Kategori: İktisat

Gamze Yücesan-Özdemir – İnatçı Köstebek (2014)

Dokuma tezgâhları veya otomobil fabrikaları nasıl kapitalizmin bir döneminin çalıştırma biçimlerinin öne çıkan formlarıysa, çağrı merkezleri de, çalışma hayatının şirketler lehine gün geçtikçe daha bir pervasızlaştığı neoliberal kapitalizmin simge iş mekânlarından.

Gamze Yücesan-Özdemir de yerinde bir tanımlamayla, çağrı merkezi çalışanlarını “21. yüzyılın proletaryası” olarak tanımlıyor.

Saha araştırmasıyla zenginleşen kitap, çağrı merkezlerinde emek-sermaye ilişkilerini, buradaki ağır sömürüyü kavramak açısından nitelikli bir kılavuz, alana yapılmış önemli bir katkı.

  • Künye: Gamze Yücesan-Özdemir – İnatçı Köstebek, Yordam Kitap, inceleme, 304 sayfa

Kolektif – Zonguldak (2017)

Genel olarak Karadeniz bölgesi üzerine yapılmış muhtelif çalışmalar bulunuyor bulunmasına, ama doğrudan Zonguldak’ı ele alan çalışmalar çok az.

İşte bu zengin derleme de, Zonguldak’ı bir işçi sınıfı, madencilik, toplumsal cinsiyet, sanat, edebiyat ve farklı toplumsallıkların yaşandığı bir mekân olarak bir uçtan diğer uca irdelemesiyle önemli bir işlev üstleniyor.

Kitapta,

  • Devletin Zonguldak kömür havzasındaki işçi sınıfı kimliği üzerindeki etkileri,
  • Son büyük yürüyüşün ardından Zonguldak kömür madeni işçilerinde direniş ve dayanışma,
  • Zonguldak’ta termik santral karşıtı mücadeleler,
  • Zonguldak’da feminist kadınların örgütlenme girişimleri,
  • Türk sinemasında Zonguldak,
  • Zonguldak’ta tiyatro,
  • Zonguldak’taki madenci ve çöpçü katırlar,
  • Zonguldak Kömürspor,
  • Çocuk cinsel istismarı ve Zonguldak,
  • Ve bunun gibi, ilgi çekici konular yer alıyor.

Kitaba katkıda bulunan yazarlar ise şöyle: E. Attila Aytekin, H. Tarık Şengül, Ayça Erinç Yıldırım, Akın Bakioğlu, Evrim Yılmaz, Hanen Çiftdoğan, Naz Hıdır, Atilla Barutçu, Güzin Yamaner, Hasan Anıl Sepetci, Şeyma Balcı, Mete Arif Tokmak, Figen Uzar Özdemir, Caner Özdemir, Fahri Bozbaş ve Ayça Demir.

  • Künye: Kolektif – Zonguldak, derleyen: Atilla Barutçu ve Figen Uzar Özdemir, İletişim Yayınları, şehir, 349 sayfa

Erhan Bilgin – İktisatçıların İktisadı (2014)

İktisatçıların yanlış öngörüleri ve çelişkilerinden size de gına gelmedi mi?

Erhan Bilgin bu nitelikli çalışmasında, yerli iktisatçılarımızın görüşleri bağlamında burjuva iktisat düşüncesini kurcalıyor.

Kapitalizmin çelişkilerinin ayan beyan görüldüğü kriz dönemlerinde bile, iktisatçılarımızın, kapitalizmin geleceğini savunmada ne kadar mahir olduklarını görmek isteyenlere.

  • Künye: Erhan Bilgin – İktisatçıların İktisadı, h2O Kitap, iktisat, 224 sayfa

Serap Sarıtaş Oran – Sermayeyi BES’lemek: Bireysel Emeklilik Sistemi ve Emekliliğin Finansallaşması (2017)

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 2017 yılından itibaren 45 yaş altı tüm özel ve kamu sektörü çalışanları için katılımı zorunlu kılan, çalışanların ve sendikaların yoğun eleştirileriyle karşılanan yeni bir düzenleme.

Serap Sarıtaş Oran’ın elimizdeki kapsamlı çalışması ise, BES’in tarihsel gelişimi kadar, emeklilik fonlarının işleyişini, bunların risk ve getiri düzeylerini, sistemden emekli olma ve devlet katkısına hak kazanma koşullarını ve nihayet, çalışanların BES’ten nasıl ve ne şekilde cayabilecekleri gibi konularda merak edilen pek çok noktayı aydınlatıyor.

Kitap, konuyla ilgili bir rehber kitap oluşunun yanı sıra,

  • BES’in Türkiye’nin 2001 sonrası finansallaşma süreciyle nasıl ilişkili olduğu,
  • BES gibi sistemlerin ne gibi tehlikeli ekonomik ve toplumsal sonuçlar doğuracağı,
  • Ve emeklilik fonlarının dünyadaki farklı örnekleri gibi konuları akademik bir çerçeveden irdelemesiyle de değerli.

