibaren Türkiye ekonomisinin nabzını tuttuğu uzun soluklu iktisat kariyerinde bu kez odağına AKP’nin iktidar yolculuğunu alıyor. Yazarın AKP üzerine derinlemesine çalışmaları, bu kitabında yeni bir boyut kazanıyor: Sönmez, AKP’nin ekonomi politikalarını salt iktisadi bir çerçevede ele almakla kalmıyor, bu politikaların aslında daha büyük bir amaca, “İslamo-faşist” bir rejim inşasına hizmet eden bir araç olduğunu savunuyor. Bu bakış açısıyla kitap, ekonomi tartışmalarının ötesine geçerek siyasi bir analiz sunuyor.

AKP’nin yaklaşık çeyrek asırlık geçmişini bir bütün olarak değerlendiren bu eser, iktidarın ideolojik hedeflerine ulaşmak için neoliberal politikaları nasıl ustaca kullandığını, yeri geldiğinde bu rotadan neden saptığını ve bu sürecin kaçınılmaz olarak yol açtığı ekonomik zorlukları ve potansiyel bir iflas senaryosunu gözler önüne seriyor. Kitabın güncelliğini ve önemini artıran bir nokta ise, yazarın muhalefetin bu karmaşık tablo karşısında nasıl bir strateji izlemesi gerektiğine dair yaptığı kritik vurgular.

Türkiye tarihinde büyük bir kırılma yaratan 19 Mart 2025 sürecini de değerlendiren çalışma, sadece geçmişi ve bugünü değil, aynı zamanda geleceğe dair de önemli ipuçları sunarak okuyucuyu Türkiye’nin siyasi ve ekonomik geleceği üzerine düşünmeye davet ediyor. Sönmez’in bu kitabı, AKP’nin iktidar serüvenini anlamak ve geleceğe yönelik çıkarımlar yapmak isteyen herkes için ufuk açıcı bir kaynak niteliğinde.

  • Künye: Mustafa Sönmez – Sona Doğru AKP: Erdoğan’ın 3 Devri, Nota Bene Yayınları, siyaset, 240 sayfa, 2025

Kolektif – “Kanal İstanbul Projesi”ndeki Türkiye (2023)

Bundan iki yıl önce, tüm dünyayla beraber hayatımızı tümden değiştiren olumsuzluklar yaşanırken, pandemiye de yol açan ulus-devlete dayalı sermaye birikim makinesinin Türkiye’deki bir örneği ile yüzleştik; “Kanal İstanbul Projesi”.

Türkiye’de hızlanan değişim/çürüme sürecinin bir temsili olan mega -kendi deyimleriyle “çılgın”- projeler, kalkınma ve bağımsızlık vurguları ile gündemimizi belirler oldu.

“Kanal İstanbul Projesi”, bileşenlerinden hareketle analiz edildiğinde Türkiye hakikatini ele verir nitelikte.

Bu derleme, bu hakikati farklı boyutlarıyla irdeleyen, konu üzerine çok kapsamlı bir tartışma.

Kitabın ilk bölümü, “Kanal İstanbul Projesi” sürecini planlama gündemi, şehircilik, projenin yapılabilirliğine ilişkin eleştirel okuma, proje alanı ve çevresindeki köylerde yapılan saha araştırması, doğal eşikler, İstanbul’un kuzeyine yönelen mega projelerin gerçekleştirilme biçimleri gibi farklı açılardan ele alıyor.

Sonraki kısım, doğal yapı ve ekoloji, kır-kent ilişkisi, tarımsal üretim, kültürel miras ve farklı biçimleriyle yıkımları irdeliyor.

Kitapta bunun yanı sıra, “Kanal İstanbul Projesi” süreci mücadele deneyimleri ve emek perspektifinden tartışılıyor, ayrıca bu projeye Türkiye’nin içinden geçtiği genel dönüşüm süreci üzerinden bakılıyor.

