Evrim teorisini kapsamlı bir bakışla ele alan bir çalışma. Bilhassa evrim teorisi ile dini inancın çatıştırılmasının gereksizliği, hatta saçmalığını gözler önüne seren kitap, evrime inanma ile Tanrı’ya inanmanın çelişkili olmayacağını ortaya koymasıyla önemli. İnançlarımızın temel yapısı ile bunu sağlayan bilgi kaynakları ve evrimsel süreç için sağlam bir rehber.
Beyin hâlâ en gizemli alanlardan biri. Bu gizemin başlıca nedeni, beynin genel olarak hâlâ çözülememiş bir alan olmasıyla ilgili. Michael Powell’ın bu kitabı, beynin yaptığı oyunları anlatıyor. Bunların içinde yalan makinesini kandırmak, vücut dilini anlamak, satrançta kazanmak gibi basit özelliklerinden; acıya hükmetmek, bir dahi gibi düşünmek, kendini ve başkalarını hipnotize etmek, kaşıkları bükmek, zihin okumak, hastalıkları iyileştirmek, vücuttan dışarı yolculuk yapmak, geleceği önceden haber vermek, ateş üzerinde yürümek gibi abartılı ve akla hayale sığmayacak konular yer alıyor. Powell, kitabındaki talimatların okunmasıyla zihinsel güçlerin keşfedilip, inşa edilebileceğini dahi savunuyor.
Bilim-felsefe-din ilişkisi alanında en çok tartışılan konu olan evrim teorisinin İslam dini açısından sorun teşkil edip etmediğini tartışan önemli bir kitap. Nuh tufanının küresel mi yerel mi olduğu, çamurdan yaratılma efsanesindeki kimi çelişkiler, insanın hayvanlarla olan soy ortaklığı ve maymun meselesi, kitapta irdelenen kimi ilgi çekici konular.
Batı’nın dini gelenekleriyle bilim arasındaki uzun çatışmanın serencamı. Alanında uzman pek çok ismin katkıda bulunduğu kitap, Hıristiyanlığın ilk zamanlarından 20. yüzyılın sonuna, bilim ve din ilişkisini, bilimin entelektüel kaynakları ve felsefi arka planını, belirli dini geleneklerin gelişimini farklı yönleriyle sorguluyor.
Martin Rees, Cambridge Üniversitesi’nde profesör. Özellikle küresel ısınmayla beraber, dünyanın sonuna dair kaygılar gündemi işgal etmeye başladı. Rees, ‘Dünyanın Sonu: Son Saat’te, çok değil, sadece gelecek on yıl içinde verilecek kararların, dünyanın kaderini oldukça etkileyebileceğini belirtiyor. Çalışma, dünyanın geleceğini, daha çok teknolojik gelişmeler çerçevesinden ele alıyor. Örneğin yazara göre, nano teknolojinin gelişmesiyle beraber, yüzyılın ortalarında insanüstü robotlar ortaya çıkacak, hatta bunlar zekâlarıyla, insanı “sollayabilecek” bir duruna gelecek. Kitapta, bilgisayar teknolojisinin gelişimiyle ilgili ilginç tahminler de bulunuyor.
Mustafa Aksoy, Türkiye’de sosyal bilimler alanındaki yöntem sorununu çok yönlü bir bakışla irdeliyor. Türkiye’deki ilim-bilim konusundaki tartışmaları, ülkedeki bilim algısını, bilimsel eleştiri yoksunluğunun sakıncalarını ve sosyal bilim alanında ortaya konmuş çalışma, inceleme ve araştırmaları ele alan Aksoy, Türkiye fikir dünyasında yer etmiş kişi ve akımların pozitivist yöntem anlayışını da sorguluyor. Aksoy’un bu sorgulamalarının merkezinde ise, Niyazi Berkes, Ziya Fahri Fındıkoğlu, Erol Güngör, Doğan Ergun ve Emre Kongar gibi isimler ile milliyetçilik, İslamcılık, solculuk ve Atatürkçülük akımları yer alıyor.
Tanınmış biyolog Neil Shubin ‘İçimizdeki Balık’ta, DNA ve fosilleri inceleyerek, insanın kafa yapısının, soyu uzun bir zaman önce tükenmiş bir balıkla ne denli benzer özelliklere sahip olduğunu ortaya koymuştu. Yazar, ‘İçimizdeki Evren’de ise, solucanların, balıkların ve suyosunlarının; yaşamın ve Dünya’nın oluşumundan milyarlarca yıl öncesine dayanan ne gibi köklü bağlantılar içerdiğini anlatıyor. Evrenin Büyük Patlama ile nasıl meydana geldiğini anlatarak kitabına başlayan Shubin, yıldızların, gezegenin, dağların, denizlerin ve kıtaların oluşumunu, insanlığın Dünya’nın milyonlarca yıllık geçmişindeki yerini irdeliyor.
Psikologlar, nörobilimciler, nörobiyologlar, dilbilimciler ve davranışsal genetikçilerin katkıda bulunduğu ‘Zihin’, beyin, hafıza ve kişilik konularını çok yönlü bir bakışla irdeliyor.
Kitapta,
Künye: Kolektif – Zihin, editör: John Brockman, çeviren: Beyza Bilal ve Zeynel Gül, Alfa Yayınları, bilim, 283 sayfa
Edward O. Wilson ‘Yeryüzünün Sosyal Fethi’nde, gelişmiş sosyal yaşamın neden var olduğunu ve bunu sağlayan itici güçleri irdeliyor. Bunun için moleküler genetikten nörolojiye, evrimsel biyolojiden arkeolojiye, sosyal psikoloji ve tarihe kadar birçok farklı disiplinden edinilen bilgileri bir araya getiren Wilson, son derece sosyal hayvanlar olarak tanımladığı karıncalar, balarıları, yabanarıları ve termitler gibi dünyayı fetheden sosyal canlıları incelemesinin merkezine koyuyor. Yazar buradan yola çıkarak sosyal evrim teorisini geliştirmeye, insanın sinir sisteminin ve hafızasının düzenlenişinin temellerini anlamaya çalışıyor.
Elimizdeki kitapta sanatçılar, mucitler, matematikçiler, bilgisayar bilimcileri ve felsefeciler kültürü kendi çerçevelerinden değerlendiriyor. Kitapta, kültürün evrimi, sanat ve insan gerçeği, yeni internet kolektivizmi, sosyal ağların yeni kültür anlayışı, dijital çağın politik gerçeği, küresel ısınmayı sona erdirecek yeni yaklaşımlar, internetin eğitimdeki önemi, yeni bilgi ağlarının öğreten ve öğrenen rollerinde yarattığı dönüşümler, bilgi ağlarıyla gelen yeni kültürlenme biçimleri ve modern teknolojinin insanların davranış, konuşma, tepki verme, düşünme ve hatırlama biçimlerine etkileri gibi ilgi çekici konular tartışılıyor.
Dipnotski 