Hem emeklilik sistemleri, hem finansallaşma hem de Türkiye ekonomisine meraklı okurlara fazlasıyla hitap edecek bir çalışma.

  • Künye: Serap Sarıtaş Oran – Sermayeyi BES’lemek: Bireysel Emeklilik Sistemi ve Emekliliğin Finansallaşması, Nota Bene Yayınları, iktisat, 207 sayfa

Otto von Busch – Moda Praksisi (2017)

Bu kitap her şeyden önce, Hannah Arendt’in siyaset, iktidar, şiddet, yargı ve sorumluluk üzerine fikirlerini modanın politik gerçekliğine uygulamasıyla dikkat çekiyor.

Arendt’e göre, fikirlerle meşgul olma kapasitemiz, bizi insan yapan yönümüzdür. O halde praksis, işbirliği, katılım ve toplumsal refahın sağlanması idealini de beraberinde getiren bir çeşit “toplumsal birliktelik” şeklidir.

Arendt, katılımcı demokrasinin, kapsayıcı katılım mekanizmalarıyla, modern çağın büyük bir kısmına yayılmış olan ve moda sistemlerinde de sıklıkla gördüğümüz elitist ve bürokratik politik formların aksine hareket ettiğini belirtir.

Bu kitap da, modanın çoksesli bir toplumsal birliktelik biçimi olduğundan hareketle, modayı Arendt’in “praksis” kavramıyla paralel olarak inceliyor.

Kitap, insanın ortak katılımcı gerçekliklerini vurgulayan, kapitalizmin ve toplumun akışına yön veren moda endüstrisinin yönettiği rekabetçi, dışlayıcı ve elitist moda anlayışını dengeleyen araçlar sunmayı amaçlıyor.

Kitabın asıl üzerinde durduğu nokta da, küreselleşme ve emek meseleleri gibi modanın daha yaygın siyasi yönleri değil, sevgi ve insan ilişkileri gibi, modanın daha temel unsurları ve bu unsurların siyasi içerikleri.

Kitap,

  • Günümüzde modanın neden bu kadar güçlü olduğu,
  • Modayı kimin yaptığı,
  • Modanın nerelerde yapıldığı,
  • Modayı politikleştiren unsurların neler olduğu,
  • Modanın gücünün kişisel deneyimlenmesinin nasıl gerçekleştiği,
  • Ve modanın neler yapabildiği hakkında kapsamlı bir kaynak.

Künye: Otto von Busch – Moda Praksisi, çeviren: Dilara Kılıç, Yeni İnsan Yayınevi, moda, 144 sayfa

Arzu Özsoy Özmen – Kamuda Güvencesizlik: Direniş ve Uyum (2017)

Özellikle son 10-15 yılda, neoliberal politikaların egemen oluşuyla birlikte kamu hukukunda yapılan büyük değişiklikler ve sendikal hakların yontulması sonucunda, kamuda çalışanlar açısından büyük bir güvencesizlik ortaya çıkmaya başladı.

Kapitalist piyasa ilişkilerinin tümüyle egemen olduğu günümüzde, kamu çalışma ilişkileri de aşındı.

İşte Arzu Özsoy Özmen, bizzat kendi deneyimlerinden de yola çıkan bu çalışmasında, kamuda güvencesizliğin güncel halinin kapsamlı bir analizini sunuyor.

Konuyu tarihsel, toplumsal ve hukuki boyutlarıyla ele alan çalışma, aynı zamanda memurlar, akademisyenler ve taşeron firma çalışanlarıyla yapılan birebir görüşmeler ve anketlere dayanıyor.

Alan için önemli veriler ve saptamalar barındıran sağlam bir eser.

  • Künye: Arzu Özsoy Özmen – Kamuda Güvencesizlik: Direniş ve Uyum, Nota Bene Yayınları, siyaset

Bağımsız Sosyal Bilimciler – 2008 Kavşağında Türkiye: Siyaset, İktisat ve Toplum (2008)

Neoliberal politikalara karşı toplumu bilinçlendirmek amacıyla, 2000 yılında Ankara’da kurulan Bağımsız Sosyal Bilimciler tarafından kaleme alınan ‘2008 Kavşağında Türkiye’, 1998-2007 zaman aralığındaki Türkiye’yi siyasal, ekonomik ve sosyolojik analize tabi tutuyor.

Kitapta, Türkiye’nin genel siyasal ortamı, makroekonomik politikaları, dış ekonomik ilişkileri, kamu maliyesi, tarımı, sanayisi, enerji sektörleri, eğitimi, sağlığı, sosyal güvenliği, kamu yönetimi, yolsuzlukları ve yasal düzenlemeleri, uluslararası ekonomik ve siyasal çerçeve gözetilerek değerlendiriliyor.