Kitapta, 1949 yılında yayımlanan “Marmara ve Karadeniz’in Birleştirilmesi”ne dair yazısıyla önemli Osmanlı tarihçisi İsmail Hakkı Uzunçarşılı da yer alıyor.

Kitaba katkıda bulunan isimler ise şöyle: Pelin Pınar Giritlioğlu, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Mustafa Sönmez, Cihan Uzunçarşılı Baysal, Çiğdem Toker, Cevahir Efe Akçelik, Mete Durdağ, Jean François Pérouse, Tuğçe Tezer, Gürkan Akgün, Binnur Öktem Ünsal, Ferda Uzunyayla, Sıla Demirörs, Esra Çeviker Gürakar, Fevzi Özlüer, Abdullah Aysu, İclal Dinçer, Yiğit Ozar, İrfan Emre Kovankaya, Berkan Özyer, Çare Olgun Çalışkan, Besim Sertok, Mücella Yapıcı, Enis Rıza, T. Gül Köksal, Eylem Can, Esin Köymen, Raşit Fırat Deniz, Utku Fırat ve Fuat Ercan.

  • Künye: Kolektif – “Kanal İstanbul Projesi”ndeki Türkiye, editör: Fuat Ercan ve Tuğçe Tezer, Bağlam Yayınları, siyaset, 732 sayfa, 2023

Mustafa Sönmez – ‘Teğet’in Yıkımı (2010)

Mustafa Sönmez’in kaleme aldığı ‘Teğet’in Yıkımı’, 2008 krizinin dünyada ve Türkiye’de yarattığı enkazı ve emekçi sınıflar üzerindeki etkisini konu alıyor.

Kitapta, küresel krizin dünyada merkez ülkeleri ve çevre-bağımlı ülkeleri nasıl etkilediği; küresel krizin Türkiye kapitalizmine etkileri; krizin en önemli tahribatı olan işsizlik; çalışan sınıfın yaşadığı enflasyon ve düşen reel gelir; kriz döneminde bütçenin gelir ve harcama ayaklarında neler yaşandığı; Türkiye için özel bir önem taşıyan bölgesel eşitsizliklerin ne boyutlara ulaştığı, süren göçlerin hangi bölgelere yöneldiği ve nihayet, emekçi sınıfları bekleyen yeni saldırılar ve tehditlerin neler olduğu konuları irdeleniyor.

  • Künye: Mustafa Sönmez – ‘Teğet’in Yıkımı, Yordam Kitap, inceleme, 159 sayfa

Mustafa Sönmez – 100 Soruda Küresel Kriz ve Türkiye (2009)

Mustafa Sönmez ‘100 Soruda Küresel Kriz ve Türkiye’de, neoliberal kapitalizmin günden güne derinleşen krizine ve bunun Türkiye’ye yansımalarına odaklanıyor.

Kriz tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de tüm yıkıcılığıyla devam ediyor.

Dünyadaki bu altüst oluşu ve Türkiye’ye etkilerini analiz eden Sönmez, krizin dinamiklerini, krize hangi ülkenin, hangi bloğun, hangi şartlarda girdiğini saptamaya ve Türkiye’nin bu küresel krize nasıl girdiğini anlamaya çalışıyor.

Sekiz bölümden oluşan nitelikli çalışmasında Sönmez ayrıca, özellikle emek kesimlerinin krizin tahribatından kayıplarını en aza indirmek için nelerin yapılması gerektiğini de anlatıyor.

  • Künye: Mustafa Sönmez – 100 Soruda Küresel Kriz ve Türkiye, Alan Yayıncılık, ekonomi, 232 sayfa

Esra Arsan ve Savaş Çoban (haz.) – Medya ve İktidar (2014)

Farklı yazarların yer aldığı ‘Medya ve İktidar’, özellikle Gezi Direnişi esnasındaki tutumuyla sınıfta kalan, tarihi boyunca iktidar yanlısı olagelmiş Türkiye medyasını hegemonya, statüko ve direniş perspektiflerinden değerlendiriyor.