Kitap bu dönemi, eleştirel-muhalif bir bakışla değerlendirmesiyle ilgi çekiyor.

  • Künye: Bağımsız Sosyal Bilimciler – 2008 Kavşağında Türkiye: Siyaset, İktisat ve Toplum, Yordam Kitap, siyaset, 335 sayfa

Douglas Dowd – Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı (2008)

Douglas Dowd, ‘Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı’nda, kapitalizm ve iktisat ilişkisini, 18. yüzyıldan itibaren analiz ediyor.

Kitapta, kapitalist gelişmenin esas unsurları, iktisadi düşüncenin yapısı, bu düşüncenin kapitalist dönemde neden ve nasıl geliştiği gibi konular üzerinden, bu ilişkinin günümüz dünyasına yansıyan etkileri, eleştirel bir gözle değerlendiriliyor.

Kitap, günümüzün kapitalist sistemi ile iktisat anlayışını, Adam Smith, Thomas Malthus, Jeremy Bentham, John Stuart Mill, Karl Marx, Thorstein Veblen, Rosa Luxemburg, John Maynard Keynes, Paul Samuelson, Milton Friedman ve Eric Hobsbawm’ın fikirleri çerçevesinden değerlendirmesiyle, alan için değerli bir başvuru kaynağı.

  • Künye: Douglas Dowd – Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı, çeviren: Cihan Gerçek, Yordam Kitap, tarih, 392 sayfa

David Graeber – Değer Teorisi: Antropolojik Bir Giriş (2017)

Yakın dönemdeki literatürde sistematik bir “değer teorisi” bulmak aslında zordur ve “değer” terimini kullanan belirli bir yazarın yararlandığı teorik bütünün ne olduğunu anlamak genelde güçtür.

İşte felsefe, iktisat ve antropolojinin bir bireşimi olarak düşünebileceğimiz eldeki kitap, “değer” kavramının köklerine inerek ayakları yere basan bir değer teorisi üretmeye çalışıyor.

Ünlü antropolog Marcel Mauss’un armağan ekonomileri konusundaki araştırmaları ile Marx’ın siyasal iktisat tezlerini harmanlayan Graeber, bu alanda fikir üretmiş pek çok isme başvuruyor ve bunu yaparken de mübadele teorisindeki güncel istikametler, meta fetişizmi ve arzu gibi kavramlar üzerinden “değer” teorisini geniş bir çerçevede irdelemekte.

  • Künye: David Graeber – Değer Teorisi: Antropolojik Bir Giriş, çeviren: Başak Kıcır, Sel Yayıncılık, iktisat, 416 sayfa

Kolektif – Zor Zamanlarda Emek: Türkiye’de Çalışma Yaşamının Güncel Sorunları (2017)

Türkiye’deki ücretli emek, dünya çapında emek aleyhine yaşanan dönüşümlerin yanı sıra, 12 Eylül darbesinden sonraki ikinci en büyük zorlu dönemini, AKP iktidarıyla birlikte yoğun olarak uygulamaya konan neoliberal politikalarla yaşıyor.

Bu değerli kitapta bir araya gelen makaleler de, 2000’li yıllardan itibaren dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeler paralelinde çalışma yaşamında gözlemlenen değişimleri farklı yönleriyle kayıt altına alıyor.

  • Sınıfsal gelir bölüşümündeki adaletsizlikler,
  • Sınıfların değişimi ve dönüşümü,
  • İşçileşme sürecinin aldığı yeni biçimler,
  • Çalışan yoksulluğunun artmasının başlıca nedenleri,
  • Göçmen işçi sorunu,
  • Sendikal haklara yönelik baskılar,
  • Güvencesiz çalışmanın beraberinde getirdiği çıkmazlar,
  • Gün geçtikçe artan işçi cinayetleri ve daha fazlası…

Türkiye’de emeğin ve çalışma şartlarının nitelikli bir fotoğrafını görmek isteyen okurların bakması gereken bir çalışma.

Kitaba yazılarıyla katkıda bulunan isimler ise şöyle: Ahmet Selamoğlu, Ahmet Haşim Köse, Aziz Çelik, Banu Uçkan Hekimler, Benan Eres, Can Şafak, Denizcan Kutlu, Gaye Burcu Yıldız, Korkut Boratav, Kuvvet Lordoğlu, Mesut Gülmez, Murat Özveri, Recep Kapar, Serdal Bahçe ve Seyhan Erdoğdu.

Künye: Kolektif – Zor Zamanlarda Emek: Türkiye’de Çalışma Yaşamının Güncel Sorunları, derleyen: Ahmet Makal ve Aziz Çelik, İmge Kitabevi, siyaset, 527 sayfa