Kitapta,

Kemalist iktidar ve basın,

Türkiye medyasının ekonomi politiği,

Kamu için haber kaynağı teşkil eden ana akım medya dışındaki oluşumlar,

AKP iktidarı ve yeni medya karteli,

Ve birer alternatif medya organı olarak Özgür Gündem ve Birgün gelenekleri gibi konular irdeleniyor.

Kitaba Mustafa Sönmez, Semra Somersan, Hüseyin Aykol, Bedri Adanır, Ragıp Duran ve İsmail Saymaz gibi isimler de katkıda bulunmuş.

  • Künye: Kolektif – Medya ve İktidar, hazırlayan: Esra Arsan ve Savaş Çoban, Evrensel Yayınları, siyaset, 235 sayfa

Mustafa Sönmez – Kürt Sorunu ve Demokratik Özerklik (2012)

  • KÜRT SORUNU VE DEMOKRATİK ÖZERKLİK, Mustafa Sönmez, Nota Bene Yayınları, siyaset, 405 sayfa

 

‘Kürt Sorunu ve Demokratik Özerklik’, iktisatçı Mustafa Sönmez’in konuya dair yayımlanmış yazılarına olduğu kadar, Kürt sorununa ilişkin yeni tesbit, gözlem ve yorumlarına da yer veriyor. 1990’lardan günümüze Kürt sorunun ekonomi politiğini analiz eden Sönmez’in çalışması, henüz pek işlenmeyen “Demokratik Özerklik” konusunu da geniş bir bölüm şeklinde kitabına eklemiş. Yazar bu konu hakkında BDP eşbaşkanı Gültan Kışanak ile bir söyleşi yapmış; ayrıca burada bir alt başlık halinde İspanya’nın “özerk bölge” deneyimine yer vermiş. Kitabın ilgi çeken bir diğer yanı da, Sosyalist solun Kürt sorununa bakışını analiz etmesi.

Mustafa Sönmez – Paran Kadar Sağlık (2011)

  • PARAN KADAR SAĞLIK, Mustafa Sönmez, Yordam Kitap, siyaset, 157 sayfa

 Temel bir insan hakkı olan sağlığın, kâr amacı güden bir alan olarak tasarlanmaya çalışılması sadece Türkiye’de değil, dünya çapında yaşanan önemli bir sorun. İktisatçı Mustafa Sönmez ‘Paran Kadar Sağlık’ta, sağlığın bir meta haline getirilmesi anlamına gelen “kapitalist tıp modeli”ni kapsamlı bir bakışla irdeliyor. Sönmez ilk olarak, dünyada sağlık hakkının metalaşmasını, neoliberal sağlık politikalarında Dünya Bankası-IMF etkisini ele alıyor. Yazar devamında ise, Türkiye’de sağlık hakkı ve sağlık harcamalarını; sağlıkta özel sermaye birikiminin boyutlarını ve sağlıkta uygulanan “dönüşümler”in haklarını budadığı çalışanları anlatıyor.

Mustafa Sönmez – Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı (2010)

  • MEDYA, KÜLTÜR, PARA VE İSTANBUL İKTİDARI, Mustafa Sönmez, Yordam Kitap, medya, 156 sayfa

Daha çok Türkiye ekonomisi üzerine yaptığı çalışmalarla bildiğimiz Mustafa Sönmez, ‘Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı’nda, Türkiye’deki medya-kültür endüstrisini masaya yatırıyor. Sönmez’in çalışması, son otuz yılda büyük bir endüstri haline gelen ve ağırlıklı olarak İstanbul ile özdeşleşen medya-kültür alanının sağlam bir ideolojik ve politik çerçevesini çizmesiyle dikkat çekiyor. Kitabın ilk bölümünde kavramsal bir çerçeve çizen Sönmez, ardından, yazılı medya, elektronik medya, reklamcılık endüstrisi, kitap endüstrisi, basım yayın sanayii ve futbol endüstrisi gibi, medya-kültür sektörüne dahil olan farklı alanları inceliyor.